Ομάδα αστρονόμων από τη Χιλή και τη Γερμανία κατάφεραν να συλλάβουν μια εικόνα πρωτοφανούς λεπτομέρειας ενός άλλου αστεριού, του ερυθρού υπεργίγαντα Αντάρη (Antares).. Έχει επίσης κάνει τον πρώτο χάρτη των ταχυτήτων του υλικού στην ατμόσφαιρα του άστρου αυτού, αποκαλύπτοντας απρόσμενη αναταραχή στην εκτεταμένη ατμόσφαιρα του.
Ο Αντάρης ο οποίος ονομάζεται επίσης και άλφα (α) Σκορπίου, είναι ένα καλά μελετημένο, κοντινό σε εμάς αστέρι σε απόσταση 554 έτη φωτός. Είναι το δέκατο πέμπτο φωτεινό αστέρι στον νυχτερινό ουρανό και το πιο φωτεινό αστέρι στον αστερισμό του Σκορπιού.
Με μια διάμετρο περίπου 700 φορές μεγαλύτερη από αυτή του Ήλιου και με μάζα περίπου 12 φορές την ηλιακή, ο Αντάρης είναι ένα από τα μεγαλύτερα αστέρια. Θεωρείται ότι ο Αντάρης άρχισε τη ζωή του με μια μάζα περίπου 15 φορές μεγαλύτερη από εκείνη του Ήλιου, και έχει χάσει τρεις ηλιακές μάζες υλικού κατά τη διάρκεια της ζωής του.
Για να δουν άμεσα τις κινήσεις των αερίων στην ατμόσφαιρά του, οι αστρονόμοι παρατήρησαν τον Αντάρη με την χρήση του Πολύ Μεγάλου Τηλεσκοπίου της ESO (VLTI) που βρίσκεται στην Cerro Paranal στη Χιλή.
“Το πως τα αστέρια όπως ο Αντάρης χάνουν χάνουν μάζα τόσο γρήγορα στην τελική φάση της εξέλιξής τους ήταν ένα πρόβλημα για πάνω από μισό αιώνα”, αναφέρουν οι αστρονόμοι στην μελέτη τους..
“Το VLTI είναι η μοναδική εγκατάσταση που μπορεί να μετρήσει άμεσα τις κινήσεις του αερίου στην εκτεταμένη ατμόσφαιρα του Αντάρη, ένα σημαντικό βήμα προς την αποσαφήνιση αυτού του προβλήματος. Η επόμενη πρόκληση είναι να προσδιορίσουμε τι οδηγεί αυτές τις κινήσεις”.
Ο λόγος μεγέθους μεταξύ του Αντάρη (αριστερά) και του δικού μας ήλιου, ο οποίος σημειώνεται με μια μικρή κουκκίδα στο πάνω αριστερό μέρος της εικόνας. Η μαύρη γραμμή δείχνει το μέγεθος του Αντάρη σε σχέση με το μέγεθος της τροχιάς του Άρη.
Οι αστρονόμοι δημιούργησαν τον πρώτο δισδιάστατο χάρτη ταχύτητας της ατμόσφαιρας ενός αστέρα διαφορετικού από τον Ήλιο.
Το έκαναν χρησιμοποιώντας το VLTI με τρία βοηθητικά τηλεσκόπια και ένα όργανο που ονομάζεται AMBER για να δημιουργήσουν ξεχωριστές εικόνες της επιφάνειας του Αντάρη σε μια μικρή κλίμακα υπέρυθρων μηκών κύματος.
Στη συνέχεια χρησιμοποίησαν αυτά τα δεδομένα για να υπολογίσουν τη διαφορά μεταξύ της ταχύτητας του ατμοσφαιρικού αερίου σε διαφορετικές θέσεις στο αστέρι και της μέσης ταχύτητας σε ολόκληρο το αστέρι.
Αυτό είχε ως αποτέλεσμα έναν χάρτη της σχετικής ταχύτητας του ατμοσφαιρικού αερίου σε όλο τον δίσκο του Αντάρη, ο πρώτος που δημιουργήθηκε ποτέ για ένα αστέρι διαφορετικό από τον Ήλιο.
“Βρήκαμε, χαμηλής πυκνότητας αέριο αρκετά μακριά από το αστέρι από ότι προβλεπόταν”, αναφέρουν επίσης οι αστρονόμοι στη μελέτη τους.
“Η κίνηση αυτή δεν μπορούσε να προκύψει από τη μεταφορά, δηλαδή από τη μετακίνηση μεγάλης κλίμακας της ύλης που μεταφέρει ενέργεια από τον πυρήνα στην εξωτερική ατμόσφαιρα πολλών αστεριών”.
“Μια νέα, επί του παρόντος άγνωστη διαδικασία μπορεί να χρειαστεί για να εξηγήσει αυτές τις κινήσεις στις εκτεταμένες ατμόσφαιρες των ερυθρών υπεργιγάντων όπως ο Αντάρης”.
