Αστροφυσική, Διάστημα

Μήπως μια πρόσφατη υπερκαινοφανής έκρηξη κοντά σε μας δημιούργησε μια μαύρη τρύπα βρέφος;

Το 1979 ένας ερασιτέχνης αστρονόμος, ο Gus Johnson, ανακάλυψε ένα σουπερνόβα περίπου 50 εκατομμύρια έτη φωτός μακριά από τη Γη, που προερχόταν από την κατάρρευση ενός άστρου με, περίπου, 20 φορές μεγαλύτερη μάζα από τον Ήλιο μας. Από τότε, οι αστρονόμοι προσέχουν συνέχεια τον υπερκαινοφανή αυτό SN 1979C, που βρίσκεται στον γειτονικό γαλαξία M 100 στο σμήνος της Παρθένου.

Print Friendly, PDF & Email
Share

Το 1979 ένας ερασιτέχνης αστρονόμος, ο Gus Johnson, ανακάλυψε ένα σουπερνόβα περίπου 50 εκατομμύρια έτη φωτός μακριά από τη Γη, που προερχόταν από την κατάρρευση ενός άστρου με, περίπου, 20 φορές μεγαλύτερη μάζα από τον Ήλιο μας. Από τότε, οι αστρονόμοι προσέχουν συνέχεια τον υπερκαινοφανή αυτό SN 1979C, που βρίσκεται στον γειτονικό γαλαξία  M 100 στο σμήνος της Παρθένου.

Οι παρατηρήσεις του τηλεσκόπιου Chandra με ακτίνες-Χ των εκπομπών από αυτό το αντικείμενο,  έχουν οδηγήσει τους αστρονόμους να πιστεύουν ότι το κατάλοιπο της σουπερνόβας έχει εξελιχθεί σε μια μαύρη τρύπα. Αν όντως αυτό συνέβη,, τότε πρόκειται για τη νεότερη γνωστή μαύρη τρύπα στην κοσμική γειτονιά μας. Προσφέρει δε στους αστρονόμους μια άνευ προηγουμένου ευκαιρία για να παρακολουθήσουν αυτό το είδος του αντικειμένου να αναπτύσσεται από την παιδική του ηλικία.

sn1979c Αυτή η σύνθετη εικόνα δείχνει μια σουπερνόβα στο γαλαξία M100 που μπορεί να περιέχει τη νεώτερη γνωστή μαύρη τρύπα στην κοσμική γειτονιά μας.

"Αν η ερμηνεία μας είναι ορθή, είναι το πλησιέστερο παράδειγμα γέννησης μιας μαύρης τρύπας που έχει παρατηρηθεί ποτέ", δήλωσε ο αστρονόμος Daniel Patnaude από το Κέντρο για την Αστροφυσική του Harvard και κύριος ερευνητής του έργου.

Το SN 1970C ανήκει σε έναν τύπο έκρηξης υπερκαινοφανών που ονομάζονται τύπου ΙΙ γραμμικό, ή σουπερνόβα κατάρρευσης πυρήνα, που αποτελούν περίπου το 6% των γνωστών αστρικών εκρήξεων. Ενώ πολλές νέες μαύρες τρύπες στο μακρινό σύμπαν κατά το παρελθόν είχαν ανιχνευθεί από τις εκρήξεις ακτίνων-γ (GRB), αντίθετα η σουπερνόβα SN 1979C είναι διαφορετική, επειδή είναι πολύ πιο κοντά και η κατάρρευση του πυρήνα δεν είναι πιθανό να συνδέεται με μια GRB. Οι θεωρίες λένε ότι οι περισσότερες μαύρες τρύπες θα πρέπει να σχηματίζονται όταν ένας πυρήνας καταρρέει και δεν παράγεται μια έκρηξη ακτίνων-γ, αλλά αυτή ίσως να είναι η πρώτη φορά που έχει παρατηρηθεί αυτή η μέθοδος σχηματισμού μιας μαύρης τρύπας .

Έγινε ένας σχετικός διάλογος σχετικά με το μέγεθος του άστρου που θα δημιουργήσει μια μαύρη τρύπα ή ένα αστέρι νετρονίων. Οι 20 ηλιακές μάζες είναι ένα μέγεθος στα όρια μεταξύ των δύο επιλογών, έτσι ώστε οι αστρονόμοι να μην είναι απολύτως βέβαιος για το αν αυτό είναι μια μαύρη τρύπα ή ένα αστέρι νετρονίων. Όμως, δεδομένου ότι οι εκπομπές των ακτίνων Χ από αυτό το αντικείμενο ήταν σταθερές κατά τα τελευταία 31 χρόνια, οι αστρονόμοι πιστεύουν ότι αυτή είναι μια μαύρη τρύπα, καθώς όταν ένα αστέρι νετρονίων ψύχεται οι εκπομπές ακτίνων X από αυτό το άστρο εξασθενίζουν.

Αυτό το κινούμενο σχέδιο δείχνει πώς μπορεί να έχει σχηματιστεί μια μαύρη τρύπα στο αντικείμενο SN 1979C. Η κατάρρευση ενός άστρου μεγάλης μάζας γίνεται αφού αυτό έχει εξαντλήσει τα καύσιμα του. Μετά τη λάμψη του φωτός ακολουθείται μια ισχυρή έκρηξη σουπερνόβα. Η εικόνα στο τέλος κάνει ζουμ στο κέντρο της έκρηξης

Ωστόσο, όπως προειδοποιεί ο Avi Loeb χρειαζόμαστε στην πράξη πολύ περισσότερα από 31 χρόνια για να δούμε μεγάλες αλλαγές, αλλά νομίζει ότι ο φωτισμός που είναι σταθερός αποδεικνύει ότι πρόκειται για μια μαύρη τρύπα.

Παρά το γεγονός ότι υπάρχουν αποδεικτικά στοιχεία για μια νεοσύστατη μαύρη τρύπα, υπάρχουν μερικές άλλες δυνατότητες του τι θα μπορούσε να είναι. Μερικοί φυσικοί έχουν προτείνει ότι το αντικείμενο θα μπορούσε να είναι ένα μάγναστρο ή ένα εκρηκτικό κύμα, αλλά τα στοιχεία δείχνουν ότι οι δύο αυτές επιλογές δεν είναι και πολύ πιθανές.

Μια άλλη ενδιαφέρουσα δυνατότητα είναι ότι ένα νεαρό, πολύ γρήγορα περιστρεφόμενο άστρο νετρονίων με ένα ισχυρό άνεμο από υψηλής ενέργειας σωματίδια, θα μπορούσε να ευθύνεται για την εκπομπή των ακτίνων-Χ. Αν πράγματι αυτό ισχύει τότε το αντικείμενο SN 1979C θα είναι το νεότερο και το πιο φωτεινό παράδειγμα από ένα τέτοιο νεφέλωμα ανέμου πάλσαρ (pulsar wind nebula) και το νεώτερο γνωστό αστέρι νετρονίων. Το πάλσαρ Crab (Καρκίνος), που είναι το πιο γνωστό παράδειγμα για ένα τέτοιο φωτεινό νεφέλωμα, είναι 950 περίπου ετών.

Η ηλικία της πιθανής μαύρης τρύπας είναι, φυσικά, βασισμένη στην πλεονεκτική θέση που έχουμε. Δεδομένου ότι ο γαλαξίας αυτός είναι 50 εκατομμύρια έτη φωτός μακριά μας, η έκρηξη της σουπερνόβας έγινε 50 εκατομμύρια χρόνια πριν. Αλλά για μας, η έκρηξη έλαβε χώρα μόλις πριν από 31 χρόνια.

Πηγή: Universe ToDay

Print Friendly, PDF & Email

About the author

physics4u

Leave a Comment

Share