Στην περιοχή Ξίφος του Ωρίωνα, βρίσκεται το Μεγάλο Νεφέλωμα του Ωρίωνα, Μ42 ή NGC 1976. Αποτελεί ένα από τα μεγαλύτερα αστρικά “βρεφοκομεία” του Γαλαξία, που βρίσκεται μόνο σε απόσταση 1.500 έ.φ. από μας. Η αστρογεννητική αυτή περιοχή, παρόλο που δεν είναι η μοναδική του Γαλαξία μας, είναι όμως η πιο κοντινή και από τις πιο σημαντικές για μελέτες.
Το νεφέλωμα Ωρίωνα στις υπέρυθρες, υπεριώδεις και ορατές ακτίνες του φωός. “Χρωματίζεται” από εκατοντάδες βέφη άστρα σε έναν καμβά αερίου και σκόνης, με έντονο υπεριώδες φως και ισχυρούς αστρικούς ανέμους
Οι αστρικοί βρεφικοί σταθμοί είναι ειδικές περιοχές όπου γεννιέται η μεγάλη πλειοψηφία των νέων αστεριών στο Γαλαξία μας. Τα διαστρικά νέφη του μοριακού αερίου διαμορφώνουν και παράγουν χιλιάδες νέων αστεριών και έπειτα βαθμιαία διαλύουν.
Υδρογόνο, ήλιο, οξυγόνο, άζωτο κ.α. είναι τα βασικά συστατικά του νέφους. Η αστροφεγγιά που παράγουν τα τέσσερα κύρια άστρα, είναι τόσο έντονη, που αυτή ιονίζει τα λεπτά στρώματα του αερίου στην περιοχή, παράγοντας ένα ουράνιο τόξο χρωμάτων. Έτσι δεν είναι εκπληκτικό που οι μελέτες του Ωρίωνος έχουν παράσχει στους αστρονόμους μερικές από τις καλύτερες πληροφορίες για τη διαδικασία του σχηματισμού αστεριών.
Στην καρδιά του έργου τέχνης είναι ένα σύνολο τεσσάρων τεράστιων άστρων, που ονομάζεται το Τραπέζιο. Αυτά τα τέρατα είναι περίπου 100.000 φορές φωτεινότερα από τον ήλιό μας Αυτό το κεντρικό σύνολο μπορεί να προσδιοριστεί ως μια κίτρινη κηλίδα κοντά στο κέντρο του συνόλου. Η ηλικία της αστρικής ομάδας του Τραπεζίου υπολογίζεται ότι φτάνει τα 300.000 χρόνια, ενώ η ενέργεια που προέρχεται απ αυτό θερμαίνει τα αέρια της γύρω περιοχής του νεφελώματος στους 10.000 βαθμούς Kελσίου.
Οι πράσινοι στρόβιλοι αποκαλύφθηκαν από τους ανιχνευτές της υπεριώδους ακτινοβολίας και του ορατού φωτός του Hubble. Πρόκειται για τα αέρια υδρογόνο και θείο που θερμαίνονται από την έντονη υπεριώδη ακτινοβολία από τα αστέρια του Τραπεζίου.
Τσουλούφια σε κόκκινο και πορτοκαλί χρώμα που ανιχνεύθηκαν από τον Spitzer δείχνουν το υπέρυθρο φως από τα φωτισμένα νέφη που περιέχουν μόρια πλούσια σε άνθρακα, τους γνωστούς πολυκυκλικούς αρωματικούς υδρογονάνθρακες. Στη Γη, οι πολυκυκλικοί αρωματικοί υδρογονάνθρακες βρίσκονται στη ψημένη φρυγανιά και στην εξάτμιση του αυτοκινήτου.
Τα πρόσθετα αστέρια στον Ωρίωνα είναι διασκορπισμένα σε όλη την εικόνα σαν ένα ουράνιο τόξο των χρωμάτων. Το Spitzer αποκάλυψε τα αστέρια – βρέφη, τα οποία είναι χωμένα βαθιά μέσα σε ένα κουκούλι σκόνης και αερίου (κιτρινο-πορτοκαλιά σημεία). Το Hubble που βρήκε τα λιγότερα ‘χωμένα’ αστέρια (κηλίδες πράσινου) και τα αστέρια σε πρώτο πλάνο (μπλε). Οι αστρικοί άνεμοι από τα σμήνη των νεογέννητων αστεριών που σκεδάστηκαν σε όλο το νέφος χάραξαν όλες τις κορυφογραμμές και τις κοιλότητες με μεγάλη σαφήνεια.
Το νεφέλωμα του Ωρίωνα βρίσκεται σχεδόν 1.500 έτη φωτός μακριά από τη Γη, και είναι το φωτεινότερο σημείο, σαν σμαράγδι, στο Ξίφος του αστερισμού του Κυνηγού. Το κοσμικό νέφος είναι επίσης το πιο κοντινό μας μεγάλο εργοστάσιο σχηματισμού άστρων, και οι αστρονόμοι υποπτεύονται ότι περιέχει περίπου 1.000 νέα αστέρια.
Ο αστερισμός του Ωρίωνα μπορεί να φανεί στο νυχτερινό ουρανό το φθινόπωρο και τον χειμώνα. Το νεφέλωμα του αστερισμού είναι αόρατο με το γυμνό μάτι, αλλά μπορεί να ειδωθεί με τις διόπτρες ή τα μικρά τηλεσκόπια.
Οι αστέρες αυτοί, είναι ο ερυθρός υπεργίγας Betelgeuse (α-Ori), ο λευκογάλαζος γίγας Bellatrix (ο αστέρας-αμαζόνα γ-Ori), ο γαλάζιος υπεργίγας Rigel (β-Ori) και τέλος ο επίσης γαλάζιος υπεργίγας Saiph (κ-Ori).
Μόνο ο Betelgeuse είναι παλαιό άστρο, τα υπόλοιπα είναι νεαρά άστρα και ιδιαίτερα βίαια άστρα του φασματικού τύπου Β και Ο.
Ο Betelgeuse, που απέχει μόνο 300 έ.φ., έχει φασματικό τύπο Μ και είναι υποψήφιος να γίνει σουπερνόβα. Ο αστέρας βρίσκεται στο τέλος της ζωής του και πάλλεται ακανόνιστα, μεταβάλλοντας το φαινόμενο μέγεθος του από 0 έως 1,5. Η λαμπρότητά του είναι 14.000 φορές μεγαλύτερη του Ήλιου μας και ο όγκος του 160.000.000 φορές μεγαλύτερη του. Η μάζα του προκύπτει ότι είναι 20 ηλιακές μάζες ενώ αν υπολογιστεί η πυκνότητά του βρίσκεται ότι είναι μόνο 10-4 φορές την πυκνότητα του αέρα. Γι’ αυτό χαρακτηρίζεται σαν ένα “κόκκινο θερμό κενό”.
 |
|
