Την ώρα που οι επιστήμονες της NASA ετοιμάζουν την μεγαλύτερη αποστολή στο διάστημα, μια ιστορία από το παρελθόν έρχεται να μας θυμίσει την πρώτη φορά που καταφέραμε να «πατήσουμε» στον κόκκινο πλανήτη.
Ο Carl Sagan με το μοντέλο του Viking
Σχεδόν μισό αιώνα μετά την θρυλική αποστολή του Apollo 11 και το «μεγάλο βήμα» για την ανθρωπότητα, η κατά κοινή ομολογία μεγαλύτερη διαστημική υπηρεσία του κόσμου έχει βάλει πλώρη για ένα ακόμα σπουδαιότερο επίτευγμα. Στόχος της NASA είναι μέσα στην επόμενη δεκαετία ο άνθρωπος να πατήσει το πόδι του για πρώτη φορά σε άλλο πλανήτη, πέρα από τον δικό του.
Νηλ Αρμστρονγκ, Μπαζ Αλντριν και Μάικ Κόλινς έμειναν στην ιστορία ως οι πρώτοι «κατακτητές». Οι δύο πρώτοι ήταν αυτοί που πάτησαν στην Σελήνη, ενώ ο τρίτος αυτός που οδήγησε, προσεδάφισε και κράτησε σε τροχιά γύρω από τον δορυφόρο το διαστημικό σκάφος που έμεινε στην ιστορία. Μετά από 47 χρόνια, κάποιοι από τους… θαυμαστές αυτών των τριών ανδρών θα επιλεχθούν για την επόμενη αποστολή που θα μνημονεύουμε για πάντα.
Στον απόηχο του Apollo 11, όταν ολόκληρος ο κόσμος ακόμα «μεθούσε» από την διαστημική αύρα που μετέφεραν πίσω στην Γη οι τρεις αστροναύτες, ολοκληρώθηκε άλλη μια ιστορική επιτυχία για την NASA που… αδικήθηκε λόγω συνθηκών. Τον Ιούλιο του 1976, ακριβώς 40 χρόνια πριν, προσεδαφιζόταν για πρώτη φορά στην ιστορία διαστημόπλοιο στον Αρη. Η αποστολή Viking 1 της NASA, μπορεί να μην ήταν επανδρωμένη, έχει όμως γραφτεί με… χρυσά γράμματα στην ιστορία της ανθρώπινης εξερεύνησης του διαστήματος.
«Αγγίξαμε τον Αρη. Υπάρχει ζωή στον Αρη και είμαστε εμείς, οι προεκτάσεις των ματιών μας προς όλες τις κατευθύνσεις, προεκτάσεις του μυαλού μας, της καρδιάς μας και της ψυχής μας» έλεγε γεμάτος ενθουσιασμό ο Ray Bradbury από το εργαστήριο αεριώθησης της NASA στην Καλιφόρνια.
Τα 200 χρόνια ανεξαρτησίας των ΗΠΑ, η 7η επέτειος του Apollo 11 και η μακροβιότερη αποστολή στον Αρη
Το Viking 1 της αμερικανικής υπηρεσίας διαστήματος ήταν η πρώτη αποστολή που επιτυχημένα προσεδαφίστηκε στον Αρη, αλλά ήταν και η μακροβιότερη (2307 μέρες) μέχρι να την ξεπεράσει το Opportunity στις 19 Μαϊου του 2010!
Η αποστολή ξεκίνησε τον Αύγουστο του 1975, όταν και εκτοξεύτηκε το διαστημόπλοιο, σε ένα ταξίδι 500 εκατομμυρίων μιλίων που διήρκεσε σχεδόν ένα χρόνο, πριν ολοκληρωθεί. Το Viking ήταν εξοπλισμένο με δύο κάμερες ώστε να φωτογραφίσει τον κόκκινο πλανήτη, ένα υπέρυθρο φασματόμετρο για τη χαρτογράφηση των υδρατμών και υπέρυθρα ραδιόμετρα για την θερμική χαρτογράφηση του πλανήτη.
Λόγω των διακυμάνσεων στο διαθέσιμο φως του ήλιου , Viking 1 τροφοδοτήθηκε από γεννήτριες ραδιοϊσοτόπων θερμοηλεκτρικών, δημιουργώντας ηλεκτρική ενέργεια από τη θερμότητα που εκπέμπεται από τη διάσπαση πλουτωνίου. Αυτή η τεχνολογία ήταν και το κλειδί για την μακρά διάρκεια της αποστολής, που σε άλλη περίπτωση με την τότε τεχνογνωσία δεν θα ήταν δυνατή.
Η NASA είχε προγραμματίσει το ταξίδι έτσι ώστε το διαστημόπλοιο να αγγίξει την επιφάνεια του Αρη την 4η Ιουλίου του 1976, την μέρα που οι πολίτες των Η.Π.Α θα γιόρταζαν για 200η φορά την μέρα της ανεξαρτησίας τους. Από τότε, όπως φαίνεται, η σπουδαία υπηρεσία διαστήματος δεν άφηνε στην τύχη τις ημερομηνίες των σημαντικότερων αποστολών της. Ωστόσο, οι επιστήμονες στην διάρκεια του ταξιδιού έκριναν πως θα ήταν πιο ασφαλές το Viking να προσεδαφιστεί στις 20 του Ιούλη. Την ίδια μέρα που, πριν επτά χρόνια, ο Νηλ Αρμστρονγκ έγινε ο πρώτος άνθρωπος που πάτησε το πόδι του σε ξένα εδάφη.
Το Viking ξεκίνησε να φωτογραφίζει τον Αρη μόλις λίγα λεπτά μετά την επιτυχημένη προσεδάφιση του. Παρακάτω, μπορείτε να δείτε την πρώτη φωτογραφία που έστειλε στην Γη. Την πρώτη εικόνα που αποκτήσαμε για την επιφάνεια του γειτονικού μας πλανήτη.
Μια από τις αποστολές του Viking 1, ίσως και αυτή με το περισσότερο ενδιαφέρον, ήταν η αναζήτησή για εξωγήινη ζωή. Το σκάφος είχε εργαλεία που του επέτρεψαν να μαζέψει μια… χούφτα αρειανό χώμα και να ελέγξει αν σε αυτό περιέχονται οργανικά στοιχεία. Τα αποτελέσματα δημιούργησαν πολλά ερωτηματικά στους επιστήμονες της NASA. Παρότι δεν συλλέχθηκαν αποδείξεις εξωγήινης ζωής, το χώμα του πλανήτη φιλοξενούσε μια απροσδόκητη και, κατά κάποιο τρόπο, αινιγματική χημική δραστηριότητα.
Η πρώτη έγχρωμη εικόνα από τον Αρη
Οι επιστήμονες, μετά από μελέτες, κατέληξαν πως πάνω στο κόκκινο έδαφος του Αρη δεν υπάρχουν κατάλληλες συνθήκες για ζωή. Ο συνδυασμός της υπεριώδους ακτινοβολίας , η ακραία ξηρότητα του εδάφους και η οξειδωτική φύση της χημείας του εδάφους του εμποδίζουν το σχηματισμό των ζωντανών οργανισμών. Μισό αιώνα μετά, θα το ανακαλύψουμε μια και καλή!
Μετά από μια τρίμηνη παρουσία πάνω στον Αρη, το σκάφος κατάφερε να μαζέψει κάποια πολύ σημαντικά στοιχεία για την γεωλογία αλλά ακόμα και για το παρελθόν του πλανήτη. Οι επιστήμονες είχαν κάθε λόγο να περηφανεύονται για το δημιούργημα τους, του οποίου το προσδόκιμο ζωής έφτανε στο τέλος του. Ωστόσο, το Viking αποδείχτηκε πολύ… γενναίος πολεμιστής και δεν σταμάτησει να στέλνει πληροφορίες πίσω στην Γη, μέχρι και τις 13 Νοέμβρη του 1982.
Τότε ήταν που το σκάφος τελικά, μετά από έξι χρόνια ασταμάτητης δουλειάς, εξάντλησε τις δυνάμεις του και έχασε την επαφή με τον πλανήτη μας. Σε αυτό το διάστημα, κατάφερε να εμπλουτίσει αφάνταστα τις γνώσεις μας, να εμπνεύσει τους επιστήμονες να μελετήσουν εκτενέστερα τον κόκκινο πλανήτη και, τελικά, να ωθήσει τους ειδικούς να βάλουν μπροστά τις διαδικασίες έτσι ώστε κάποιοι επίλεκτοι αστροναύτες να ακολουθήσουν τα βήματα του! Ποιος ξέρει, ίσως και να το συναντήσουν..
