Επιστήμονες παροτρύνουν τους ηγέτες του κόσμου να ασχοληθούν σοβαρά με τη μείωση των εκπομπών του διοξειδίου του άνθρακα κατά τη διάρκεια της επικείμενης συνόδου κορυφής του κλίματος στην Κοπεγχάγη στις 6-18 Δεκεμβρίου.
Η φυσική ικανότητα της Γης να απορροφά το διοξείδιο του άνθρακα μειώνεται και η παγκόσμια θερμοκρασία είναι στο δρόμο για να αυξηθεί κατά 6° C μέχρι το τέλος του αιώνα, σύμφωνα με μια πρόσφατη μελέτη.
Οι επιστήμονες αυτοί ανέφεραν ότι οι εκπομπές του διοξειδίου του άνθρακα έχουν αυξηθεί κατά 29% μόνο την τελευταία δεκαετία και απηύθυναν έκκληση για μια επείγουσα ανάληψη δράσης από τους ηγέτες, στις συνομιλίες των Ηνωμένων Εθνών για το κλίμα στην Κοπεγχάγη, ώστε να συμφωνήσουν σε δραστικές περικοπές των εκπομπών με σκοπό την άμβλυνση των επικίνδυνων κλιματικών αλλαγών.
Η εν λόγω αύξηση προήλθε από τις αναπτυσσόμενες χώρες, αλλά το ένα τέταρτο των εν λόγω εκπομπών, προήλθε από την παραγωγή προϊόντων για κατανάλωση στα βιομηχανοποιημένα κράτη.
Με τη μελέτη δεδομένων 50 χρόνων για τις εκπομπές του διοξειδίου του άνθρακα από τις ανθρώπινες και φυσικές πηγές, όπως τα ηφαίστεια, η διεθνής αυτή ομάδα ερευνητών ήταν σε θέση να υπολογίσουν πόσο διοξείδιο του άνθρακα απορροφάται με φυσικό τρόπο, από τα δάση, τους ωκεανούς και το έδαφος.
Έτσι κατέληξαν στο συμπέρασμα, που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Nature Geoscience, ότι οι φυσικές καταβόθρες γίνονται όλο και λιγότερο αποτελεσματικές, απορροφώντας το 55% του άνθρακα σήμερα, σε σύγκριση με το 60% πριν από μισό αιώνα.
Η πτώση της απορρόφησης κατά 5% ισοδυναμεί με 405 εκατομμύρια τόνους διοξειδίου του άνθρακα, ή 60 φορές την ετήσια παραγωγή ενός μεγάλου σταθμού παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από άνθρακα.
Το διοξείδιο του άνθρακα που απορροφάται από μια φυσική καταβόθρα (απορροφητήρα) άνθρακα μπορεί να επηρεαστεί αρνητικά από ετήσιες διακυμάνσεις του καιρού και την αύξηση των συγκεντρώσεων των αερίων στην ατμόσφαιρα.
Η Corinne Le Quéré καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο East Anglia, η οποία ηγήθηκε της μελέτης, πρότεινε ότι η ταχεία αύξηση των ανθρώπινων εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα θα μπορούσε να ξεκινήσει έναν μη ελεγχόμενο μηχανισμό ανάδρασης στο κλιματικό σύστημα, και τότε οι φυσικοί νεροχύτες (ή καταβόθρες) που απορροφούν με φυσικό τρόπο τα αέρια, θα γίνουν ακόμη πιο αναποτελεσματικοί, καθώς οι ποσότητες των αερίων του θερμοκηπίου θα ανεβαίνουν στην ατμόσφαιρα.
Η έρευνα λέει ότι η πιο επείγουσα ανάγκη είναι ένας διπλωματικός ελιγμός πριν από τη σύνοδο κορυφής της Κοπεγχάγης. Πριν λίγες μέρες ο πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών Μπαράκ Ομπάμα αναγνώρισε ότι ο χρόνος έχει εξαντληθεί για την εξασφάλιση μιας νομικά δεσμευτικής συμφωνίας για το κλίμα τον επόμενο μήνα, και είπε ότι θα υποστηρίξει τα σχέδια για να καθυστερήσει το επίσημο σύμφωνο μέχρι το επόμενο έτος, το νωρίτερο.
Πρόκειται για μια μελέτη που είναι η πιο ολοκληρωμένη ανάλυση που έγινε μέχρι σήμερα για το πώς οι οικονομικές αλλαγές καθώς και οι αλλαγές στον τρόπο που οι άνθρωποι έχουν χρησιμοποιήσει τη γη τις τελευταίες πέντε δεκαετίες, έχουν επηρεάσει τη συγκέντρωση του διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα.
Σύμφωνα με το πρόγραμμα GCP (Global Carbon Project) στο οποίο συμμετέχουν επτά χώρες, πριν το 2002, οι εκπομπές του CO2 παγκοσμίως αυξάνονταν περίπου 1%, ετησίως. Μετά παρουσιάστηκε μια αύξηση της τάξης του 3% ετησίως και οφειλόταν κυρίως στην οικονομική ανάπτυξης της Κίνας. Το 2008 μειώθηκαν ελάχιστα, οι εν λόγω εκπομπές λόγω της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης. Οι εκπομπές του διοξειδίου του άνθρακα, εκτιμάται ότι θα παρουσιάσουν μια μείωση της τάξης του 3% στο 2009.
"Οι παγκόσμιες τάσεις στις εκπομπές του διοξειδίου του άνθρακα από την καύση των ορυκτών καυσίμων δείχνουν ότι είμαστε στην κατεύθυνση να ανέβη 6° C η θερμοκρασία λόγω της υπερθέρμανσης του πλανήτη”, δήλωσε η Le Quéré.
"Η αύξηση αυτή είναι πολύ μεγαλύτερη από την τάση που υπάρχει να ανεβεί η παγκόσμια θερμοκρασία κατά 2° C. Θα χρειαστεί λοιπόν οι εκπομπές του διοξειδίου του άνθρακα, αφού κορυφωθούν στο διάστημα μεταξύ 2015 και 2020, να μειωθούν κατά κεφαλήν σε παγκόσμιο επίπεδο σε ένα μόνο τόνο διοξειδίου του άνθρακα μέχρι το 2050. Ο μέσος πολίτης των ΗΠΑ εκπέμπει τώρα 19,9 τόνους ετησίως.
Οποιαδήποτε δε αύξηση άνω των 2 βαθμών Κελσίου σε σχέση με τα σημερινά επίπεδα κρίνεται ασφαλώς καταστροφική για την ανθρωπότητα και ολόκληρο το φυσικό περιβάλλον. Αν όμως η αύξηση φτάσει τους έξι βαθμούς, τότε ίσως οι απόγονοί μας δουν συνθήκες που ο πλανήτης δεν έχει δει εδώ και 100 εκατομμύρια χρόνια, όπως τροπικά δάση κοντά στους πόλους και απέραντες ερήμους που θα φτάνουν ως την Κεντρική Ευρώπη…
Και η Le Quéré πρόσθεσε: "Με βάση τις γνώσεις μας σχετικά με τις πρόσφατες τάσεις στις εκπομπές του διοξειδίου του άνθρακα και τον χρόνο που απαιτείται για την αλλαγή της ενεργειακής υποδομής σε ολόκληρο τον κόσμο, όπως και την ανταπόκριση των φυσικών απορροφητήρων για την αλλαγή του κλίματος και τη μεταβλητότητα, η διάσκεψη της Κοπεγχάγης θα είναι η τελευταία μας ευκαιρία για να σταθεροποιηθεί το κλίμα σε 2° C πάνω από τα προβιομηχανικά επίπεδα με ένα ομαλό και οργανωμένο τρόπο.
"Αν η συμφωνία στην Κοπεγχάγη δεν είναι και πολύ πιθανή ή αν οι δεσμεύσεις αυτές δεν τηρούνται, θα είμαστε σε μια πορεία προς άνοδο της παγκόσμιας θερμοκρασίας κατά 5° C ή 6° C."
Η τελευταία αναφορά της Διακυβερνητικής Επιτροπής για την Κλιματική Αλλαγή του ΟΗΕ (ΙΡCC), που εκδόθηκε το 2007, λέει ότι το ένα εφιαλτικό σενάριο (για 2 βαθμούς άνοδο) είναι πλέον το πιο πιθανό να συμβεί. Και αυτό γιατί, σύμφωνα με τα στοιχεία που συγκεντρώθηκαν από την επιστημονική ομάδα μετά το 2002, η αύξηση στις εκπομπές του διοξειδίου του άνθρακα από τους τρεις βασικότερους παράγοντες της υπερθέρμανσης (τη βιομηχανία, τις μεταφορές και την καταστροφή των δασών) είναι σαφώς δραματικότερη από αυτήν που περίμενε στα πιο «αισιόδοξα» σενάρια του το ΙΡCC.
Τέλος, το συμπέρασμα της Le Quéré σχετικά με τη μείωση της δέσμευσης του άνθρακα στον κόσμο, δεν είναι καθολικά αποδεκτό. Έτσι ο Wolfgang Knorr, του Πανεπιστημίου του Μπρίστολ, δημοσίευσε πρόσφατα μια μελέτη με τη χρήση ανάλογων στοιχείων σαν την Le Quéré, στην οποία υποστήριξε ότι οι φυσικές καταβόθρες (απορροφητήρες) του άνθρακα δεν είχαν μεταβληθεί αισθητά. "Προφανώς τα αντικρουόμενα αποτελέσματα μας αποδεικνύουν ότι πόσο δύσκολο είναι να ποσοτικοποιηθούν με ακρίβεια τα δεδομένα αυτά," είπε.
Τελικά οι επιστήμονες συμφώνησαν ότι μια βελτιωμένη κατανόηση του εδάφους και της ωκεάνιας δέσμευσης του άνθρακα είναι κρίσιμη, διότι έχει επιπτώσεις για τους στόχους που τέθηκαν από τις κυβερνήσεις στις διαπραγματεύσεις για το κλίμα.
Οι πέντε αριθμοί της παγκόσμιας υπερθέρμανσης και της κλιματικής αλλαγής
* Μέχρι 200 χρόνια πριν, η ατμόσφαιρα του πλανήτη περιείχε 275 ppm (μέρη ανά εκατομμύριο) διοξείδιο του άνθρακα (CO2). Το 275 είναι μια χρήσιμη ποσότητα, διότι χωρίς κάποια ποσότητα CO2 και ορισμένων άλλων αερίων του θερμοκηπίου, που παγιδεύουν τη θερμότητα στην ατμόσφαιρα, ο πλανήτης μας θα ήταν πολύ ψυχρός για να τον κατοικούν άνθρωποι. Από τον 18ο αιώνα και μετά, οι άνθρωποι άρχισαν να καίνε λιθάνθρακα, πετρέλαιο και φυσικό αέριο, για να παράγουν ενέργεια και αγαθά. Έτσι άρχισε να αυξάνεται το CO2 στην ατμόσφαιρα εξαιτίας των ανθρώπινων δραστηριοτήτων.
* 385 ppm διοξείδιο του άνθρακα έχουμε σήμερα και αν φτάσει η αναλογία του CO2 στα 390 ppm (η υψηλότερη από οποιαδήποτε καταγεγραμμένη ιστορική περίοδο του πλανήτη) τότε σε κάποια στιγμή μεταξύ του 2011 και του 2015 η Αρκτική δεν θα έχει καθόλου πάγους το καλοκαίρι. Δηλαδή, περίπου 80 χρόνια νωρίτερα απ’ ό,τι προβλεπόταν πριν από λίγα χρόνια.
* Το όριο ασφαλείας για τον πλανήτη μας είναι τα 350 ppm CO2, και είναι ο πιο σημαντικός αριθμός, γιατί όπως έχει γράψει ο James Hansen της NASA, ο πρώτος επιστήμονας που προειδοποίησε για την παγκόσμια υπερθέρμανση εδώ και πάνω από δύο δεκαετίες, αν η ανθρωπότητα επιθυμεί να διατηρήσει έναν πλανήτη παρόμοιο με αυτόν στον οποίο αναπτύχθηκε ο πολιτισμός, τότε το CO2 θα χρειαστεί να μείνει στο επίπεδο των 350 ppm το πολύ.
* Τέλος αν η συγκέντρωση του διοξειδίου φτάσει τα 450 ppm, και όπως συζητείται από την επιστημονική κοινότητα αυτό θα γίνει κάποτε αν δεν ληφθούν ριζικά μέτρα, τότε η θερμοκρασία θα αυξηθεί πολύ περισσότερο από τους 2 βαθμούς που αναμένει η Διακυβερνητική Επιτροπή για την Κλιματική Αλλαγή του ΟΗΕ (ΙΡCC).
Πηγή: Guardian, AP, Ελευθεροτυπία
Leave a Comment