Μια υποτονική ροή πλάσματος – σαν πίδακας – βαθιά μέσα στον ήλιο θα μπορούσε να είναι υπεύθυνη για την καθυστέρηση στην αύξηση της ηλιακής δραστηριότητας που έχει μπερδέψει τους αστρονόμους.
Το εσωτερικό του ήλιου στην πιο πάνω εικόνα δείχνει την τοποθεσία (στα αριστερά) μιας ροής πλάσματος (jet stream) – που μοιάζει με πίδακα – , και που ονομάζεται ταλάντωση στρέψης. Πρόσφατα στοιχεία από παρατηρήσεις δείχνουν μια ιδιαίτερα αργή κυκλοφορία αυτού του πίδακα του πλάσματος, κάτι που θα μπορούσε να είναι υπεύθυνο για την καθυστέρηση στην αύξηση της ηλιακής δραστηριότητας.
Το ρεύμα αυτό του πλάσματος που ονομάζεται και ταλάντωση στρέψης, έχει μεταναστεύσει πιο αργά από ό,τι γίνεται συνήθως στο εσωτερικό των άστρων, σύμφωνα με μια ερευνητική ομάδα, επικεφαλής της οποίας είναι ο Frank Hill του Ηλιακού Παρατηρητηρίου στο Tucson της Αριζόνας.
Κάθε 11 χρόνια ο ήλιος δημιουργεί νέα ρεύματα κοντά στους πόλους του. Αυτά τα ρεύματα στρέφονται αργά από τα ανατολικά προς τα δυτικά του ηλιακού ισημερινού σε μια περίοδο 17 ετών.
Όταν η ροή φθάσει σε ένα ορισμένο γεωγραφικό πλάτος (22 μοίρες βόρεια και νότια του Ισημερινού), ο ήλιος αρχίζει την παραγωγή νέων κηλίδων – οι κηλίδες είναι σχετικά ψυχρές, σκοτεινές περιοχές πάνω στον ήλιο που σηματοδοτούν περιοχές με ‘εντονη μαγνητική διαταραχή.
Όμως, η ροή του πλάσματος μέσα στον ήλιο που συνδέεται με τον τρέχοντα κύκλο της ηλιακής δραστηριότητας κινείται πιο αργά από το κανονικό, δήλωσε ο Hill.
Μέσα στο ένθετο δεξιά το ρεύμα του πλάσματος (η κόκκινη ταινία) έχει φθάσει στην κρίσιμη θέση του, και πρέπει να εμφανιστούν σε λίγο οι πρώτες κηλίδες στην επιφάνεια του Ήλιου του νέου ηλιακού κύκλου
Δηλαδή, αυτά τα δύο ρεύματα του πλάσματος που ο ήλιος εκτοξεύει από τους δύο πόλους του προς τον ηλιακό ισημερινό, γίνεται με πολύ αργά, με ρυθμό μόλις 10 χιλιόμετρα την ώρα. Για λόγους άγνωστους επίσης, όταν τα ρεύματα αυτά φτάνουν σε γεωγραφικό πλάτος 22 μοιρών, τόσο βόρεια όσο και νότια, προκαλούν το ξεκίνημα ενός νέου ηλιακού 11ετούς κύκλου και οι κηλίδες επανεμφανίζονται.
Αυτή τη φορά όμως τα ρεύματα του πλάσματος, που δημιουργήθηκαν το 1996, κινήθηκαν πιο αργά από κάθε άλλη φορά στο εσωτερικό του ήλιου, κάνοντας όχι 11 αλλά 13 χρόνια για να φθάσουν στο κρίσιμο γεωγραφικό πλάτος των 22 μοιρών, όπου ξεκινάει ο νέος ηλιακός κύκλος.
Με βάση νέα δεδομένα από ένα δίκτυο οργάνων που παρακολουθούν τον ήλιο – γνωστό ως Παγκόσμιο Δίκτυο Ταλάντωσης (GONG) καθώς και το Ηλιακό και Ηλιοσφαιρικό Παρατηρητήριο (SOHO), ο Hill με τους συνάδελφους του είδαν ότι χρειάστηκε ένα επιπλέον έτος για να διασχίσει το ρεύμα αυτό μια απόσταση 10 μοιρών γεωγραφικού πλάτους, σε σύγκριση με τους προηγούμενους ηλιακούς κύκλους.
Οι νέες μετρήσεις δείχνουν, επίσης, ότι το ρεύμα έχει τελικά φθάσει στο κρίσιμο γεωγραφικό πλάτος που συνδέεται με την δημιουργία των ηλιακών κηλίδων, που θα μπορούσε να εξηγήσει γιατί η ηλιακή δραστηριότητα τελικά φαίνεται να επιταχύνεται.
"Δεν είναι σαφές εάν αυτή η βραδύτητα του ρεύματος είναι η αιτία ή η συνέπεια της μυστηριώδους ηλιακής ηρεμίας, αναφέρει ο Hill. "Αλλά το γεγονός ότι βλέπουμε δύο χρόνια παράταση της ηρεμίας του ήλιου με κάνει να πιστεύω ότι είναι η αιτία."
Αριστερά: Ο ήλιος στις 19 Ιουνίου 2009 χωρίς ηλιακές κηλίδες
Ο Jesper Schou, ένας αστροφυσικός στο Πανεπιστήμιο του Στάφορντ, δήλωσε ότι, επειδή η βραδεία κίνηση της ροής είχε φανεί στα προηγούμενα δεδομένα, γι αυτό και η ηλιακή ηρεμία θα μπορούσε να είχε προβλεφθεί.
Ωστόσο το GONG και το SOHO, που είναι τώρα τα καλύτερα μέσα παρακολούθησης του εσωτερικού του ήλιου, μπορούν να λειτουργήσουν μόνο για 14 χρόνια. Που είναι ένα σχετικά μικρό χρονικό διάστημα για τους επιστήμονες που θέλουν να πάρουν με άνεση τα δεδομένα που θέλουν. Αντιθέτως, οι ηλιακές κηλίδες έχουν αναγνωριστεί ως ένα μέτρο της ηλιακής δραστηριότητας για εκατοντάδες χρόνια.
Για να λύσει αυτά τα μυστήρια η NASA σχεδιάζει να εκτοξεύσει το διαστημικό παρατηρητήριο Solar Dynamics Observatory (SDO) στο τέλος του χρόνου, με σκοπό την παρατήρηση του εσωτερικού μέσα στον ήλιο.
Πηγή: National Geographic News
Σχετικά άρθρα
1. Ο ‘ήσυχος’ Ήλιος προκαλεί σύγχυση στους αστρονόμους
3. Ήλιος χωρίς κηλίδες Το 2008 είναι το έτος με τον πιο γυμνό ήλιο της διαστημικής εποχής
Leave a Comment