Τις ημέρες των Χριστουγέννων, γύρω στα μεσάνυκτα, μεσουρανεί στον ουρανό, ο ομορφότερος σχηματισμός και μία από τις πιο ενδιαφέρουσες αστρονομικές περιοχές. Ο αστερισμός του Ωρίωνα.
Σύνθετη εικόνα από τα διαστημικά τηλεσκόπια Spitzer και Hubble της NASA που φαίνεται περισσότερο σαν μια ελαιογραφία παρά ένα κοσμικό στιγμιότυπο. Το αριστούργημα αυτό παρουσιάζει το νεφέλωμα του Ωρίωνα στις υπέρυθρες, υπεριώδεις και ορατές ακτίνες του φωτός. "Χρωματίζεται" από εκατοντάδες βρέφη άστρα σε έναν καμβά αερίου και σκόνης, με έντονο υπεριώδες φως και ισχυρούς αστρικούς ανέμους σαν ‘πινέλα’ ζωγραφικής βουτηγμένα στα χρώματα
Το κόκκινο φως, μαζί με ένα πιο εξασθενημένο μπλε, προέρχεται από το αέριο υδρογόνο που ακτινοβολείται από τα κοντινά αστέρια. Το πράσινο φως προέρχεται από το οξυγόνο που λάμπει φλεγόμενο, καθώς ένα ισχυρό ρεύμα σωματιδίων μεγάλης ταχύτητας, εκτινάσσεται από ένα ογκώδες αστέρι ακριβώς έξω από την εικόνα.
Ο κυνηγός Ωρίωνας, σύμφωνα με τη μυθολογία, που ήταν γιός του Ποσειδώνα, πέθανε από το τσίμπημα ενός σκορπιού. Από τότε, ο Ωρίωνας και ο σκορπιός, έλαβαν αντιδιαμετρικά σημεία στον ουρανό, ώστε όταν ο ένας δύει ο άλλος να ανατέλλει, θυμίζοντας πως βρίσκονται σε ένα αέναο κυνήγι μεταξύ τους.
Το χαρακτηριστικό σχήμα του τετραπλεύρου, που θυμίζει ένα κυνηγό, αποτελείται από 77 αστέρες με τους κυριότερους τέσσερις αστέρες, που σχηματίζουν τη ζώνη του Ωρίωνα, να βρίσκονται μεταξύ των αποκλίσεων 10ο Β και -10ο Ν ώστε το σχήμα να είναι ορατό από όλη, σχεδόν, τη Γη.
Οι αστέρες αυτοί, είναι ο ερυθρός υπεργίγας Betelgeuse (α-Ori), ο λευκογάλαζος γίγας Bellatrix (ο αστέρας-αμαζόνα γ-Ori), ο γαλάζιος υπεργίγας Rigel (β-Ori) και τέλος ο επίσης γαλάζιος υπεργίγας Saiph (κ-Ori).
Μόνο ο Betelgeuse είναι παλαιό άστρο, τα υπόλοιπα είναι νεαρά άστρα και ιδιαίτερα βίαια άστρα του φασματικού τύπου Β και Ο.
Ο Betelgeuse, που απέχει μόνο 300 έ.φ., έχει φασματικό τύπο Μ και είναι υποψήφιος να γίνει σουπερνόβα. Ο αστέρας βρίσκεται στο τέλος της ζωής του και πάλλεται ακανόνιστα, μεταβάλλοντας το φαινόμενο μέγεθος του από 0 έως 1,5. Η λαμπρότητά του είναι 14.000 φορές μεγαλύτερη του Ήλιου μας και ο όγκος του 160.000.000 φορές μεγαλύτερη του. Η μάζα του προκύπτει ότι είναι 20 ηλιακές μάζες ενώ αν υπολογιστεί η πυκνότητά του βρίσκεται ότι είναι μόνο 10-4 φορές την πυκνότητα του αέρα. Γι’ αυτό χαρακτηρίζεται σαν ένα "κόκκινο θερμό κενό".
|
Στην περιοχή Ξίφος του Ωρίωνα, βρίσκεται το Μεγάλο Νεφέλωμα του Ωρίωνα, Μ42 ή NGC 1976. Αποτελεί ένα από τα μεγαλύτερα αστρικά "βρεφοκομεία" του Γαλαξία, που βρίσκεται μόνο σε απόσταση 1.500 έ.φ. από μας. Η αστρογεννητική αυτή περιοχή, παρόλο που δεν είναι η μοναδική του Γαλαξία μας, είναι όμως η πιό κοντινή και από τις πιο σημαντικές για μελέτες.
Οι αστρικοί βρεφικοί σταθμοί είναι ειδικές περιοχές όπου γεννιέται η μεγάλη πλειοψηφία των νέων αστεριών στο Γαλαξία μας. Τα διαστρικά νέφη του μοριακού αερίου διαμορφώνουν και παράγουν χιλιάδες νέων αστεριών και έπειτα βαθμιαία διαλύουν.
Υδρογόνο, ήλιο, οξυγόνο, άζωτο κ.α. είναι τα βασικά συστατικά του νέφους. Η αστροφεγγιά που παράγουν τα τέσσερα κύρια άστρα, είναι τόσο έντονη, που αυτή ιονίζει τα λεπτά στρώματα του αερίου στην περιοχή, παράγοντας ένα ουράνιο τόξο χρωμάτων. Έτσι δεν είναι εκπληκτικό που οι μελέτες του Ωρίωνος έχουν παράσχει στους αστρονόμους μερικές από τις καλύτερες πληροφορίες για τη διαδικασία του σχηματισμού αστεριών.
Leave a Comment