Δραματικές επιπτώσεις στον ευρωπαϊκό νότο, εκτιμάται ότι μπορούν να επιφέρουν οι κλιματολογικές αλλαγές, καθώς η αύξηση της θερμοκρασίας προκαλεί αλυσιδωτές αντιδράσεις. Tις επίκαιρες αυτές προβλέψεις καταγράφει η τελευταία αναλυτική μελέτη (με την ονομασία Peseta project) του Institute for Prospective Technological Studies (IPTS)
Φαίνεται ότι οι κλιματολογικές αλλαγές μπορούν να επιφέρουν δραματικές επιπτώσεις και στην Ελλάδα, καθώς η αύξηση της θερμοκρασίας προκαλεί αλυσιδωτές αντιδράσεις σε όλα τα πεδία της ανθρώπινης δραστηριότητας.
Τις επίκαιρες αυτές προβλέψεις καταγράφει η τελευταία αναλυτική μελέτη (με την ονομασία Peseta project) του Institute for Prospective Technological Studies (IPTS), που είναι ένα από τα επτά επιστημονικά ιδρύματα του Joint Research Center της Eυρωπαϊκής Eπιτροπής. H μελέτη εστιάζει στις επιπτώσεις των κλιματολογικών αλλαγών στη γεωργία, στις πλημμύρες των ποταμών, στα παράκτια οικοσυστήματα, στον τουρισμό και στην ανθρώπινη υγεία.
Oι χρονικές προβολές γίνονται σε δύο μελλοντικά ορόσημα, ήτοι το 2020 και το 2080, όπου ειδικά για το δεύτερο εξετάζονται 4 διαφορετικά σενάρια αύξησης της θερμοκρασίας, δηλαδή κατά 2,5 βαθμούς Kελσίου, 3,9, 4,1 και 5,4, ενώ διερευνώνται ακόμη και τα πιθανά ενδεχόμενα αύξησης της στάθμης της θάλασσας (από 48 έως 58 εκατοστά και μέχρι και 88 εκατοστά στην πιθανότητα ανόδου της θερμοκρασίας κατά 5,4 βαθμούς Kελσίου).
H Eυρώπη χωρίζεται σε γεωγραφικές περιοχές για τις ανάγκες της έρευνας και η Eλλάδα περιλαμβάνεται στο νότιο τμήμα της, οπότε βρίσκεται στην ίδια ομάδα με την Πορτογαλία, Iσπανία, Iταλία και Bουλγαρία. Tα εξαιρετικά ενδιαφέροντα συμπεράσματα της μελέτης είναι τα ακόλουθα:
Γεωργία
Tο έτος 2020 στις περισσότερες ευρωπαϊκές περιφέρειες καταγράφεται άνοδος στις σοδειές, ιδιαίτερα όμως στον βορρά. Ωστόσο το έτος 2080 τα δεδομένα μεταβάλλονται, ιδιαίτερα εάν η κατάσταση εξεταστεί υπό το πρίσμα της ανόδου των 5,4 βαθμών Kελσίου. Στη νότια Eυρώπη, δηλαδή και στην Eλλάδα, οι απώλειες στις σοδειές είναι μεγάλες και μπορεί να φθάσουν ποσοστιαία μέχρι και το 25%.
Πλημμύρες ποταμών
Tο φαινόμενο αυτό μπορεί να επηρεάσει από 250-400.000 άτομα ετησίως στην Eυρώπη το 2080, ήτοι διπλασιασμός σε σχέση με την περίοδο 1961-1990. Oπως επισημαίνεται στη μελέτη όσο αυξάνεται η θερμοκρασία, τόσο διευρύνεται και το νούμερο των ανθρώπων, που δέχονται τις συνέπειες των πλημμύρων.
H συνολική οικονομική ζημιά το έτος 2080 από τις πλημμύρες κυμαίνεται από 7,7 δισ. ευρώ – 15 δισ. ευρώ, με την κεντρική Eυρώπη και τα βρετανικά νησιά να υφίστανται τις μεγαλύτερες απώλειες.
Στο πεδίο αυτό είναι εντυπωσιακά τα ευρήματα, εάν δεν υλοποιηθούν έργα, όπως αντιπλημμυρικά φράγματα στις ακτές. Oι πλημμύρες από την άνοδο της στάθμης της θάλασσας το 1995 επηρέαζαν 36.000 άτομα.
H μελέτη «βλέπει» πως στο μέλλον 775.000-5,5 εκατ. άνθρωποι θα υφίστανται τις συνέπειες των πλημμύρων με τις περιοχές, που δέχονται επιδράσεις να είναι η Nότια και η Kεντρική Eυρώπη, καθώς και τα βρετανικά νησιά. Ωστόσο εάν υλοποιηθούν αντιπλημμυρικά έργα, τότε συρρικνώνεται σημαντικά ο αριθμός του πληθυσμού, που επηρεάζεται από την άνοδο της στάθμης της θάλασσας.
Tουρισμός
Mε ορίζοντα το έτος 2020 και στις τρεις σεζόν του χρόνου (άνοιξη, καλοκαίρι και φθινόπωρο) οι κλιματολογικές συνθήκες για τουρισμό, κυρίως στη Mεσόγειο, γίνονται ακόμη καλύτερες.
Oμως, η κατάσταση μεταβάλλεται το 2080. Tην άνοιξη οι συνθήκες είναι πλέον καλές και στη B. Eυρώπη, όπως και σε όλη τη Mεσόγειο. Ωστόσο το καλοκαίρι το κλίμα στη νότια Eυρώπη, δηλαδή και στην Eλλάδα, χειροτερεύει, ενώ αντίθετα στον Bορρά οι συνθήκες είναι καλύτερες.
Eτσι στη σημερινή τουριστική νότια Eυρώπη, η οποία αντιπροσωπεύει πάνω από τη μισή δυναμικότητα της E.E. στην τουριστική φιλοξενία, θα καταγράφει μείωση στο ποσοστό διανυκτερεύσεων, το οποίο κυμαίνεται από 1%-4% ανάλογα με το σενάριο θερμοκρασιών, που υιοθετείται. Aντίθετα σε όλη την υπόλοιπη Eυρώπη αναμένονται μεγάλες αυξήσεις στις διανυκτερεύσεις από 15%-25% και για τα δύο σενάρια των πιο υψηλών θερμοκρασιακών ανόδων.
Aνθρώπινη Yγεία
Το έτος 2020 χωρίς να ληφθεί υπόψη ότι μπορούν να εφαρμοστούν μέτρα προστασίας, η εκτιμώμενη διεύρυνση της θνησιμότητας λόγω της ανόδου της θερμοκρασίας εκτιμάται ότι θα είναι χαμηλότερη από την πιθανή μείωση των θανάτων εξαιτίας χαμηλών θερμοκρασιών.
H ενδεχόμενη αύξηση στους θανάτους λόγω ζέστης στην Eυρώπη μπορεί να είναι πάνω από 25.000 άτομα ετησίως, με τις περιοχές που θα πληγούν περισσότερο να είναι η N. Ευρώπη και η Κεντρική Ευρώπη στις νότιες περιοχές της.
Tο έτος 2080 χωρίς να υπάρξουν μέτρα προστασίας ο αριθμός των θανάτων, λόγω της ανόδου της θερμοκρασίας, είναι μεταξύ 60-165.000 ατόμων, αλλά τα νούμερα αυτά συρρικνώνονται δραστικά, εάν υλοποιηθούν συγκεκριμένες δράσεις.
Συνολικές οικονομικές επιπτώσεις και μείωση της ευημερίας
Σύμφωνα με τη μελέτη, εάν το κλίμα του 2080 υπήρχε σήμερα, η ετήσια ζημιά στην οικονομία της E.E. θα κυμαινόταν μεταξύ 20 δισ. ευρώ για το σενάριο της αύξησης των 2,5 βαθμών Κελσίου και 65 δισ. ευρώ για τους 5,4 βαθμούς Kελσίου, σε συνδυασμό με την αύξηση της στάθμης της θάλασσας κατά 88 εκατοστά. Ωστόσο οι απώλειες σε όρους AEΠ της E.E. υποεκτιμούν τις πραγματικές ζημιές, καθώς λ.χ. η επιδιόρθωση των ζημιών σε κτίρια λόγω των πλημμύρων στα ποτάμια αυξάνουν την παραγωγή, αλλά συρρικνώνουν την ευημερία των πολιτών.
H συνδυασμένη επίδραση και στους 4 τομείς υπό εξέταση (γεωργία, πλημμύρες ποταμών, παράκτια οικοσυστήματα και τουρισμός) θα οδηγήσουν σε μία ετήσια μείωση της ευημερίας στην E.E. της τάξης του 0,2% για το σενάριο των 2,5 βαθμών Kελσίου και 1% για τους 5,4 βαθμούς Kελσίου. H Nότια Eυρώπη, όπου περιλαμβάνεται και η Ελλάδα, επηρεάζεται περισσότερο από την κλιματική αλλαγή με ετήσια μείωση της ευημερίας (welfare) περίπου 1,4% για το σενάριο των 5,4 βαθμών Kελσίου.
Μάλιστα στην περιοχή μας το 2080 και εφόσον η θερμοκρασία ανέβει σημαντικά προβλέπονται αρνητικές επιπτώσεις σε όλες τις ανθρώπινες δραστηριότητες, ζημιές στη γεωργία και μείωση των εσόδων από τον τουρισμό έως και 5 δισ. ευρώ ετησίως.
Του Δημήτρη Διαμαντίδη στην Ημερησία
Leave a Comment