Οι πρόγονοί μας που ανήκαν στο είδος των «εμφρόνων» ανθρώπων (Homo sapiens), ζούσαν στη Μέση Ανατολή πριν από περίπου 46.000 χρόνια, κατείχαν εργαλεία και, μαζί με αυτά, προχώρησαν στη συνέχεια για να αποικίσουν την Ευρώπη. Άρα η πιο εξελιγμένη λίθινη τεχνολογία δεν ήταν ευρωπαϊκή εφεύρεση, αλλά υπήρξε έργο των μεταναστών.
Αυτό είναι το συμπέρασμα μιας νέας διεθνούς επιστημονικής έρευνας, που βασίσθηκε στην ανάλυση ευρημάτων στην περιοχή Κσαρ Ακίλ του σημερινού Λιβάνου. Η περιοχή αυτή είναι μία από τις λίγες στη Μέση Ανατολή, όπου τα απολιθώματα συγχρόνων ανθρώπων σχετίζονται με εργαλεία της Ανώτερης Παλαιολιθικής εποχής, η οποία ξεκινά πριν από περίπου 50.000 χρόνια. Στο σημείο βρέθηκαν απομεινάρια από κελύφη μαλακίων (θαλάσσιων σαλιγκαριών), τα οποία έτρωγαν οι προϊστορικοί άνθρωποι και τα οποία χρονολογήθηκαν, με την μέθοδο του ραδιενεργού άνθρακα, ότι είναι ηλικίας τουλάχιστον 45.900 ετών.
Η σημασία της ανακάλυψης, κατά τους ερευνητές, είναι ότι επιβεβαιώνει την ανθρώπινη παρουσία στην περιοχή του Λεβάντε (μεταξύ Μεσογείου και Μεσοποταμίας), προτού φθάσουν στην Ευρώπη, γεγονός που δείχνει ότι αυτή η λωρίδα γης υπήρξε ο κατ” εξοχήν διάδρομος κατά την έξοδο των προγόνων μας από την Αφρική προς την Ευρώπη και την Ευρασία.
Η χρονολόγηση της εξάπλωσης των ανθρώπων από την «μαύρη ήπειρο» προς τις άλλες ηπείρους συνεχίζει να αποτελεί πεδίο γόνιμης αντιπαράθεσης μεταξύ αρχαιολόγων, παλαιοντολόγων και γενετιστών, καθώς συνεχώς νέα στοιχεία έρχονται στο φως. Κατ” εξοχήν ζητούμενα είναι πότε ακριβώς έφθασαν οι πρώτοι Homo sapiens στην Ευρώπη και από ποιά διαδρομή. Στην περιοχή Κσαρ Ακίλ του Λιβάνου έχουν ανακαλυφθεί απολιθώματα δύο ανθρώπων, που ονομάσθηκαν «Εθελρούντα» και «Έγκμπερτ» (από τα ονόματα των αρχικών ανασκαφέων), κοντά στους οποίους έχουν ανακαλυφθεί παλαιολιθικά εργαλεία. Οι ερευνητές, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στα «Πρακτικά της Εθνικής Ακαδημίας Επιστημών» (PNAS) των ΗΠΑ, προχώρησαν -με τη βοήθεια των μαλακίων που έτρωγαν εκείνοι οι πρόγονοί μας- σε μια νέα ακριβέστερη χρονολόγηση. Σύμφωνα με τα νέα στοιχεία, ο «Έγκμπερτ» έζησε πριν από περίπου 43.000 χρόνια και η «Εθελρούντα» πριν από περίπου 46.000 χρόνια.
Συνεπώς, η δεύτερη προηγείται όλων των ανάλογων ευρημάτων ανθρώπων που έχουν ανακαλυφθεί στην Ευρώπη μέχρι σήμερα. Όπως είπε η Μπος, «εργαλεία παρόμοια με αυτά που σχετίζονται με τους ‘Εγκμπερτ” και ‘Εθελρούντα’, έχουν βρεθεί επίσης σε άλλες περιοχές στο Λεβάντε, καθώς και στην Ευρώπη, αλλά αυτά στην Εγγύς Ανατολή προηγούνται χρονολογικά. Αυτό σημαίνει ότι οι άνθρωποι εξαπλώθηκαν από την Εγγύς Ανατολή προς την Ευρώπη πριν από 55.000 έως 40.000 χρόνια». Μια προηγούμενη μελέτη είχε χρονολογήσει την ανθρώπινη παρουσία στο Κσαρ Ακίλ προ 40.000 ετών, άρα αργότερα από τα ανάλογα ευρήματα στην Ευρώπη. Η επικεφαλής εκείνης της παλαιότερης έρευνας, η ελληνικής καταγωγής αρχαιολόγος Κατερίνα Δούκα του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης δήλωσε, σύμφωνα με το «Nature», ότι η ανασκαφή και μελέτη στην περιοχή υπήρξε πολύ δύσκολη και χαοτική και χρειάσθηκε να διακοπεί δύο φορές λόγω πολεμικών συγκρούσεων. Η ίδια εμφανίσθηκε επιφυλακτική για τη νέα μελέτη της Μπος, θεωρώντας ότι ίσως είναι πρόωρο να εξάγονται τόσο γενικά συμπεράσματα από μία μόνο τοποθεσία και μάλιστα τόσο δύσκολη στην ανασκαφή της. «Μία μόνο τοποθεσία δεν πρόκειται να δώσει τις απαντήσεις για τις ανθρώπινες μεταναστεύσεις σε τόσο μεγάλες περιοχές», όπως είπε. Από την άλλη όμως, ο αρχαιολόγος Πολ Μέλαρς του Πανεπιστημίου Κέμπριτζ δήλωσε ότι τα συμπεράσματα της νέας έρευνας είναι πειστικά.
