Αστροφυσική, Διάστημα

Νάνος γαλαξίας λύνει ένα μυστήριο με τις τεράστιες μαύρες τρύπες

Από τότε που βρέθηκαν μαύρες τρύπες να κρύβονται στην καρδιά των περισσότερων μεγάλων γαλαξιών, οι αστρονόμοι έχουν αναρωτηθεί τι εμφανίστηκε πρώτα: οι γαλαξίες ή οι μαύρες τρύπες τους; Τώρα, αστρονόμοι στις ΗΠΑ έχουν εντοπίσει την πρώτη γνωστή μαύρη τρύπα στην καρδιά ενός πολύ νέου ‘νάνου’ γαλαξία, όπου τα αστέρια είναι ακόμα σε φάση αναπαραγωγής με ένα πολύ ταχύ ρυθμό. Το πόρισμα, το οποίο λαμβάνεται χρησιμοποιώντας δεδομένα από το Πολύ Μεγάλο Δίκτυο Ραδιο-τηλεσκοπίων στο Νέο Μεξικό και το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble, δείχνουν ότι οι υπερμεγέθεις μαύρες τρύπες πήραν μορφή πριν από τους γαλαξίες που τους φιλοξενούν.

Print Friendly, PDF & Email
Share

Από τότε που βρέθηκαν μαύρες τρύπες να κρύβονται στην καρδιά των περισσότερων μεγάλων γαλαξιών, οι αστρονόμοι έχουν αναρωτηθεί τι εμφανίστηκε πρώτα: οι γαλαξίες ή οι μαύρες τρύπες τους; Τώρα, αστρονόμοι στις ΗΠΑ έχουν εντοπίσει την πρώτη γνωστή μαύρη τρύπα στην καρδιά ενός πολύ νέου ‘νάνου’ γαλαξία, όπου τα αστέρια είναι ακόμα σε φάση αναπαραγωγής με ένα πολύ ταχύ ρυθμό. Το πόρισμα, το οποίο λαμβάνεται χρησιμοποιώντας δεδομένα από το Πολύ Μεγάλο Δίκτυο Ραδιο-τηλεσκοπίων στο Νέο Μεξικό και το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble, δείχνουν ότι οι υπερμεγέθεις μαύρες τρύπες πήραν μορφή πριν από τους γαλαξίες που τους φιλοξενούν.

supermassive_blackhole

Καμιά διόγκωση αλλά μια μαύρη τρύπα

Το μυστήριο για το ποιό σώμα κατέφτασε πρώτο – οι γαλαξίες ή οι υπερμεγέθεις μαύρες τρύπες τους – αρχικά προέκυψε όταν οι αστρονόμοι διαπίστωσαν ότι η μάζα της μαύρης τρύπας που διαχωρίζεται από τον κεντρικό πυρήνα του γαλαξία (είναι η λεγόμενη διόγκωση) είναι η ίδια σε όλους σχεδόν τους μεγάλους γειτονικούς γαλαξίες, συμπεριλαμβανομένου και του δικού μας Γαλαξία. Φάνηκε λοιπόν ότι οι μαύρες τρύπες και οι διογκώσεις αυτές να αλληλο-επηρεάζουν την μεταξύ τους ανάπτυξη – και επομένως, την ανάπτυξη τους την ίδια στιγμή. Ωστόσο, παρατηρήσεις κατά τη διάρκεια των τελευταίων ετών φαίνεται να δείχνουν ότι οι νεαροί γαλαξίες φιλοξενούν πολύ μεγαλύτερες μαύρες τρύπες από ό,τι η αναλογία αυτή θα επέτρεπε – γεγονός που υποδηλώνει ότι οι μαύρες τρύπες τους διαμορφώνονται πρώτα.

Τώρα αστρονόμοι ανακάλυψαν μια πελώρια μαύρη τρύπα, που έχει μάζα περίπου ένα εκατομμύριο φορές μεγαλύτερη από τον Ήλιο μας. Η μαύρη τρύπα βρίσκεται στο κέντρο ενός σχετικά κοντινού στη Γη, γαλαξία-νάνου, του Henize 2-10. Η ανακάλυψη δείχνει ότι οι μαύρες τρύπες είναι τελικά δυνατό να δημιουργήθηκαν πριν από τους μεγάλους γαλαξίες.

Είναι η πρώτη φορά που εντοπίζεται μια τεράστια μαύρη τρύπα στο επίκεντρο ενός πολύ νέου σε ηλικία και μέγεθος γαλαξία, πράγμα που ενισχύει την άποψη ότι στο επιστημονικό ερώτημα "οι μαύρες τρύπες ή οι γαλαξίες δημιουργήθηκαν πρώτα;", η απάντηση μάλλον γέρνει υπέρ των μαύρων τρυπών.

Απ’ ό,τι φαίνεται, είναι δυνατό να υπάρξει μια υπερμεγέθης μαύρη τρύπα, χωρίς προηγουμένως να έχει υπάρξει ένας πολύ μεγάλος γαλαξίας.Η ανακοίνωση, που προκάλεσε έκπληξη στους επιστήμονες, έγινε στο πλαίσιο του ετήσιου συνεδρίου της Αμερικανικής Αστρονομικής Ένωσης.

Η ανακάλυψη δείχνει ότι οι μαύρες τρύπες, απ’ όπου δεν μπορεί να διαφύγει ούτε το φως λόγω της τρομακτικής βαρύτητάς τους, είναι τελικά δυνατό να δημιουργήθηκαν πριν το σχηματισμό των μεγάλων γαλαξιών.

Ο γαλαξίας-νάνος Henize 2-10, σε απόσταση 30 εκατ. ετών φωτός από τη Γη και με ακτίνα μόλις το 3% του δικού μας γαλαξία, μελετάται εδώ και χρόνια και έχει αποδειχτεί ότι σχηματίζει νέα άστρα με πολύ ταχύ ρυθμό. Μοιάζει με μερικούς από τους πρώτους γαλαξίες, που οι αστρονόμοι πιστεύουν ότι είχαν σχηματιστεί στο πρώιμο σύμπαν.

Η ανακάλυψη, υπό την Amy Reines του τμήματος αστρονομίας του πανεπιστημίου της Βιρτζίνια, έγινε με τη βοήθεια τόσο επίγειων ραδιο-τηλεσκοπίων όσο και του γνωστού διαστημικού τηλεσκοπίου Hubble, καθώς και του τηλεσκοπίου ακτίνων-Χ Chadra.

Οι αστρονόμοι βρήκαν μια περιοχή κοντά στο κέντρο του γαλαξία-νάνου, η οποία εκπέμπει ισχυρά ραδιοκύματα, τα οποία έχουν παρόμοια χαρακτηριστικά με αυτά που προκύπτουν από τις εκπομπές υψηλής ταχύτητας "πιδάκων" ύλης, που εκτινάσσονται προς τα έξω από περιοχές κοντά σε μαύρες τρύπες.

Οι ερευνητές, ανακάλυψαν ότι, εκτός από ραδιοκύματα, η πηγή στο γαλαξία-νάνο εκπέμπει και ισχυρές ακτίνες-Χ. Ο συνδυασμός αυτός παραπέμπει στην ύπαρξη ενός ενεργού γαλακτικού πυρήνα, που τροφοδοτείται από μια τεράστια μαύρη τρύπα.

Ουσιαστικά ποτέ δεν είχε ως τώρα βρεθεί γαλαξίας-νάνος με τόσο μεγάλη μαύρη τρύπα στον πυρήνα του. Συνήθως οι μαύρες τρύπες τέτοιου μεγέθους βρίσκονται σε μεγαλύτερους γαλαξίες, μεγαλύτερης ηλικίας, όπου τα νέα άστρα σχηματίζονται με πολύ βραδύτερο ρυθμό.

Πηγή: physicsworld, ΑΠΕ

Διαβάστε σχετικά άρθρα

Print Friendly, PDF & Email

About the author

physics4u

Leave a Comment

Share