Ερευνητές του Πανεπιστημίου Lund της Σουηδίας χρησιμοποίησαν προηγμένες προσομοιώσεις υπολογιστών για να μάθουν περισσότερα για το ταξίδι του Δία μέσα στο ηλιακό μας σύστημα περίπου 4,5 δισεκατομμύρια χρόνια πριν, γεγονός που έρχεται σε αντίθεση με την αποδεκτή θεωρία ότι οι αέριοι πλανήτες σχηματίστηκαν μακριά και στη συνέχεια μεταφέρθηκαν σε τροχιά πιο κοντά στο άστρο μας.
“Υπάρχουν μερικά πράγματα που κάνουν το ηλιακό σύστημα κάπως παράξενο”, λέει ο Lauren Weiss, αστροφυσικός στο Πανεπιστήμιο του Μόντρεαλ. “Ένα από τα οποία είναι ότι έχουμε έναν γιγαντιαίο πλανήτη και ξέρουμε ότι μόνο το 10% των άστρων έχει έναν τεράστιο πλανήτη. Και υπάρχουν ίσως ακόμη λιγότερα άστρα που έχουν δύο γιγαντιαίους πλανήτες. ”
Ο Δίας σχηματίστηκε νωρίς στο ηλιακό σύστημα, όπως και οι άλλοι πλανήτες, οι οποίοι βαθμιαία σχηματίστηκαν από την κοσμική σκόνη, η οποία περιστρεφόταν γύρω από τον ήλιο μας σε έναν δίσκο αερίων και σωματιδίων. Ο Δίας δεν ήταν μεγαλύτερος από τον δικό μας πλανήτη.
Τα αποτελέσματα δείχνουν ότι ο Δίας σχηματίστηκε τέσσερις φορές πιο μακριά από τον ήλιο από ό, τι δείχνει η σημερινή του θέση.
“Είναι η πρώτη φορά που έχουμε την απόδειξη ότι ο Δίας σχηματίστηκε πολύ μακριά από τον ήλιο και στη συνέχεια μεταφέρθηκε στην τρέχουσα τροχιά του. Βρήκαμε αποδεικτικά στοιχεία για τη μετανάστευση των αστεροειδών Τρώες που βρίσκονται σε τροχιά γύρω από τον Δία “, εξηγεί η Simona Pirani, διδακτορική φοιτήτρια αστρονομίας στο Πανεπιστήμιο Lund και η επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης.
Αυτοί οι αστεροειδείς Τρώες αποτελούνται από δύο ομάδες χιλιάδων αστεροειδών που βρίσκονται στην ίδια απόσταση από τον Ήλιο ως τον Δία, αλλά περιστρέφονται γύρω από και πίσω από τον Δία, αντίστοιχα. Υπάρχουν περίπου 50% περισσότεροι Τρώες μπροστά από τον Δία από ό,τι πίσω. Και αυτή η ασυμμετρία έγινε το κλειδί για την κατανόηση από τους ερευνητές της μετανάστευσης του Δία. Οι αστεροειδείς Τρώες (Trojan) ακολουθούν την τροχιά του Δία γύρω από τον Ήλιο και η μελέτη τους έχει οδηγήσει στους επιστήμονες του Πανεπιστημίου Lund να υποθέσουν ότι ο Δίας ακολούθησε την εν λόγω διαδρομή. Αξίζει να σημειωθεί ότι σημάδια της διαδρομής αυτής έχουν ήδη ανακαλυφθεί στη ζώνη των αστεροειδών.
Η σημερινή θέση του Δία τον βρίσκει σε τροχιά σε απόσταση 780 εκατομμυρίων χιλιομέτρων από τον Ήλιο, απόσταση που αντιστοιχεί σε 5,2 αστρονομικές μονάδες (AU). Οι τελευταίες θεωρίες θέλουν τον μεγαλύτερο πλανήτη του Ηλιακού μας Συστήματος να ξεκινά σε μια απόσταση 3,5 αστρονομικών μονάδων, πιο κοντά δηλαδή στη ζώνη αστεροειδών Kuiper, να μεταφέρεται κοντά στον Ήλιο, σε απόσταση 1,5 αστρονομικών μονάδων, περίπου στη θέση που βρίσκεται σήμερα ο πλανήτης Άρης.
Η μετακίνηση αυτού του τόσο μεγάλου σε όγκου ουράνιου σώματος δεν θα μπορούσε παρά να είναι εξαιρετικά βίαιη σε πλανητικό επίπεδο, γεγονός που εξηγεί πολλά από τα «περίεργα» στοιχεία που παρατηρεί κανείς στη συμπαντική γειτονιά μας. Ένα από αυτά είναι το μέγεθος του πλανήτη Άρη, το οποίο και εκτιμάται ότι είναι μικρότερο από όσο θα ήταν εάν δεν είχε συμβεί αυτό το διαστημικό ταξίδι του Δία. Η μετακίνηση αυτή εκτιμάται ότι διήρκησε περίπου 700.000 χρόνια, ένα χρονικό διάστημα που θεωρείται μικρό για τα διαστημικά δεδομένα.
Οι επιστήμονες θα συνεχίσουν να μελετούν το Δία, προκειμένου να κατανοήσουν καλύτερα τόσο το παρελθόν του όσο και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του.
