Αστροφυσική, Διάστημα

Μαύρη τρύπα καταβροχθίζει ένα άστρο που είχε την ατυχία να βρίσκεται κοντά του

Written by Δ.Μ.

Ένα άστρο που είχε την ατυχία να πλησιάσει το μέρος που κρύβεται μια μαύρη τρύπα τεντώνεται καθώς καταβροχθίζεται από κοσμικό τέρας. Το μακάβριο φαινόμενο καταγράφηκε σε έναν γαλαξία που απέχει 290 εκατομμύρια έτη φωτός και είναι το πλησιέστερο συμβάν «παλιρροϊκής διατάραξης» που έχει καταγραφεί εδώ και μια δεκαετία, αναφέρει μια διεθνής ερευνητική ομάδα.

Print Friendly, PDF & Email
Share

Ένα άστρο που είχε την ατυχία να πλησιάσει το μέρος που κρύβεται μια μαύρη τρύπα τεντώνεται καθώς καταβροχθίζεται από κοσμικό τέρας. Το μακάβριο φαινόμενο καταγράφηκε σε έναν γαλαξία που απέχει 290 εκατομμύρια έτη φωτός και είναι το πλησιέστερο συμβάν «παλιρροϊκής διατάραξης» που έχει καταγραφεί εδώ και μια δεκαετία, αναφέρει μια διεθνής ερευνητική ομάδα.

asassn14

Όταν ένα άστρο ή άλλο μεγάλο αντικείμενο πλησιάσει μια μαύρη τρύπα, η πλευρά που κοιτάει προς την μαύρη τρύπα δέχεται μεγαλύτερη βαρυτική έλξη από ότι η πίσω πλευρά. Η ανισορροπία αυτή δημιουργεί ισχυρές παλιρροϊκές δυνάμεις που παραμορφώνουν το άστρο σε μακρόστενο σχήμα και τελικά το διαλύουν. Η παλιρροϊκή διατάραξη, γνωστή και ως «σπαγγετοποίηση», έχει παρατηρηθεί ελάχιστες φορές μέχρι σήμερα. Οι τελευταίες παρατηρήσεις «είναι μια από τις καλύτερες ευκαιρίες που είχαμε ως τώρα για να κατανοήσουμε όταν μια μαύρη τρύπα διαλύει ένα άστρο» λέει ο Jon M. Miller, του Πανεπιστημίου του Μίσιγκαν.

Το υλικό που διαρρέει από το άστρο πλησιάζει τη μαύρη τρύπα και κινείται σπειροειδώς γύρω της, σχηματίζοντας ένα δίσκο υλικού που ονομάζεται δίσκος συσσώρευσης. Καθώς περιστρέφεται, το υλικό αυτό θερμαίνεται λόγω τριβής, φτάνει σε ακραίες θερμοκρασίες και εκπέμπει ακτίνες Χ. Η ακτινοβολία αυτή καταγράφηκε με μια πληθώρα επίγειων και διαστημικών τηλεσκοπίων στην τελευταία μελέτη.

Οι μετρήσεις, που πραγματοποιήθηκαν σε πολλά μήκη κύματος, δείχνουν ότι η μαύρη τρύπα τραβά προς το μέρος της τεράστιες ποσότητες αστρικού φαγητού, δεν μπορεί όμως να το φάει όλο μονομιάς. Η θερμότητα που αναπτύσσεται στον δίσκο συσσώρευσης σπρώχνει σημαντικές ποσότητες αερίου προς τα έξω, ένα είδος ανέμου που πνέει από την περιοχή της μαύρης τρύπας προς τα έξω. Ο άνεμος, όμως, φαίνεται ότι δεν φυσά με αρκετά μεγάλη ταχύτητα για να δραπετεύσει από τη θανάσιμη έλξη της μελανής οπής -η καλύτερη εξήγηση για τις παρατηρήσεις είναι ότι ο άνεμος ακολουθεί μια ελικοειδή πορεία και ξαναπέφτει προς τα μέσα.

Αφού καταστρέφεται το αστέρι, η μαύρη τρύπα τραβά προς το μέρος της τα περισσότερα από τα ερείπια του αστέρα. Αυτά τα θραύσματα της ύλης θερμαίνονται σε εκατομμύρια βαθμούς και παράγουν μια τεράστια ποσότητα ακτίνων Χ. Λίγο μετά την αύξηση αυτή των ακτίνων Χ, η ποσότητα του φωτός μειώνεται καθώς το υλικό πέφτει πέρα ​​από τον ορίζοντα συμβάντος (δηλαδή το σημείο μη επιστροφής) της μαύρης τρύπας.

Το αέριο συχνά πέφτει προς τις μαύρες τρύπες καθώς περιστρέφεται προς τα μέσα σε ένα δίσκο. Αλλά το πώς ξεκινά αυτή η διαδικασία ήταν ένα μυστήριο. Οι  αστρονόμοι όμως μπόρεσαν να παρακολουθήσουν το σχηματισμό ενός τέτοιου δίσκου συσσώρευσης κοιτάζοντας το φως των ακτίνων Χ σε διαφορετικά μήκη κύματος και το πώς άλλαξε με το πέρασμα του χρόνου.

Οι ερευνητές διαπίστωσαν τότε ότι οι ακτίνες Χ που παράγονται προέρχονται από υλικό που είναι είτε πολύ κοντά είτε είναι στην μικρότερη δυνατή σταθερή τροχιά γύρω από τη μαύρη τρύπα.

Πηγή

Print Friendly, PDF & Email

About the author

Δ.Μ.

Share