Το διαστημικό τηλεσκόπιο των υπέρυθρων ακτίνων Herschel της ESA (Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Διαστήματος) μας έστειλε νέες εικόνες που αποκαλύπτουν λεπτομέρειες για τον σχηματισμό των άστρων, που έως τώρα ήταν καλά κρυμμένες μέσα στα νέφη των αερίων και της σκόνης..
Ένα απίθανο στιγμιότυπο που πήρε το Herschel του νέφους RCW 120. Δείχνει μια φυσαλίδα που εκτοπίζεται από τον αστρικό άνεμο ενός μεγάλου άστρου, ενώ ένα άλλο γιγάντιο άστρο βρίσκεται στη φάση του σχηματισμού του στην δεξιά άκρη της φυσαλίδας.
Οι εικόνες δείχνουν χιλιάδες γαλαξίες και όμορφα νέφη μέσα στα οποία σχηματίζονται άστρα μέσα σε όλο τον δικό μας Γαλαξία.
Τα αποτελέσματα αυτά παρουσιάστηκαν κατά τη διάρκεια ενός μείζονος επιστημονικού συμποσίου που πραγματοποιήθηκε στον ESA, και θεωρούνται ότι θα αλλάξουν τις παλιές ιδέες για την αστρική γέννηση, αλλά και θα ανοίξουν νέες οδούς για την μελλοντική έρευνα.
Η παρατήρηση του Herschel του νέφους RCW 120 όπου γεννιούνται νέα άστρα, αποκάλυψε εμβρυακό άστρο το οποίο φαίνεται ότι θα μετατραπεί σε ένα από τα μεγαλύτερα και φωτεινότερα αστέρια μέσα στον Γαλαξία μας, κατά τα επόμενα εκατοντάδες χιλιάδες χρόνια.
Ήδη περιέχει 8 έως 10 φορές τη μάζα του Ήλιου μας και εξακολουθεί να περιβάλλεται από ένα πρόσθετο υλικό αερίων και σκόνης, κάπου 2.000 ηλιακές μάζες, από το οποίο μπορεί να τροφοδοτηθεί κι άλλο.
Δηλαδή, σε λίγες εκατοντάδες χιλιάδες χρόνια θα είναι ένα από τα μεγαλύτερα και φωτεινότερα άστρα στο Γαλαξία μας. Τέτοια γιγάντια άστρα -έχουν βρεθεί να είναι μέχρι και 150 φορές μεγαλύτερα από τον ήλιο μας!- είναι σπάνια και βραχύβια (εξαντλούν το καύσιμο υδρογόνο τους σε ελάχιστα εκατομμύρια χρόνια), γι’ αυτό και ο εντοπισμός ενός από αυτά από το τροχιακό τηλεσκόπιο Χέρσελ αποτελεί σπάνια ευκαιρία να μελετηθεί ο σχηματισμός τους και να επιλυθεί το παράδοξό τους, που απασχολεί εδώ και χρόνια την αστρονομία.
Σύμφωνα με τις αποδεκτές επιστημονικές αρχές, τα άστρα κανονικά δεν θα έπρεπε να μεγαλώνουν πάνω από οκτώ φορές σε σχέση με τον ήλιο μας. Όμως τελικά έχουν εντοπιστεί "αδύνατα" άστρα που είναι πολύ μεγαλύτερα και η κατανόησή της δημιουργίας τους αποτελεί κρίσιμο σημείο για τους αστρονόμους
"Αυτό το αστέρι μπορεί μόνο να μεγαλώσει. Σύμφωνα με τις τρέχουσες γνώσεις μας, δεν θα πρέπει να είναι σε θέση να σχηματιστούν άστρα μεγαλύτερα από οκτώ ηλιακές μάζες," δήλωσε η γαλλίδα Annie Zavagno, του Εργαστηρίου Αστροφυσικής της Μασσαλίας.
Τα πολύ μεγάλα άστρα είναι σπάνια και η ζωή τους είναι μικρής διάρκειας. Για να συλλάβει κάποιος ένα τέτοιο άστρο κατά τη στιγμή της διαμόρφωσης του αφενός είναι δύσκολο, αλλά αφετέρου παρουσιάζεται μια χρυσή ευκαιρία για να λύσει ένα μακροχρόνιο παράδοξο στην αστρονομία.
Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι η επικίνδυνη ακτινοβολία που εκπέμπεται από τέτοια μεγάλα αστέρια θα ‘φυσήξουν’ μακριά τα νέφος που τα γέννησε προτού μπορέσει να συσσωρευτεί οποιαδήποτε περισσότερη μάζα πάνω τους. Αλλά με κάποιο τρόπο αυτά μπορούν να σχηματίζονται.
Πολλά από αυτά τα «αδύνατον» να σχηματιστούν αστέρια είναι ήδη γνωστά σε μας, κάποια δε από αυτά περιέχουν μέχρι και 150 ηλιακές μάζες, αλλά τώρα που το Herschel έχει δει ένα τέτοιο άστρο κοντά στην αρχή της ζωής του, οι αστρονόμοι μπορούν να χρησιμοποιήσουν τα δεδομένα για να διερευνήσουν πώς αυτό το άστρο αψηφά τις θεωρίες τους.
Το Herschel είναι το μεγαλύτερο αστρονομικό τηλεσκόπιο που ποτέ έχει τοποθετηθεί στο διάστημα. Η διάμετρος του κύριου κατόπτρου του έχει διάμετρο 3,5 μέτρων τέσσερις φορές μεγαλύτερο από οποιοδήποτε προηγούμενο υπέρυθρο διαστημικό τηλεσκόπιο και διπλάσιο από του Hubble. Μεταφέρει δε δύο κάμερες υψηλής ανάλυσης και έναν φασματόμετρο υψηλής ακρίβειας. Η αποστολή του θα σταματήσει μόλις τελειώσει το ψυκτικό του υγρό, κάποια στιγμή μέσα στο 2012
«Χάνεται» σταδιακά ο έναστρος ουρανός
Μια άλλη έρευνα πάλι με το τροχιακό τηλεσκόπιο «Χέρσελ» έδειξε ότι ο σχηματισμός νέων άστρων σε γαλαξίες όπως ο δικός μας, έχει μειωθεί κατά τουλάχιστον πέντε φορές στη διάρκεια των τελευταίων τριών δισεκατομμυρίων ετών.
Το «Χέρσελ» κατάφερε για πρώτη φορά να μετρήσει το ρυθμό μείωσης στην ταχύτητα σχηματισμού άστρων στους γαλαξίες. Η υπέρυθρη τεχνολογία του τηλεσκοπίου επέτρεψε στους αστρονόμους να μελετήσουν αρκετούς σπειροειδείς γαλαξίες όπως ο δικός μας, οι οποίοι προηγουμένως ήταν κρυμμένοι από τα γήινα τηλεσκόπια πίσω από νέφη κοσμικής σκόνης.
Οι πρώτες παρατηρήσεις του Herschel σημαίνουν ότι κάποια στιγμή τα άστρα θα σταματήσουν τελείως να δημιουργούνται». Οι επιστήμονες ακόμα δεν γνωρίζουν το λόγο που συμβαίνει αυτή η διαχρονική μείωση των άστρων.
Μεταξύ άλλων, το «Χέρσελ» κατάφερε να δει ένα τεράστιο άστρο σε εμβρυικό στάδιο, που ήδη είναι μεγαλύτερο από οκταπλάσιο σε μέγεθος από τον ήλιο μας και το οποίο, σε λίγες εκατοντάδες χιλιάδες χρόνια, θα είναι ένα από τα μεγαλύτερα και φωτεινότερα άστρα στο γαλαξία μας.
Τέτοια γιγάντια άστρα -έχουν βρεθεί να είναι μέχρι και 150 φορές μεγαλύτερα από τον ήλιο μας!- είναι σπάνια και βραχύβια (εξαντλούν το καύσιμο υδρογόνο τους σε ελάχιστα εκατομμύρια χρόνια), γι’ αυτό, όπως ανακοίνωσε η ESΑ, ο εντοπισμός ενός από αυτά από το «Χέρσελ» αποτελεί σπάνια ευκαιρία να μελετηθεί ο σχηματισμός τους και να επιλυθεί το παράδοξό τους, που απασχολεί εδώ και χρόνια την αστρονομία.
Leave a Comment