Το μεγαλύτερο σμήνος γαλαξιών στο πρώιμο σύμπαν

Μια διεθνής ομάδα αστρονόμων ανακάλυψε το μεγαλύτερο σμήνος γαλαξιών και μια άλλη το πιο μακρινό σμήνος, που έχουν ποτέ παρατηρηθεί

Το σμήνος γαλαξιών El Gordo

Τα γαλαξιακά σμήνη, που περιλαμβάνουν εκατοντάδες ή και χιλιάδες γαλαξίες, είναι οι μεγαλύτερες δομές ύλης στο σύμπαν. Η πρώτη ανακάλυψη έγινε με το τηλεσκόπιο Atakama στη Χιλή και το διαστημικό τηλεσκόπιο ακτινών-Χ Chadra της NASA.

Το σμήνος, που βρίσκεται σε απόσταση περίπου επτά δισεκατομμυρίων ετών φωτός, έχει πολλά τρισεκατομμύρια φορές μεγαλύτερη μάζα από τον ήλιο μας (συγκεκριμένα τον αριθμό 2 ακολουθούμενο από 15 μηδενικά), γι’ αυτό βαφτίστηκε El Gordo, που στα ισπανικά σημαίνει «παχουλό». Επίσης, είναι το πιο καυτό σμήνος, με θερμοκρασίες αερίων που φθάνουν τα 200 εκατομμυρίων βαθμούς Κελσίου. Επίσης, εκπέμπει τις ισχυρότερες ακτίνες-Χ από κάθε άλλο γαλαξιακό σμήνος.

Οι αστρονόμοι, που έκαναν τη σχετική ανακοίνωση στο συνέδριο της Αμερικανικής Αστρονομικής Εταιρίας, δήλωσαν ότι το σμήνος βρίσκεται σε φάση βίαιης συγχώνευσης με ένα άλλο και άρα θα μεγαλώσει ακόμα περισσότερο. Οι συγχωνεύσεις σμηνών γαλαξιών θεωρούνται τα πιο κολοσσιαία φαινόμενα στο σύμπαν, καθώς ασύλληπτα μεγάλες ποσότητες ορατής και σκοτεινής ύλης συγκρούονται μεταξύ τους με τρομακτική ταχύτητα πολλών εκατομμυρίων χιλιομέτρων την ώρα, παράγοντας τεράστιες ποσότητες ενέργειας. Η όλη διαδικασία θεωρείται ότι ελέγχεται από τη δύναμη της βαρύτητας.

Το συγκεκριμένο σμήνος, που λόγω απόστασης το βλέπουμε όταν το σύμπαν είχε περίπου τη μισή σημερινή του ηλικία, είναι σχεδόν διπλάσιο σε μέγεθος σε σχέση με άλλα σμήνη σε ανάλογες αποστάσεις στον χώρο και τον χρόνο.

Εξάλλου, μια άλλη αστρονομική ομάδα, με επικεφαλής του πανεπιστημίου Κέμπριτζ, χρησιμοποιώντας το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble, εντόπισε μια ομάδα πέντε σχετικά μικρών αλλά φωτεινών γαλαξιών που απαρτίζουν το πιο μακρινό γνωστό πρωτο-σμήνος, Το φως του έχει διανύσει περίπου 13,1 δισεκατομμύρια έτη φωτός για να φθάσει μέχρι τη Γη, δηλαδή ξεκίνησε όταν το σύμπαν ήταν μόλις 650 εκατομμυρίων ετών.

Οι σχετικές ανακοινώσεις πρόκειται να δημοσιευτούν στο περιοδικό αστροφυσικής «The Astrophysical Journal».