Επιστήμονες του ΟΗΕ έχουν επιβεβαιώσει ότι το στρώμα του όζοντος δεν εξαφανίζεται πλέον και θα μπορούσε να έρθει στην πρότερη κατάσταση του μέχρι τα μέσα αυτού του αιώνα, σε μια νέα έκθεση.
Η σταδιακή κατάργηση σχεδόν 100 ουσιών που χρησιμοποιήθηκαν κάποτε στα ψυγεία ή στα αεροζόλ, έχει σταματήσει την περαιτέρω μείωση της στιβάδας του όζοντος, αν και ακόμη δεν αυξάνεται, σύμφωνα με μια νέα έκθεση των Ηνωμένων Εθνών, που κυκλοφόρησε την περασμένη εβδομάδα. Σε αυτήν οι ειδικοί λένε ότι οι προσπάθειες για την προστασία της στιβάδας του όζοντος αποσόβησε εκατομμύρια περιπτώσεων καρκίνου του δέρματος σε όλο τον κόσμο.
Η στιβάδα του όζοντος εκτός των πολικών περιοχών αναμένεται να επανέλθει στα προ του 1980 επίπεδα κοντά στο 2048, αν και η ετήσια ανοιξιάτικη τρύπα του όζοντος πάνω από την Ανταρκτική δεν αναμένεται να ανακάμψει μέχρι το 2073..
Το όζον στη στρατόσφαιρα είναι σημαντική ουσία, διότι απορροφά κάποιο ποσοστό από την επικίνδυνη υπεριώδη ακτινοβολία του ήλιου.
Η τρύπα του όζοντος πάνω από τον Βόρειο Πόλο ήταν η πρώτη ένδειξη που ανησύχησε τους φυσικούς την δεκαετία του 1970. Συνολικά 196 χώρες επικύρωσαν το Πρωτόκολλο του Μόντρεαλ όταν ανακαλύφθηκε, τη δεκαετία του 1980, ότι το όζον καταστρέφεται από τους χλωροφθοράνθρακες (CFC).
Δεδομένου ότι οι ουσίες αυτές δρουν και ως αέρια του θερμοκηπίου, η κατάργησή τους ήταν θετική και την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής, επισημαίνει η έκθεση.
Αέρια του θερμοκηπίου είναι πάντως και οι ενώσεις που αντικατέστησαν τους χλωροφθοράνθρακες, δηλαδή οι υδροχλωροφθοράνθρακες (HCFC) και οι υδροφθοράνθρακες (HFC). Οι ενώσεις αυτές είναι μάλιστα χιλιάδες φορές ισχυρότερες από το διοξείδιο του άνθρακα ως αέρια του θερμοκηπίου και, σύμφωνα με τον ΟΗΕ, οι εκπομπές τους αυξάνονται κατά 8% το χρόνο.
Η καταστροφή του όζοντος στην Αρκτική εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τις μετεωρολογικές συνθήκες, οι οποίες ποικίλλουν σημαντικά στο βόρειο ημισφαίριο. Η απώλεια του όζοντος στη συνολική στήλη κυμαίνεται ετησίως μεταξύ 0 και 30%. Από το 2005, η απώλεια του όζοντος, κατά τη διάρκεια του αρκτικού χειμώνα και της άνοιξης, ήταν μεταβαλλόμενη, αλλά παρέμενε σε συγκρίσιμα επίπεδα με τις τιμές, που επικράτησαν την τελευταία δεκαετία.
Μεγαλύτερες απώλειες όζοντος βρέθηκαν την άνοιξη των ετών 2005 και 2008. Στις πολικές και υπο-πολικές περιοχές του νοτίου ημισφαιρίου, η ηλιακή ακτινοβολία UV-B παραμένει αυξημένη την άνοιξη κατά μέσο όρο έως και 40% σε σύγκριση με την περίοδο πριν την εμφάνιση της τρύπας του όζοντος γεγονός που συνδέεται άμεσα με τη συνεχιζόμενη μεγάλη αραίωση του όζοντος στην Ανταρκτική κατά την άνοιξη του νοτίου ημισφαιρίου.
Επεισόδια υψηλών επιπέδων ηλιακής ακτινοβολίας UV-B διάρκειας μερικών ημερών, έχουν επίσης παρατηρηθεί κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου Σύμφωνα, πάντα, με την Διεθνή Επιτροπή για το Όζον, η επιστροφή της παγκόσμιας προστατευτικής στοιβάδας του όζοντος στα επίπεδα πριν το 1980, αναμένεται να επιτευχθεί περί τα μέσα του 21ου αιώνα, ως αποτέλεσμα της μείωσης των ενώσεων, που καταστρέφουν το όζον, και οι οποίες ρυθμίζονται από το πρωτόκολλο του Μόντρεαλ.
Στην Ανταρκτική η επιστροφή αυτή αναμένεται να συμβεί περίπου δύο δεκαετίες αργότερα. Ωστόσο, υπάρχει μια έντονη αλληλεπίδραση μεταξύ της αύξησης της συγκέντρωσης των αερίων του θερμοκηπίου στην ατμόσφαιρα και την ανάκαμψη του στρατοσφαιρικού όζοντος. Παρατηρήσεις και υπολογιστικές προσομοιώσεις δείχνουν ότι η παρατεταμένη διάρκεια της τρύπας του όζοντος έχει επηρεάσει τις καιρικές συνθήκες της τροπόσφαιρας στα υψηλά νότια γεωγραφικά πλάτη. Οι συνεχείς αυξήσεις των αερίων του θερμοκηπίου αναμένονται να μειώσουν το χρόνο επιστροφής της στήλης όζοντος στα προ του 1980 επίπεδα, ιδιαίτερα στο βόρειο ημισφαίριο. Το πρωτόκολλο του Μόντρεαλ
Στα μέσα της δεκαετίας του 80, το στρώμα του όζοντος την άνοιξη της Ανταρκτικής κατέρρευσε επικίνδυνα, εξαιτίας ανθρώπινων παρεμβάσεων, που συνέβαλαν στην μόλυνση της ατμόσφαιρας. Ήταν η πρώτη φορά που παρατηρήθηκε η "τρύπα του όζοντος". Ήταν ένα καταστροφικό φαινόμενο που έθετε σε κίνδυνο τον πλανήτη και την ανθρωπότητα. Η διεθνής
Η έκθεση συντάχθηκε και εξετάστηκε από 300 επιστήμονες, ενώ δόθηκε στην δημοσιότητα από τον ΟΗΕ κατά την Παγκόσμια Ημέρα για τη Διατήρηση της στιβάδας του όζοντος. Η έκθεση δημοσιεύθηκε από κοινού από την UNEP και τον Παγκόσμιο Μετεωρολογικό Οργανισμό (WMO), με τίτλο «Επιστημονική Εκτίμηση της Εξάντλησης του Όζοντος 2010» επιβεβαιώνει την επιτυχία του Πρωτοκόλλου του Μόντρεαλ, της διεθνούς συνθήκης που υπεγράφη το 1987 και επέβαλε τη σταδιακή κατάργηση των χλωροφθορανθράκων (CFC).
Πηγή: AFP – ΑΠΕ
Leave a Comment