Μπορούσε η ζωή να έρθει από έναν άλλο κόσμο;

Μελλοντικές μελέτες

Όπως έχουμε παρουσιάσει, η πανσπερμία είναι εύλογα θεωρητική. Αλλά επιπλέον, κάποιες σημαντικές πτυχές της υπόθεσης την έχουν φέρει από την αληθοφάνεια στην ποσοτική επιστήμη. Τα στοιχεία των μετεωριτών δείχνουν ότι κάποιο υλικό έχει μεταφερθεί μεταξύ των πλανητών καθόλη την ιστορία του ηλιακού συστήματος και ότι αυτή η διαδικασία εμφανίζεται ακόμα με ένα σταθερό ρυθμό. Επιπλέον, οι εργαστηριακές μελέτες έχουν δείξει ότι ένα αρκετά μεγάλο μέρος των μικροοργανισμών μέσα σε ένα κομμάτι πλανητικού υλικού, το οποίο εκτινάχθηκε από έναν πλανήτη στο μέγεθος του Άρη, θα μπορούσε να επιζήσει στην φάση της εκτίναξης του υλικού στο διάστημα και της εισόδου του μέσα στη γήινη ατμόσφαιρα. Αλλά άλλα τμήματα της υπόθεσης της πανσπερμίας είναι πιο δύσκολο να αποδειχθούν. Οι ερευνητές χρειάζονται περισσότερα στοιχεία για να καθορίσουν εάν οι ανθεκτικοί οργανισμοί στην ακτινοβολία, όπως ο Bacillus subtilis ή ο D. radiodurans θα μπορούσαν να ζήσουν κατά τη διάρκεια ενός διαπλανητικού ταξιδιού. Και ούτε αυτή η έρευνα δεν θα αποκάλυπτε το τι πραγματικά συνέβη στην περίπτωση της γήινης βιόσφαιρας, επειδή οι μελέτες περιλαμβάνουν τις σημερινές επίγειες μορφές ζωής. Οι οργανισμοί που ζούσαν δισεκατομμύρια έτη πριν θα μπορούσαν να περνούν πολύ χειρότερα ή πολύ καλύτερα.

Επιπλέον, οι επιστήμονες δεν μπορούν να μιλήσουν για την πιθανότητα η ζωή να υπάρχει ή να υπήρξε κάποτε στους πλανήτες εκτός από τη Γη. Οι ερευνητές απλά δεν ξέρουν αρκετά για την προέλευση οποιουδήποτε συστήματος της ζωής, συμπεριλαμβανομένης και αυτού της Γης, για να βγάλουν στέρεα συμπεράσματα για την πιθανότητα της αβιογέννησης να εμφανίζεται σε κάποιον ιδιαίτερο κόσμο. Λαμβάνοντας υπόψη τα κατάλληλα συστατικά και τους όρους, ίσως η ζωή να χρειάζεται εκατοντάδες εκατομμύρια χρόνια για να ξεκινήσει.  Ή ίσως πέντε λεπτά να είναι αρκετά. Αυτό που μπορούμε να πούμε με κάθε βεβαιότητα είναι ότι μέχρι 2,7 δισεκατομμύρια έτη πριν, ή ίσως αρκετά εκατομμύρια χρόνια νωρίτερα, οι μορφές της ζωής αναπτύσσονταν πάνω στη Γη.

Επειδή δεν είναι δυνατό αυτή τη στιγμή να μιλήσουμε με ακρίβεια για όλα τα βήματα του σεναρίου της πανσπερμίας, οι ερευνητές δεν μπορούν να υπολογίσουν πόσο βιολογικό υλικό ή πόσα ζωντανά κύτταρα έφθασαν πιθανότατα στη γήινη επιφάνεια σε μια δεδομένη περίοδο. Επιπλέον, η μεταφορά των βιώσιμων οργανισμών δεν υπονοεί αυτόματα και την επιτυχή σπορά του πλανήτη που τους παραλαμβάνει, ιδιαίτερα εάν ο πλανήτης αυτός έχει ήδη ζωή. Εάν, παραδείγματος χάριν, τα αρειανά μικρόβια έφθασαν στη Γη αφότου προέκυψε, ανεξάρτητα, η ζωή στον πλανήτη μας, οι εξωγήινοι οργανισμοί μπορεί να μην ήταν σε θέση να αντικαταστήσουν ή να συνυπάρξουν με τα γήινα δημιουργημένα είδη. Είναι επίσης κατανοητό ότι μπορεί η αρειανή ζωή βρήκε μια κατάλληλη θέση στη Γη, αλλά ότι οι επιστήμονες απλά δεν την έχουν προσδιορίσει ακόμα. Οι ερευνητές έχουν απογράψει λιγότερα από μερικά τοις εκατό του συνολικού αριθμού των βακτηριακών ειδών σε αυτόν τον πλανήτη. Κάποιες ομάδες οργανισμών, που να είναι γενετικά ανεξάρτητες από τη γνωστή ζωή στη Γη, μπορεί να υπάρχουν χωρίς να έχουν αναγνωριστεί ακόμα και να είναι κάτω από τη μύτη μας.

Τελικά, οι επιστήμονες μπορούν να μην είναι σε θέση να ξέρουν εάν και μέχρι ποιο σημείο  έχει εμφανιστεί η πανσπερμία έως ότου ανακαλυφθεί κάποια μορφή ζωής σε ένα άλλο πλανήτη ή φεγγάρι. Παραδείγματος χάριν, εάν οι μελλοντικές διαστημικές αποστολές βρουν ζωή στον κόκκινο πλανήτη και αναφέρουν ότι η Αρειανή βιοχημεία είναι πολύ διαφορετική από τη δική μας, τότε οι ερευνητές θα ήξεραν αμέσως ότι η ζωή στη Γη δεν προήλθε από τον Άρη. Εντούτοις, εάν οι βιοχημικές διεργασίες ήταν παρόμοιες τότε οι επιστήμονες θα αρχίσουν να αναρωτιούνται εάν οι δύο βιόσφαιρες είχαν ίσως μια κοινή προέλευση. Υποθέτοντας  ότι οι αρειανές μορφές της ζωής χρησιμοποίησαν το DNA για να αποθηκεύσουν τις γενετικές πληροφορίες, οι ερευνητές θα μπορούσαν να μελετήσουν τις ακολουθίες των νουκλεοτιδίων για να θέσουν την ερώτηση. Εάν οι αρειανές ακολουθίες του DNA δεν ακολούθησαν τον ίδιο γενετικό κώδικα που χρησιμοποιήθηκε από τα ζωντανά κύτταρα στη Γη για να κάνουν τις πρωτεΐνες, τότε οι ερευνητές θα κατέληγαν στο συμπέρασμα ότι η θεωρία της πανσπερμίας ανάμεσα στον Άρη και στη Γη είναι αμφισβητήσιμη. Όμως πολλά άλλα σενάρια είναι πιθανά. Οι ερευνητές μπορεί να διαπιστώσουν ότι η αρειανή ζωή χρησιμοποιεί το RNA ή το κάτι άλλο για να καθοδηγήσει εξ ολοκλήρου την αντιγραφή της. Και μάλιστα, έως ότου ανακαλυφθούν οργανισμοί στη Γη που μπορούν να εμπίπτουν σε αυτήν την κατηγορία επίσης, τότε και τα εξωτικά επίγεια πλάσματα μπορεί να αποδειχθεί ότι σχετίζονται με τις αρειανές μορφές της ζωής!

Εάν η επίγεια ζωή προέκυψε στη Γη ή μέσω της βιολογικής σποράς από το διάστημα ή ως αποτέλεσμα κάποιου ενδιάμεσου σεναρίου, η απάντηση θα ήταν σημαντική. Η επιβεβαίωση της θεωρίας της πανσπερμίας ανάμεσα στον Άρη και στη Γη θα έδειχνε ότι η ζωή, μόλις αρχίσει, θα μπορούσε εύκολα να διαδοθεί μέσα σε ένα αστρικό σύστημα. Εάν, αφ’ ετέρου, οι ερευνητές βρουν αποδεικτικά στοιχεία των αρειανών οργανισμών, που προέκυψαν ανεξάρτητα από την επίγεια ζωή, αυτό θα έδειχνε ότι η αβιογέννηση μπορεί να εμφανιστεί με ευκολία σε όλο τον κόσμο. Και το περισσότερο, οι βιολόγοι θα ήταν σε θέση να συγκρίνουν τους γήινους οργανισμούς με τις αλλοδαπές μορφές ζωής και να αναπτύξουν έναν γενικότερο ορισμό της ζωής. Θα αρχίζαμε τελικά να καταλαβαίνουμε τους νόμους της βιολογίας,  τον τρόπο που καταλαβαίνουμε τους νόμους της χημείας και της φυσικής — ως θεμελιώδεις ιδιότητες της φύσης.

Πηγή: Scientific American (των David Warmflash και Benjamin Weiss)