Για πρώτη φορά αστρονόμοι έχουν μελετήσει την ατμόσφαιρα πλανητών εκτός του δικού μας ηλιακού συστήματος.
Μελετώντας την ατμόσφαιρα των εξωπλανητών από τη Γη
Μια ομάδα αστρονόμων με επικεφαλής τον Mark Swain της NASA εντόπισε στοιχεία του αερίου μεθανίου στην ατμόσφαιρα του πλανήτη HD 189733b χρησιμοποιώντας μια μέθοδο που αφαιρεί τις επιδράσεις της ατμόσφαιρας της Γης.
Από τότε που οι αστρονόμοι έκαναν την πρώτη ανακάλυψη ενός πλανήτη σε τροχιά γύρω από ένα άλλο αστέρι το 1992, έχουν βρεθεί πάνω από 400 εξωπλανήτες. Το κυνήγι των πλανητών γίνεται πιο εύκολα με μια τεχνική που είναι γνωστή ως μέθοδος της διέλευσης, σύμφωνα με την οποία οι αστρονόμοι παρακολουθούν το φως από ένα αστέρι και αναζητήσουν μειώσεις στην ένταση του, η οποία θα προκαλείται από έναν πλανήτη, που περνά μπροστά από το μητρικό του αστέρι, στην ευθεία που ενώνει τον πλανήτη με τη Γη.
Ο Swain και οι συνεργάτες του έδειξαν ότι παρατηρώντας σε διάφορα μήκη κύματος του φωτός, μπορούν να καταγραφούν τόσο το μεθάνιο όσο και ενδεχομένως κι άλλα συστατικά, με σχετικά μικρό τηλεσκόπιο πάνω στη Γη.
Η ομάδα με τη βοήθεια του τηλεσκόπιου υπερύθρων (IRTF) των 3 μέτρων της NASA στην κορυφή Mauna Kea της Χαβάης, μέτρησε το φως που εκπέμπεται από το HD 189733b σε δύο θέσεις – αρχικά, όταν ο εξωπλανήτης ήταν πίσω από το μητρικό του αστέρι και, μετά, όταν ήταν μεταξύ του άστρου και της Γης.
Εν συνεχεία η ομάδα αφαίρεσε την πρώτη μέτρηση από τη δεύτερη. Και το αποτέλεσμα που προέκυψε είναι το φως που οφείλεται αποκλειστικά και μόνο στον πλανήτη, σύμφωνα με μια αναφορά στο περιοδικό Nature.
«Μέχρι τώρα, δεν υπήρχε η δυνατότητα να χρησιμοποιούμε επίγεια τηλεσκόπια για την ανίχνευση μορίων στην ατμόσφαιρα ενός εξωπλανήτη," ανέφερε ο Swain.
Για να ξεπεράσει τις επιδράσεις της ατμόσφαιρας της γης – των ατμοσφαιρικών αερίων και των τυχόν νεφών – η ομάδα αποφάσισε να παρατηρήσει το φως του άστρου στο υπέρυθρο τμήμα του φάσματος, μια περιοχή που δεν καλύπτεται σήμερα από τα διαστημικά τηλεσκόπια.
Ας σημειωθεί ότι αυτή η τεχνική θα μπορούσε να επεκταθεί και σε άλλα επίγεια τηλεσκόπια, λέει ο Swain, "Το έργο αυτό θα μπορούσε να βοηθήσει την έρευνα για πλανήτες σαν τη Γη με ίχνη οργανικών, ή με μόρια πλούσια σε άνθρακα".
O Pieter Deroo στο Ινστιτούτο Τεχνολογίας της Καλιφόρνιας λέει ότι, "Αναμένουμε μια μαζική έκρηξη της έρευνας εξωπλανητών, διότι δεν θα περιορίζεται πλέον μόνο σε λίγους τυχερούς που έχουν πρόσβαση σε διαστημικά τηλεσκόπια".
Ο Deroo λέει ότι η πραγματική ομορφιά της τεχνικής αυτής είναι ότι δεν περιορίζεται μόνο στον εντοπισμό μεγάλων πλανητών σαν τον Δία, αλλά και μικρότερων. «Η διαστημική αποστολή Kepler της NASA πιστεύουμε ότι θα βρει πλανήτες ανάλογους με τη Γη – και η νέα τεχνολογία θα μας δώσει ένα σπουδαίο εργαλείο για να χαρακτηρίσει αυτούς τους πλανήτες."
Το επόμενο στάδιο της έρευνας είναι να αρχίσουμε να κοιτάμε λίγο πιο προσεκτικά τη φύση αυτών των πλανητών με απώτερο στόχο την ανακάλυψη ενός πλανήτη με κατοικήσιμες συνθήκες σαν της Γης. Το πρώτο βήμα είναι να αποκρυπτογραφήσουμε τη χημική σύνθεση της ατμόσφαιρας τους, καθώς αυτό θα μπορούσε να μας δώσει πληροφορίες σχετικά με τον σχηματισμό και την εξέλιξη του πλανήτη. Ίσως επίσης να μας αποκαλύψει και τις υπογραφές των απαραίτητων στοιχείων για τη ζωή.
Σχετικά άρθρα
1. Αστρονόμοι ελπίζουν στην ανίχνευση εξωγήινης ζωής
2. Ακόμα πέντε εξωπλανήτες από το Kepler
3. Νέα μέθοδος για τον εντοπισμό ζωής στους εξωπλανήτες
4. 28 νέοι εξωπλανήτες δείχνουν ότι δεν είναι ασυνήθιστοι πλανήτες σαν τη Γη
5. Βρέθηκε το πρώτο άμεσο φάσμα ενός εξωπλανήτη που στρέφεται γύρω από ένα άστρο σαν τον ήλιο μας
Leave a Comment