Διαβάσατε ποτέ το μυθιστόρημα του Isaac Asimov "Lucky Starr και οι ωκεανοί της Αφροδίτης"; Ίσως ο Asimov να μην έκανε πάντως και τόσο λάθος για την Αφροδίτη που έγραφε ότι είναι ένας κατοικήσιμος πλανήτης. Αναλύοντας δεδομένα από το σκάφος Venus Express της ESA, πλανητικοί επιστήμονες εξετάζουν την πιθανότητα ο πλανήτης αυτός να είχε κάποτε ωκεανούς, και ενδεχομένως να μπορούσε να ήταν κατοικήσιμος κατά τη διάρκεια της πρώιμης ιστορίας του.
Η Αφροδίτη από μια απόσταση 30.000 km όπως φαίνεται στο υπεριώδες φως με λ=0.365 μm
Ενώ η Γη και η Αφροδίτη είναι συγκρίσιμοι πλανήτες σε μέγεθος, αυτές είναι τελείως διαφορετικές. Η Γη είναι ένας ευχάριστος τόπος που σφύζει από ζωή, ενώ η Αφροδίτη είναι σκέτη κόλαση, η επιφάνειά της ψήνεται σε θερμοκρασίες υψηλότερες και από αυτές ενός φούρνου της κουζίνας σας.
Η μεγαλύτερη διαφορά μεταξύ των δύο πλανητών είναι ότι η Αφροδίτη έχει πολύ λίγο νερό, ενώ η Γη λούζεται μέσα σε αυτό. Αν το περιεχόμενο των ωκεανών της Γης κατανεμόταν ομοιόμορφα σε ολόκληρο τον κόσμο, θα δημιουργούσε ένα στρώμα με βάθος 3 χιλιόμετρα. Εάν τώρα επρόκειτο να συμπυκνωθεί η ποσότητα των υδρατμών στην ατμόσφαιρα της Αφροδίτης στην επιφάνειά της, θα γέμιζε με νερό μια λακκούβα μόλις 3 εκατοστά βάθος.
Όμως οι επιστήμονες αρχίζουν να πιστεύουν ότι πριν μερικά δισεκατομμύρια χρόνια, η Αφροδίτη είχε πιθανότατα πολύ περισσότερο νερό. Το Venus Express επιβεβαίωσε ότι ο πλανήτης έχει χάσει μια μεγάλη ποσότητα νερού στο διάστημα, μετρώντας τον ρυθμό που το υδρογόνο και το οξυγόνο διαφεύγει στο διάστημα, καθώς η υπεριώδης ακτινοβολία του ήλιου κτυπά στον πλανήτη και διαχωρίζει τα μόρια του νερού.
Το σκάφος Venus Express έχει μετρήσει τον ρυθμό αυτό της διαφυγής, και επιβεβαίωσε ότι διαφεύγει περίπου διπλάσιο υδρογόνο από ό,τι οξυγόνο. Ως εκ τούτου, πιστεύεται ότι το νερό είναι η πηγή αυτών των ιόντων που διαφεύγουν. Έδειξε, επίσης, ότι το δευτέριο – ένα βαρύ ισότοπο του υδρογόνου , σταδιακά εμπλουτίζει τα ανώτερα στρώματα της ατμόσφαιρας της Αφροδίτης, επειδή τα βαρύτερα του υδρογόνου άτομα δεν είναι και τόσο εύκολο να ξεφύγουν από την έλξη του πλανήτη.
"Όλα δείχνουν ότι υπήρχε μεγάλη ποσότητα νερού στην Αφροδίτη κατά το παρελθόν”, λέει ο Colin Wilson, του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης. Αλλά αυτό δεν σημαίνει οπωσδήποτε ότι υπήρχαν ωκεανοί στην επιφάνεια του πλανήτη.
Ο Eric Chassefière, από το Πανεπιστήμιο του Νότιου Παρισιού, έχει αναπτύξει ένα μοντέλο που δείχνει πως το νερό ήταν σε μεγάλο βαθμό στην ατμόσφαιρα και υπήρχε μόνο κατά τη διάρκεια των πολύ πρώιμων χρόνων στη ζωή της Αφροδίτης, όταν η επιφάνεια της ήταν εντελώς λιωμένη. Καθώς τα μόρια του νερού διασπάστηκαν σε άτομα από την ηλιακή ακτινοβολία και διέφυγαν στο διάστημα, η επακόλουθη πτώση της θερμοκρασίας πυροδότησε πιθανότατα την στερεοποίηση της επιφάνειας. Με άλλα λόγια: δεν υπήρχαν ωκεανοί.
Αν και είναι δύσκολο να ελέγξει κάποιος τούτη την υπόθεση, είναι ένα βασικό ζήτημα. Αν η Αφροδίτη κάποτε διέθετε επιφανειακά νερά, τότε ο πλανήτης μπορεί, ενδεχομένως, να ήταν στο πρώιμο στάδιο του κατοικήσιμος.
Ακόμη και αν είναι σωστό το μοντέλο του Chassefière αυτό δεν αποκλείει την πιθανότητα η πρόσκρουση των κομητών να έφερε πρόσθετες ποσότητες νερού στην Αφροδίτη, αφότου κρυσταλλώθηκε η επιφάνεια της, οπότε στο νερό τους μπορεί η ζωή να είχε τη δυνατότητα να γεννηθεί.
Βεβαίως υπάρχουν πολλά αναπάντητα ερωτήματα. "Είναι απαραίτητη πολύ πιο εκτενή μοντελοποίηση του συστήματος του μάγματος των ωκεανών, της ατμόσφαιρας και της εξέλιξής τους για την καλύτερη κατανόηση της εξέλιξης της νεαρής Αφροδίτης", δήλωσε ο Chassefière.
Κατά τη δημιουργία αυτών των μοντέλων τα στοιχεία που θα δοθούν από το Venus Express θα αποδειχθούν ζωτικής σημασίας.
Η ομάδα του Venus Express συναντώνται αυτήν την εβδομάδα για να συζητήσουν τα τελευταία επιστημονικά πορίσματα τους σε μια Διεθνή Διάσκεψη στη Γαλλία.
Πηγή: ESA
Δείτε και τις πιο παλιές ειδήσεις
Leave a Comment