Η φωτογραφία είναι ένα αντικείμενο που παρατηρώντας, διαβάζοντας και εφαρμόζοντας μπορεί να σε οδηγήσει ώστε να δημιουργήσεις εικόνες που ίσως να ζήλευες ή να μην πίστευες ότι μπορείς να κάνεις. Ας δούμε λοιπόν ποια είναι τα κύρια λάθη που κάνει ένας νέος φωτογράφος και πως μπορούμε να τα αποφύγουμε.
1. Δεν περιέχει ένα κύριο θέμα
Φαίνεται απλό, αλλά αν η φωτογραφία σας δεν περιέχει ένα κύριο θέμα ή σημείο ενδιαφέροντος, κατά πάσα πιθανότητα δεν θα τραβήξει την προσοχή του κοινού σας. Σκεφτείτε ένα θέμα ως σημείο ηρεμίας για τα μάτια σας – κάπου που το βλέμμα σας μπορεί εύκολα να πέσει.
Περιμένετε λοιπό μέχρι να εμφανιστεί ένα άτομο στη σκηνή. Αυτός ο ποδηλάτης παρέχει ένα ισχυρό εστιακό σημείο και προσθέτει ένα στοιχείο αφήγησης στη φωτογραφία.
Δείτε ! Χωρίς κανένα ενδιαφέρον οι πέτρες στη θάλασσα
Ενώ τώρα γίνεται το θέμα ενδιαφέρον
2. Το θέμα σας δεν είναι σωστά εστιασμένο – φωτογραφίες φλου
Όταν έχετε ανακαλύψει ποιο είναι το κύριο θέμα σας, είναι σημαντικό να διασφαλίσετε ότι το αντικείμενο εμφανίζεται με έντονη εστίαση. Αντί να αφήσετε την αυτόματη εστίαση της φωτογραφικής μηχανής να αποφασίσει ποιο μέρος της σκηνής πρέπει να εστιάσει, θα πρέπει πάντα να παίρνετε τον έλεγχο και να ρυθμίζετε χειροκίνητα την εστίαση.
Η μηχανή μας εστιάζει αν πατήσουμε το κουμπί λήψης έως τη μέση και όχι έως το τέρμα-κάτω. Αν πατήσουμε το κουμπί γρήγορα η μηχανή πιθανόν να μην προλάβει να εστιάσει. Συνεπώς το θέμα που θέλουμε να είναι εστιασμένο να μην είναι και να εστιάσει σε κάποιο άλλο σημείο. Θέλει λοιπόν προσοχή, να μη βιάζεστε.
Βρείτε το στοιχείο που σας ενδιαφέρει περισσότερο μέσα στο κάδρο που έχετε επιλέξει και πατήστε το κουμπί να εστιάσετε. Στα πορτραίτα είτε άνθρωποι είναι είτε ζώα , για να έχει δυναμική η εικόνα σας το καλύτερο σημείο εστίασης είναι τα μάτια. Έτσι βλέποντας τη φωτογραφία ο θεατής έρχεται πολύ κοντά στο θέμα σας δηλ. έχει άμεση επαφή. Ακόμα μπορείτε να χρησιμοποιήσετε την επιλογή κλειδώματος εστίασης, δείτε το στο manual της μηχανής σας.
Σωστή εστίαση
3. Υπό ή Υπερέκθεση
Τα μάτια μας δουλεύουν πολύ καλά ανάμεσα σε πολύ σκοτεινά και πολύ φωτεινά θέματα ταυτόχρονα. Αλλά οι ψηφιακές φωτογραφικές μηχανές υποφέρουν με μια πιο περιορισμένη περιοχή σκοτεινότητας / φωτεινότητας που μπορούν να ληφθούν ταυτόχρονα. Η κάμερα αναλύει τη σκηνή και αποφασίζει για μια έκθεση που θα καταγράψει καλύτερα το μείγμα των σκοτεινών και φωτεινών περιοχών. Αναπόφευκτα, αυτό σημαίνει ότι η λεπτομέρεια σε ένα ή και στα δύο άκρα (τις πιο σκοτεινές και τις πιο ανοιχτές περιοχές) μπορεί να μην καταγραφεί.
Υποέκθεση
Υπερ-έκθεση
Αφού εστιάσετε στο κύριο θέμα, απλά σύρετε το δάχτυλο προς τα επάνω ή προς τα κάτω στην οθόνη του κινητού για να αποκτήσετε πρόσβαση στο ρυθμιστικό έκθεσης. Η μετακίνηση προς τα πάνω θα φωτίσει την εικόνα και η σμίκρυνση θα σκοτεινιάσει. Κάντε κάτι ανάλογο και στην φωτογραφική μηχανή σας.
4. Βάλτε το θέμα σας στο κέντρο του κάδρου.
Σίγουρα το τοπίο αυτό είναι ένα καλό συμμετρικό κάδρο, αλλά δείχνει πολύ βαρετό. Προσπαθήστε να το αποφύγετε. Είναι ίσως το πρώτο πράγμα που πρέπει να ξεπεράσετε και γρήγορα. Είτε βγάζετε άνθρωπο, είτε ένα κτίριο, είτε οτιδήποτε άλλο, τοποθετώντας το θέμα σας στο κέντρο του κάδρου σας το κάνετε αδιάφορο. Ένας από τους πιο βασικούς κανόνες της φωτογραφίας είναι “ο κανόνας των τρίτων”. Ο κανόνας αυτός λέει ότι πρέπει να χωρίσετε νοητά το κάδρο σας σε 3 ίσα μέρη οριζοντίως και 3 ίσα μέρη καθέτως. Για να το πετύχετε θα πρέπει να φανταστείτε 2 οριζόντιες γραμμές και 2 κάθετες, οι οποίες απέχουν ίσες αποστάσεις η μία από την άλλη. Οι καινούργιες μηχανές εμφανίζουν τις γραμμές του πλέγματος στην οθόνη.
Ένα αδιάφορο θέμα στο κέντρο
Έγινε ενδιαφέρον στο 1/3 του κάδρου
5. Στραβός Ορίζοντας
Όταν φαίνεται ο ορίζοντας μέσα στο κάδρο σας είτε είναι τοπίο ,τουριστική φωτογραφία ακόμα και πορτραίτο πρέπει να είναι ίσιος-ευθυγραμμισμένος παράλληλος με τη βάση του κάδρου. Είναι ίσως το νο1 λάθος που κάνουν όλοι οι νέοι φωτογράφοι (και μερικοί παλιοί δεν λένε να το διορθώσουν). Αν κατά λάθος η εικόνα σας έχει στραβό ορίζοντα μπορείτε με ένα πρόγραμμα επεξεργασίας να τον διορθώσετε ( Photoshop– Picasa κλπ.). Θα πρέπει όμως να γνωρίζεται ότι κόβοντας (crop), θα πετάξετε και ένα μέρος του θέματος σας. Οι ψηφιακές μηχανές έχουν επιλογή στο menu τους, να εμφανίζουν το πλέγμα στην οθόνη δίνοντας τη δυνατότητα- βοήθεια στο φωτογράφο να έχει ίσιο ορίζοντα. Μη διστάσετε να τον χρησιμοποιήσετε.
Ευθυγραμμίστε τον ορίζοντα με τη βοήθεια του πλέγματος κόβοντας (crop) εν ανάγκη και λίγη από την εικόνα
6. Λάθος φόντο
Στη φωτογραφία το φόντο παίζει σημαντικό ρόλο διότι αν δεν το προσέξουμε μπορεί να καταστρέψει την εικόνα μας δηλ. να αποσπάσει τελείως το μάτι θεατή από τα στοιχεία που θέλουμε εμείς να προβάλουμε. Συνήθως επιλέγουμε φόντο που θα αναδείξει το θέμα μας θα το προβάλει και δεν θα κλέψει τη παράσταση ( όπως δυνατά χρώματα-έντονα) . Αν η λήψη όμως γίνετε έξω θα πρέπει να προσέξουμε η εικόνα μας να μην έχει θόρυβο με τους εξής δυο χειρισμούς.
Α) Αλλάξτε γωνία λήψης. Β) Επιλέξτε ανοικτό διάφραγμα για να έχετε μικρό βάθος πεδίου (Ώστε το φόντο να είναι φλου).
7. Κουνημένη φωτογραφία
Αν η ταχύτητα κλείστρου που έχετε στη μηχανή σας είναι πολύ χαμηλή – αργή ( 1/8, 1/15, 1/30 ) ή κάνετε λήψη τη νύχτα ή κάνετε γρήγορες λήψεις και η μηχανή σας τραντάζετε γιατί δεν την κρατάτε σταθερά στα χέρια σας.
Τότε : με αργές ταχύτητες από 1/30 και κάτω χρησιμοποιούμε τρίποδο Και συνήθως αν η ταχύτητα είναι διπλάσια περίπου της εστιακής απόστασης του φακού τότε σίγουρα οι εικόνες μας δεν θα έχουν πρόβλημα. Πχ. Με φακό 200 mm βάζω ταχύτητα 1/300 ή 1/400. Ένας παλιός κανόνας, ο οποίος λέει ότι η ταχύτητα κλείστρου θα πρέπει να είναι τουλάχιστον όσο η ρύθμιση του εστιακού μήκους του φακού. Έτσι για παράδειγμα αν φωτογραφίζετε με τον φακό σας στα 300mm, η ελάχιστη ταχύτητα που θα πρέπει να έχετε στο κλείστρο σας θα πρέπει να είναι 1/320.
8. Κόντρα φωτισμός – Ήλιος στο βάθος =θέμα πολύ σκοτεινό.
Όλες οι μηχανές έχουν ενσωματωμένο φωτόμετρο που είναι ρυθμισμένο να μετράει το 18% της ανάκλασης ( ένα μέσο γκρίζο). Ρυθμίζει λοιπόν ανάλογα το διάφραγμα και την ταχύτητα – αφού έχετε επιλέξει τα ISO και τραβάει μια σωστή φωτογραφία. Όταν κάνετε μια λήψη κόντρα στον υπάρχοντα φωτισμό δηλ. ήλιο ή λάμπα δρόμου, ακόμα και μέσα στο στούντιο, το θέμα σας θα βγει υποφωτισμένο, διότι το φωτόμετρο μετράει όλο το φωτισμό που έχουμε στο κάδρο. Σε μια λήψη πορτραίτου -εξωτερική- το πρόσωπο δεν θα είναι σωστά φωτισμένο. Σε μια αρχιτεκτονική λήψη το κτίριο θα βγει υποφωτισμένο. Πολλές φορές μας χρειάζεται όταν θέλουμε να έχουμε σιλουέτα, δημιουργική φωτογραφία με πολύ ενδιαφέρον. Μπορούμε να αποφύγουμε το πρόβλημα όταν κάνουμε πορτρέτο με τέσσερις τρόπους.
Σκοτεινό πρόσωπο
Α) Να χρησιμοποιήσετε το ενσωματωμένο φλας της μηχανή σας ( ή φορητό-εξωτερικό) σαν συμπληρωματικό φωτισμό. Έτσι εξισορροπείτε το πίσω φωτισμό με το θέμα που σας ενδιαφέρει.
Φωτογραφία με φλας
Β) Αν κάνετε φωτομέτρηση spot ,ώστε το φωτόμετρο να μετρήσει μόνο το φως που ανακλάτε από το πρόσωπο και όχι το φως συνολικά που έχει όλο το κάδρο.
Γ) Από το μενού της μηχανής σας χρησιμοποιήστε το κουμπί EV (αντιστάθμιση έκθεσης) και ανάλογα ρυθμίζεται τη μηχανή σας + ½ ή +1/3 κλπ. Αν είναι σκοτεινό το θέμα σας, και -1/2 κλπ. αν το θέμα βγαίνει πολύ φωτεινό-καμένο.
Δ) Ακόμα μπορείτε να αγνοήσετε τελείως το φωτόμετρο της μηχανής και να δουλέψετε manual βάζοντας εσείς ISO -ταχύτητα-διάφραγμα ,ώστε να πάρετε το επιθυμητό αποτέλεσμα.
Συμβουλή: Προσέξτε τι στοιχεία θα συμπεριλάβετε στο κάδρο σας εφαρμόζοντας τον κανόνα των τρίτων. Κάδοι σκουπιδιών ή γόπες και σκουπίδια στο πάτωμα δεν είναι επιθυμητά, εκτός αν φωτογραφίζετε τις υπηρεσίες καθαριότητας της περιοχής σας.
Συμβουλή: Οι περισσότερες ψηφιακές μηχανές έχουν επιλογή στο menu τους, να εμφανίζουν το Grid (πλέγμα) στην οθόνη ή το οφθαλμοσκόπιο, ώστε να έχετε ένα οδηγό για να μην βγάζετε στραβό τον ορίζοντα. Εάν η μηχανή σας έχει την συγκεκριμένη λειτουργία, ενεργοποιήστε την και χρησιμοποιήστε την.
9. Κομμένα πόδια και κεφάλια
Όταν έρχεται η ώρα να βγάλετε φωτογραφία δεν θα πρέπει να κόβετε τα πόδια ή τα κεφάλια των ανθρώπων που στήνονται για να τους απαθανατίσετε. Επίσης θα πρέπει να μην αφήνετε μεγάλα κενά από πάνω ή από κάτω αλλά να έχετε τους ανθρώπους που θέλετε να βγουν στην φωτογραφία συμμετρικά τοποθετημένους στο κάδρο σας.
Σωστή φωτογραφία
10. Πολλά στοιχεία μέσα στο κάδρο
Μία φωτογραφία δεν πρέπει να κουράζει τα μάτια. Η σύνθεση της πρέπει να είναι απλή και να περιέχει όλα εκείνα τα στοιχεία που θα κάνουν το θέμα σας να ξεχωρίζει και τίποτα παραπάνω. Πολλές φορές βλέποντας μία εικόνα μπροστά σας, φαντάζεστε ότι τοποθετώντας όσο περισσότερα στοιχεία στο κάδρο σας μπορείτε, τόσο πιο ενδιαφέρον θα γίνει. Λάθος. Η απλότητα συνήθως υπερισχύει της φλυαρίας.
Στη προσπάθεια να έχετε όλα τα στοιχεία που νομίζετε ότι ταιριάζουν (Άγαλμα, Επιγραφή αγάλματος, Λευκός Πύργος, Σημαίες, Πάρκο) έχετε μία εικόνα όπου η ματιά του θεατή χάνεται.
Το πιο απλό κάδρο δίνει την ευκαιρία στον θεατή να επικεντρωθεί στο θέμα σας.
11. Άχρηστα αντικείμενα στο φόντο
Το φόντο σε μία φωτογραφία είναι τόσο σημαντικό όσο και το θέμα. Ένα κακό φόντο μπορεί να αποσπάσει την προσοχή του θεατή από το θέμα σας και για αυτό θα πρέπει να προσέξετε πολύ καλά την επιλογή του. Επιλέξτε φόντο που να αναδεικνύει το θέμα σας. Προσέξτε τα χρώματα τα οποία χαρακτηρίζουν το θέμα σας και βρείτε ένα φόντο που δεν έχει τα ίδια χρώματα.
Η εικόνα έχει ένα πολύ “θορυβώδες” φόντο.
Ακόμα και όταν το θέμα σας δεν μπορεί να μετακινηθεί, μπορείτε να σκεφτείτε τρόπους να το αναδείξετε επιλέγοντας άλλη γωνία λήψης με πιο καθαρό φόντο.
Συμβουλή: Αν το φόντο σας είναι πολύ “θορυβώδες” και δεν μπορείτε να απαλλαγείτε από αυτό, επιλέξτε μεγάλο διάφραγμα (f/5.6, f/4, f/2.8, f/2, f/1.8), ώστε να το θολώσετε (μικρό βάθος πεδίου) και να κάνετε το θέμα σας να ξεχωρίζει.
12. Λάθος εστίαση
Η εστίαση έχει γίνει στο φόντο (στον τοίχο) κι όχι στα πρόσωπα
13. Στα πρόσωπα εστιάζουμε στα μάτια
Όταν φωτογραφίζετε ανθρώπους ή ζώα, το καλύτερο σημείο εστίασης, το οποίο δίνει δυναμική στις φωτογραφίες σας, είναι τα μάτια. Επίσης δοκιμάστε να χρησιμοποιήσετε την επιλογή κλειδώματος της εστίασης που αναφέρετε στο εγχειρίδιο χρήσης της μηχανής σας.
