Το μαγνητικό πεδίο της Γης περιβάλλει και προστατεύει σαν ασπίδα τον πλανήτη μας από τα πιο καυτά, στατικά φορτισμένα σωματίδια, που ο ήλιος μπορεί να πετάει προς όλες τις κατευθύνσεις. Αυτή η ασπίδα – το φυσικό προϊόν του λιωμένου σιδήρου που περιστρέφεται γύρω από τον πυρήνα του πλανήτη μας – είχε βάλει “πλάτη” για δισεκατομμύρια χρόνια και εμπόδισε τη Γη να γίνει ένα ακτινοβολημένο, ηλεκτρισμένο απόβλητο. Κάθε μέρα, όμως, αυτή η ασπίδα αποδυναμώνεται.
Η ηλιακή ακτινοβολία βομβαρδίζει συνεχώς τη Γη και το μαγνητικό πεδίο της Γης το απωθεί. Σύμφωνα με νέα μελέτη, η προστατευτική ασπίδα του πλανήτη μας θα μπορούσε να αποδυναμωθεί πολύ πιο γρήγορα και απρόβλεπτα από ό, τι πιστεύουν οι επιστήμονες.
Μερικές φορές σε κάθε λίγα εκατομμύρια χρόνια, το μαγνητικό πεδίο της Γης αντιστρέφει την πολικότητα του . Φανταστείτε ότι ο γιγαντιαίος – σαν ράβδος – μαγνήτης μέσα στον πλανήτη μας έχει αναποδογυριστεί ανάποδα. τότε τα μόρια του σιδήρου στον εξωτερικό πυρήνα της Γης θα άλλαζαν κατεύθυνση, ο μαγνητικός Βόρειος Πόλος θα γίνει ο μαγνητικός Νότιο Πόλο και τα αόρατα ρεύματα ενέργειας που αποτελούν τη μαγνητική θωράκιση του πλανήτη θα μπλέκονταν οι γραμμές τους και θα έσπαζαν, μειώνοντας ενδεχομένως την προστατευτική δύναμη της ασπίδας έως και 90% , όπως έχουν προτείνει προηγούμενα μελέτες.
Ευτυχώς, οι πλήρεις αντιστροφές είναι ασυνήθιστες και ξεδιπλώνονται αργά για χιλιάδες χρόνια. (Η τελευταία πλήρη αναστροφή έγινε περίπου πριν από 780.000 χρόνια.) Αλλά σύμφωνα με νέα μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Proceedings της Εθνικής Ακαδημίας Επιστημών , μερικές ή προσωρινές μετατοπίσεις των μαγνητικών πόλων της Γης μπορεί να συμβούν πολύ πιο γρήγορα, από ό, τι θεωρήθηκε προηγουμένως ότι ήταν πιθανόν – ενδεχομένως, μέσα ακόμα και σε διάστημα μιας ανθρώπινης ζωής.
Στη νέα μελέτη, μια διεθνής ομάδα επιστημόνων ανέλυσε 16.000 χρόνια γεωμεγνητικής ιστορίας όπως κωδικοποιήθηκε στα άτομα ενός αρχαίου σταλαγμίτη στην Κίνα. Αυτή η ιστορία που γράφτηκε στην πέτρα, τους είπε ότι μια φορά, πριν από 98.000 χρόνια, το μαγνητικό πεδίο του πλανήτη αντιστράφηκε ξαφνικά σε μόλις 100 χρόνια – περίπου 30 φορές ταχύτερα από τον γενικά αναμενόμενο ρυθμό και 10 φορές ταχύτερα από ό, τι πιστεύεται ότι ήταν ταχύτερο δυνατόν.
“Το αρχείο παρέχει σημαντικές πληροφορίες σχετικά με τη συμπεριφορά του αρχαίου μαγνητικού πεδίου, το οποίο έχει αποδειχτεί ότι μεταβάλλεται πολύ πιο γρήγορα από ό, τι είχε προηγουμένως θεωρηθεί”, δήλωσε ένας συν-συγγραφέας της μελέτης, ο Andrew Roberts καθηγητής των επιστημών της Γης στο αυστραλιανό εθνικό πανεπιστήμιο .
Μια χαοτική ιστορία
Στη νέα μελέτη, ο Ρόμπερτς και μια μεγάλη ομάδα συναδέλφων από την Κίνα και την Ταϊβάν εξέτασαν περίπου 16.000 χρόνια μαγνητικής ιστορίας της Γης, που προηγουμένως δεν γνωρίζαμε. Επέλεξαν λοιπόν ένα αρχαίο, κίτρινο σταλαγμίτη που αναπτύχθηκε σε μια σπηλιά στη νοτιοδυτική Κίνα, μεταξύ 91.000 και 107.000 χρόνια περίπου πριν. Με τη χρονολόγηση και την ανάλυση των σιδηρομεταλλευμάτων μέσα στο σταλαγμίτη, η ομάδα κατάφερε να ανιχνεύσει περιοδικές παραλλαγές στην κατεύθυνση στην οποία το μαγνητικό πεδίο της Γης έρεε κατά τη στιγμή που σχηματίστηκαν τα ορυκτά αυτά (Τα μαγνητικά ορυκτά προσανατολίζονται προς διαφορετικές κατευθύνσεις ανάλογα με το πού είναι τότε οι μαγνητικοί πόλοι της γης.)
Η ομάδα διαπίστωσε ότι η μαγνητική πολικότητα της Γης μετατοπίστηκε αρκετές φορές κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου 16.000 ετών, η οποία δεν ήταν έκπληξη γι ‘αυτούς. Το σοκ εμφανίστηκε περίπου 98.000 χρόνια πριν, όταν σημειώθηκε τεράστια μετατόπιση της πολικότητας σε μια περίοδο μικρότερη των 200 ετών – πιθανόν μέσα σε 100 χρόνια.
Μια τέτοια εξαιρετικά γρήγορη αλλαγή της πολικότητας δεν έχει αποδειχθεί πριν”, γράφουν οι ερευνητές στη νέα τους μελέτη.
Το να γνωρίζουμε ότι ο πλανήτης μας είναι ικανός για τέτοιες αυθόρμητες μαγνητικές κρίσεις είναι σημαντικό, κυρίως επειδή η μαγνητική ασπίδα μας μπορεί να μειωθεί σε, περίπου, 10% αποτελεσματικότητα όταν είναι στη μέση μιας αναστροφής. Ευτυχώς, αυτή η αποδυνάμωση δεν αρκεί για να απειλήσει τη ζωή στη Γη. επεσήμανε ο Ρόμπερτς. Ξέρουμε ότι το μαγνητικό πεδίο του πλανήτη έχει αντιστραφεί περιοδικά για δισεκατομμύρια χρόνια και η ζωή εξακολουθεί να παραμένει. Η τεχνολογία όμως του ανθρώπου (επικοινωνίες – ηλεκτροδότηση), από την άλλη πλευρά, μπορεί να αντιμετωπίσει μεγάλες δυσκολίες.
Ακόμα και καταιγίδες πολύ λιγότερο ισχυρές από αυτές που θα συνέβαιναν τότε θα μπορούσαν να προκαλέσουν πολύ μεγαλύτερη ζημιά, αν μας έπλητταν, ενώ το μαγνητικό πεδίο της Γης θα ήταν εν μέσω αναστροφής, είπε ο Ρόμπερτς. Το αποτέλεσμα θα ήταν πιθανώς ζημιές τρισεκατομμυρίων δολαρίων στην ηλεκτρική μας υποδομή και μάλιστα τώρα δεν υπάρχει σχέδιο για την αντιμετώπιση ενός γεγονότος αυτού του μεγέθους.
“Ας ελπίσουμε ότι μια τέτοια εκδήλωση είναι πολύ μακριά στο μέλλον και μπορούμε να αναπτύξουμε μελλοντικές τεχνολογίες για να αποφύγουμε τεράστιες ζημιές”, κατέληξε ο Roberts.
