Ένα από τα μεγάλα μυστήρια που γοητεύει τους αστρονόμους είναι η φύση του διαστρικού αντικειμένου Oumuamua, που ήρθε στο ηλιακό σύστημα το 2017. Διαστρικός κομήτης ή κοσμικό παγόβουνο ή μήπως ένα UFO; Τον περασμένο Μάρτιο του 2021 δύο αστρονόμοι από το Πανεπιστήμιο της Αριζόνα, ο Steven Desch και ο Alan Jackson, πρόσφεραν την πιο πειστική εξήγηση έως τώρα: Το Oumuama ήταν ένα κομμάτι ενός πλανήτη από άλλο ηλιακό σύστημα. Η σύγκρουση με έναν αστεροειδή το έσπασε και το έστειλε να πλοηγείται στο διάστημα.
«Πιθανόν λύσαμε το μυστήριο του Oumuamua. Μπορούμε λογικά να το προσδιορίσουμε ως ένα κομμάτι ενός “εξω- Πλούτωνα”, ενός νάνου πλανήτη σαν τον Πλούτωνα σε ένα άλλο ηλιακό σύστημα» έγραψε ο Δρ. Steven Desch σε ανακοίνωση της Αμερικανικής Γεωφυσικής Ένωσης. «Έως τώρα, δεν είχαμε τρόπο να γνωρίζουμε εάν άλλα ηλιακά συστήματα έχουν πλανήτης όπως ο Πλούτωνας. Αλλά τώρα είχαμε ένα κομμάτι ενός τέτοιου πλανήτη να περνάει από τη Γη» πρόσθεσε. Επέμεινε βέβαια στο «πιθανώς λύθηκε».
«Αυτό που καθιστά το Oumuamua τόσο ενδιαφέρον αλλά και “ενοχλητικό” είναι πως καμία από τις θεωρίες που έχουν ακουστεί δεν μπορεί να απορριφθεί ως ανόητο» λέει ο Γκρέγκορι Λάφλιν, αστρονόμος στο Γιέιλ.
Οι αστρονόμοι στη Χαβάη, χρησιμοποιώντας το τηλεσκόπιο Pan-STARRS1 στο Μάου, πρώτα εντόπισαν ένα αντικείμενο που έτρεχε μακριά από τον ήλιο με ταχύτητα 80 km/sec στις 19 Οκτωβρίου 2017. Το ονόμασαν Oumuamua (ανιχνευτή στα Χαβανέζικα). Η πορεία του άφηνε να εννοηθεί ότι προερχόταν έξω από το ηλιακό σύστημα και ότι αφού θα περνούσε από τον δικό μας κόσμο θα συνέχιζε το ταξίδι του στο διάστημα. Έως την στιγμή που το παρατηρήσαμε, είχε ήδη περάσει τη Γη.
Οι αστρονόμοι εδώ και χρόνια πίστευαν ότι ένας ορφανός κομήτης θα μπορούσε να είναι ο πρώτος διαστρικός επισκέπτης γιατί οι κομήτες αποκόπτονται εύκολα από την έδρα τους. Το Oumuamua δεν είχε όμως ουρά ούτε νέφος που σχηματίζεται γύρω από τον πυρήνα του κομήτη. Αλλά καθώς έβγαινε από το ηλιακό σύστημα, ανέβαζε ταχύτητα. Οι κομήτες συχνά φέρονται κατά αυτόν τον τρόπο.
Όσον αφορά την ταχύτητα του, το αντικείμενο Oumuamua εισήλθε στο ηλιακό σύστημα με ταχύτητα λίγο χαμηλότερη από την αναμενόμενη, υποδεικνύοντας ότι δεν είχε ταξιδέψει σε διαστρικό διάστημα για περισσότερο από ένα δισεκατομμύριο χρόνια περίπου. Όσον αφορά το μέγεθος, το σχήμα τηγανίτας του ήταν επίσης πιο πεπλατυσμένο από οποιοδήποτε άλλο γνωστό αντικείμενο του ηλιακού συστήματος.
Παρατήρησαν επίσης ότι ενώ το αντικείμενο απέκτησε μια μικρή ώθηση μακριά από τον ήλιο («φαινόμενο πυραύλου» συνηθισμένο στους κομήτες καθώς το φως του ήλιου εξατμίζει τα παγάκια από τα οποία είναι φτιαγμένα), η ώθηση ήταν ισχυρότερη από ό, τι μπορούσε να υπολογιστεί. Τέλος, το αντικείμενο δεν είχε ανιχνεύσιμο αέριο διαφυγής, το οποίο συνήθως απεικονίζεται ορατά από την ουρά ενός κομήτη. Συνολικά, το αντικείμενο έμοιαζε περισσότερο μεν σαν κομήτης, αλλά σε αντίθεση με οποιονδήποτε κομήτη που είχε παρατηρηθεί ποτέ στο ηλιακό σύστημα.
Οι Desch και ο Jackson έκαναν τότε την υπόθεση ότι το αντικείμενο ήταν φτιαγμένο από διαφορετικού είδους πάγους και υπολόγισαν πόσο γρήγορα θα εξαχνώνονταν αυτά τα παγάκια (περνώντας από ένα στερεό σε ένα αέριο) καθώς το Oumuamua περνούσε από τον ήλιο. Από εκεί, υπολόγισαν το φαινόμενο του πυραύλου, τη μάζα και το σχήμα του αντικειμένου και την ανακλαστικότητα των πάγων.
Πέρυσι ο Δρ. Λάφλιν είχε αφήσει να εννοηθεί ότι το Oumuamua ήταν ένα αρχέγονο παγόβουνο υδρογόνου που είχε σχηματιστεί σε μοριακό νέφος. Αλλά πώς το υδρογόνο που παγώνει στο απόλυτο μηδέν, μένει παγωμένο σε όλο το ταξίδι;
Οι Δρ. Τζάκοσον και Δρ. Ντεσ έχουν ερευνήσει και άλλα είδη παγόβουνων. Κατέληξαν λοιπόν στον πάγο από άζωτο. Το Oumuamua ήταν «πολύ λαμπερό», έγραψαν στην έρευνά τους. «Η λάμψη του είναι περίπου ίδια με εκείνη στην επιφάνεια του Πλούτωνα και του Τρίτωνα, που επίσης καλύπτονται από πάγο αζώτου».
Στο σενάριο που προκρίνουν οι Ντες και Τζάκσον το νεοεμφανιζόμενο Oumuamua χτυπήθηκε από ένα αντικείμενο σαν τον Πλούτωνα που γύριζε γύρω από ένα μακρινό αστέρι πριν από μισό δισεκατομμύριο χρόνια. Αρχικά θα ήταν πιθανόν κυκλικό, αλλά καθώς ταξίδευε, σκαλίστηκε από κοσμικές ακτίνες. Μόνο το 10% θα είχε παραμείνει έως τη στιγμή που έφυγε από το ηλιακό σύστημα.
Οι Δρ. Ντες και Δρ. Τζάκσον κατέληξαν: «Ένα βασικό πλεονέκτημα της θεωρίας μας είναι ότι ο πάγος αζώτου μπορεί να εξηγήσει όλα τα σημαντικά χαρακτηριστικά του Oumuamua και ότι αντικείμενα τέτοιας σύνθεσης απατούνται στο ηλιακό σύστημα».
