Πρόσωπα - Γεγονότα

Philipp von Lenard (1862-1947)

Written by Δ.Μ.
Share

Phillipp_LenardΣαν σήμερα 7 Ιουνίου του 1862 γεννήθηκε στην Μπρατισλάβα – που ανήκε τότε στην Ουγγαρία – ο φυσικός Φίλιπ φον Λέναρντ (Philipp von Lenard). Ο Λέναρντ βραβεύθηκε με το βραβείο Νόμπελ Φυσικής το 1905 για τις εργασίες του επί των καθοδικών ακτίνων και την ανακάλυψη πολλών από τις ιδιότητες τους. Πέθανε στη Γερμανία το 1947. Δυστυχώς ήταν  ενεργός υποστηρικτής της ναζιστικής ιδεολογίας.

Σπούδασε διαδοχικά στα πανεπιστήμια της Βουδαπέστης, της Βιέννης, του Βερολίνου και της Χαϊδελβέργης. Εκτός από μια σύντομη περίοδο, κατά την οποία ήταν καθηγητής στο Κίελο, ο Lenard διετέλεσε καθηγητής της φυσικής στο πανεπιστήμιο της Χαϊδελβέργης, από το 1896 έως το 1931, οπότε εγκατάλειψε τη διδακτική δραστηριότητα.


Στις έρευνές του για τις καθοδικές ακτίνες, ο Lenard χρησιμοποίησε γυάλινους σωλήνες με παράθυρα, τα οποία κάλυψε με λεπτότατα ελάσματα αλουμινίου, απ’ όπου διέφευγαν οι καθοδικές ακτίνες και διέτρεχαν μερικά εκατοστά στον αέρα πριν απορροφηθούν (ακτίνες του Lenard)· οι έρευνες αυτές τον οδήγησαν σε μια πρώτη υπόθεση αναφορικά με τη δομή του ατόμου.

 philipp-lenard-1

Ο Lenard προσέγγισε επίσης την ανακάλυψη των ακτίνων Χ. Μελέτησε το φωτοηλεκτρικό φαινόμενο, διατύπωσε μερικούς από τους νόμους που το διέπουν και, κατά τη διάρκεια των μελετών του για τον φωσφορισμό, προσέγγισε τη θεωρία ακτινοβολίας του Μπορ.

Κατασκεύασε ένα όργανο (σπείρα του Philipp von Lenard) για τη μέτρηση των πολύ ισχυρών μαγνητικών πεδίων, το οποίο βασίζεται στις μεταβολές της αντίστασης ενός αγωγού υπό την επίδραση των συγκεκριμένων πεδίων.


Ωστόσο, μολονότι ο Philipp von Lenard προσέγγισε αυτές τις μεγάλες ανακαλύψεις, ο ίδιος δεν κατάφερε να δρέψει τους καρπούς των μελετών του. Πιθανολογείται ότι αυτή ήταν η αιτία της μετέπειτα στάσης του, η οποία σκιάζει τη σημαντική επιστημονική του επίδοση. Η εμπάθειά του κατά των Εβραίων φυσικών (Σρέντιγκερ, Μάϊτνερ, Χέρτζ, Στερν, Μπορν) τον ώθησε να προσχωρήσει στον ναζισμό και να χαρακτηρίσει τη θεωρητική φυσική ως ιουδαϊκή επιστήμη.

Στη ναζιστική βιβλιογραφία ο Lenard αναφέρεται ως «ο φυσικός που ανακάλυψε τις ακτίνες Χ», γεγονός που κολάκευε τη ματαιοδοξία του, ως μια αναγνώριση των αξιώσεών του σε βάρος του Ρέντγκεν.


Οι εκκαθαρίσεις των Εβραίων φυσικών συνέπεσαν χρονικά με την εμφάνιση της γερμανικής ή Άριας Φυσικής, με κύριους εκφραστές τους νομπελίστες Φιλίπ Λέναρντ και Γιοχάνες Σταρκ. Αυτό το είδος της Φυσικής ουδέποτε διατυπώθηκε με συνεκτικό τρόπο και απλά εναντιωνόταν στη σύγχρονη Φυσική (Θεωρία της Σχετικότητας, Κβαντική Φυσική) και στα πολύπλοκα μαθηματικά της. Πρότεινε την επιστροφή σε μια Φυσική που θα κυριαρχούσαν το πείραμα και οι απλές, κατανοητές θεωρίες, σε αρμονία με τη διαίσθηση και όλα αυτά απέναντι στη στείρα θεωρητικολογία της Σχετικότητας, όπως αυτή εκφραζόταν τότε από τους Εβραίους Φυσικούς.

Οι Λέναρντ και Σταρκ φιλοδοξούσαν να γίνουν οι νέοι «Φύρερ» της γερμανικής φυσικής. Ήταν και οι δυο πολύ καλοί πειραματικοί φυσικοί και το μένος τους, ειδικά για τον Αϊνστάιν, έχει τις ρίζες του στο παρελθόν,αφού τον κατηγορούσαν ανοιχτά ότι είχε οικειοποιηθεί δικές τους επιστημονικές ιδέες. Ειδικότερα,ο Λέναρντ διεκδικούσε την πατρότητα της ερμηνείας του φωτοηλεκτρικού φαινομένου για την οποία ο Αϊνστάιν βραβεύτηκε με το βραβείο Νόμπελ το 1921.

Θεωρούσαν τη σχετικότητα ως μια εβραϊκή απάτη, εξαπολύοντας μύδρους εναντίον της, αλλά και εναντίον όσων την υπερασπίζονταν. Έβαλαν μάλιστα στο στόχαστρό τους και μη Εβραίους στην καταγωγή (Χάιζενμπεργκ, Πλανκ), κατηγορώντας τους ότι προσπαθούσαν να διατηρήσουν το εβραϊκό πνεύμα στη Φυσική και χαρακτηρίζοντάς τους ως «Λευκούς Εβραίους»(2).

Οι εχθροί τους ισχυρίζονταν πως πίσω από όλα αυτά κρυβόταν η ελλιπής κατάρτισή τους στα μαθηματικά και η αδυναμία τους να συλλάβουν τις πολύπλοκες έννοιες και θεωρίες που εισήγαγαν στη Φυσική η Σχετικότητα και η Κβαντομηχανική. Τους χρέωναν λίγο πολύ πως οτιδήποτε δεν μπορούσαν να κατανοήσουν το χαρακτήριζαν ως «εβραϊκή Φυσική». Απώτερος στόχος τους, φυσικά, ήταν να περιθωριοποιήσουν και να εκδιώξουν όποιον από αυτή την «εβραϊκή κλίκα» προσπαθούσε να τους επισκιάσει επιστημονικά.

Νόμος του Λέναρντ: Νόμος σύμφωνα με τον οποίο η απορρόφηση ηλεκτρονίων που κινούνται με ταχύτητα τουλάχιστον ίση με το ένα πέμπτο της ταχύτητας του φωτός καθορίζεται μόνο από τη μάζα της ύλης που απορροφά και δεν επηρεάζεται από τη χημική της φύση.

Print Friendly, PDF & Email

About the author

Δ.Μ.

Share