Ο Γαλαξίας μας αποτελείται κυρίως από ένα πυρήνα του οποίου το σχήμα είναι φακοειδές, πολύ πεπλατυσμένο. Από δύο εκ διαμέτρου αντίθετα άκρα του φακοειδούς αυτού πυρήνα εκφύονται οι δύο κύριοι βραχίονές (σπείρες), που ελίσσονται γύρω από το κύριο σώμα του μια εγκάρσια ράβδο μήκους 25. 000 ετών φωτός, πλάτους 4.000 ετών φωτός και πάχους 650 ετών φωτός περίπου. Η ράβδος αυτή, στην οποία οφείλεται το συνθετικό ” ραβδωτός ” στο όνομα του Γαλαξία μας, φιλοξενεί περίπου το 1/3 από τα 600.000 γηραιά αστέρια που κατοικούν συνολικά στο κεντρικό γαλαξιακό εξόγκωμα.
Ολόκληρος ο Γαλαξίας όπως φαίνεται από τη Γη
Ο κύριος δίσκος του Γαλαξία μας έχει διάμετρο από 80.000 μέχρι 100.000 έτη φωτός, περίμετρο περίπου 250 ως 300 χιλιάδες έτη φωτός και πάχος γύρω στα 1.000 έτη φωτός. Αποτελείται από 200 μέχρι 400 δισεκατομμύρια άστρα. Αν ορίσουμε μια φυσική κλίμακα και θεωρήσουμε ότι ο Γαλαξίας μας είχε διάμετρο 130 χιλιόμετρα, τότε το Ηλιακό Σύστημα θα είχε μήκος 2 χιλιοστά. Η συνολική μάζα του είναι περίπου 600 ως 3.000 δισεκατομμύρια ηλιακές μάζες.
Πολλοί αστρονόμοι πιστεύουν ότι ο Γαλαξίας κινείται στο διάστημα με ταχύτητα γύρω στα 600 km το δευτερόλεπτο σε σχέση με τους διπλανούς γαλαξίες.[Οι τελευταίες εκτιμήσεις μιλούν για ένα εύρος ταχύτητας από 130 μέχρι 1.000 χλμ/δευτερόλεπτο. Αν όντως ο Γαλαξίας κινείται με 600 km/sec, ταξιδεύουμε 51,84 εκατομμύρια χιλιόμετρα την ημέρα, ή περισσότερο από 19,9 δις km το χρόνο. Για να έχουμε ένα μέτρο σύγκρισης, αυτό σημαίνει πως ταξιδεύουμε περίπου 4,5 φορές την απόσταση που απέχει ο Πλούτωνας από τη Γη (όταν βρίσκεται στο κοντινότερο σημείο). Ο Γαλαξίας θεωρείται πως κινείται στην κατεύθυνση του αστερισμού Ύδρα.
Η ηλικία του Γαλαξία μας εκτιμάται περίπου στα 13,6 δισεκατομμύρια χρόνια, διάρκεια που είναι κοντά στην ηλικία του Σύμπαντος. Η εκτίμηση αυτή βασίζεται στη μέτρηση για πρώτη φορά του βηρυλλίου που περιέχεται σε δύο αστέρες του αστρικού σμήνους NGC 6397. Έτσι υπολόγισαν τον χρόνο ανάμεσα στη δημιουργία της πρώτης γενιάς των αστέρων του Γαλαξία μας και στη δημιουργία της πρώτης γενιάς αστέρων του σμήνους, σε 200 με 300 εκατομμύρια χρόνια. Συμπεριλαμβάνοντας την ηλικία των αστέρων στο σφαιρωτό σμήνος (13,4 ± 0,8 δις χρόνια), εκτίμησαν την ηλικία του Γαλαξία στα 13,6 ± 0,8 δις χρόνια.
Μετρήσεις δείχνουν ότι ο Γαλαξίας της Ανδρομέδας μάς πλησιάζει με ταχύτητα 300 χιλιομέτρων το δευτερόλεπτο και μπορεί να συγκρουστεί με τον Γαλαξία μας σε 3 ως 4 δις χρόνια. Αν συγκρουστούν, πιστεύεται ότι ο Ήλιος αλλά και άλλοι αστέρες μάλλον δεν θα συγκρουστούν με αστέρες της Ανδρομέδας, αλλά οι δύο γαλαξίες θα σχηματίσουν έναν ενιαίο ελλειπτικού σχήματος γαλαξία. Η διαδικασία της ένωσης αυτής εκτιμάται ότι θα διαρκέσει 1 δις χρόνια.
Ο καλύτερος χάρτης του Γαλαξία μας που έχει παραχθεί ποτέ. Η νέα εικόνα παρουσιάζει τον σπειροειδή Γαλαξία μας όπως θα φαίνεται σε έναν πολύ μακρινό παρατηρητή. Ο χάρτης είναι βασισμένος στα συμπεράσματα για τη δομική εξέλιξη του.
Ο Γαλαξίας αποτελείται από τέσσερις κύριους βραχίονες που κάμπτονται γύρω από το κέντρο του – οι αστρονόμοι μέτρησαν την απόσταση από τη Γη σε μια περιοχή όπου διαμορφώνονται τα αστέρια, που αποκαλείται W3OH μέσα στο βραχίονα του Περσέως. Άλλοι βραχίονες είναι του Τοξότη, της Τροπίδας, του Ωρίωνα (που ανήκει και το ηλιακό μας σύστημα), της Ασπίδας, του Κανόνα, του Νότιου Σταυρού, των 3 Κιλοπαρσέκ και τέλος ο Εξωτερικός Βραχίονας.
Κοντά στο Γαλαξιακό Κέντρο βρίσκεται μαζεμένη όλη σχεδόν η μεσογαλαξιακή σκόνη, που απορροφά το ορατό φως. Γι αυτό και το Γαλαξιακό Κέντρο είναι ουσιαστικά αόρατο. Μόνο με τις υπέρυθρες ακτίνες και τα ραδιοκύματα μπορούμε να συλλάβουμε τι υπάρχει εκεί. Επίσης, στο Κέντρο του Γαλαξία μας υπάρχει η πολύ μεγάλης μάζας μαύρη τρύπα (3,7 εκατομμύρια ηλιακές μάζες) σε έκταση όση η απόσταση της Γης από τον Ήλιο (2 αστρονομικές μονάδες). Το Γαλαξιακό Κέντρο στον ουρανό βρίσκεται ανάμεσα στους αστερισμούς του Τοξότη και Σκορπιού.
