Οι 4 παρακάτω αριθμοί καθορίζουν την κλιματική πρόκληση σε ένα μεταβαλλόμενο πλανήτη. Το 2020 ήταν μαζί με το 2016 η πιο καυτή χρονιά που έχει καταγραφεί ποτέ, ένα σαφές σημάδι ενός πλανήτη σε κίνδυνο. Τα αποτελέσματα δεν εκπλήσσουν. Οι άνθρωποι εξακολουθούν να προσθέτουν περίπου 40 δισεκατομμύρια μετρικούς τόνους διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα, πέρα από τα τρισεκατομμύρια τόνους που έχουμε ελευθερώσει εκεί πάνω ήδη από τον 19ο αιώνα. Και φυσικά κάτω από αυτή τη συνεχή πίεση νέων ποσοτήτων διοξειδίου του άνθρακα, οι μέσες θερμοκρασίες παγκοσμίως συνεχίζουν να αυξάνονται.
1. 1,25 ° C. Αυτή είναι η άνοδος της μέσης θερμοκρασίας της Γης το 2020 σε σύγκριση με τα τέλη του 1800, σύμφωνα με μια ολοκληρωμένη ευρωπαϊκή ανάλυση. Διαφορετικές εκτιμήσεις, από τη NASA, τη NOAA, την Μετεωρολογική Υπηρεσία του Ηνωμένου Βασίιλείου και άλλες, λένε ότι μπορεί να είναι ακόμη και 1,29 ° C.
Το ότι το 2020 ήταν τόσο θερμό όσο το 2016 είναι ιδιαίτερα ανησυχητικό γιατί το 2016 ο πλανήτης βρισκόταν κάτω από ένα ισχυρό Ελ Νίνιο, το οποίο είναι γνωστό ότι αυξάνει προσωρινά τις παγκόσμιες θερμοκρασίες. Το 2020, ένα ήπιο La Niña (το αντίστοιχο του El Niño, που συνήθως δροσίζει ελαφρώς τον πλανήτη) αναπτύχθηκε στα τέλη του έτους – αλλά ακόμη και αυτό δεν μπόρεσε να αντισταθμίσει το πρόσθετο διοξείδιο του άνθρακα.
Το 2015, σχεδόν όλα τα έθνη του κόσμου υπέγραψαν τη Συμφωνία του Παρισιού, δεσμευόμενα να διατηρήσουν την υπερθέρμανση του πλανήτη «πολύ κάτω» από 2 ° C πάνω από τα προβιομηχανικά επίπεδα και στοχεύοντας να τη διατηρήσουν κάτω από 1,5 ° C. Με τον ρυθμό που πηγαίνουμε – επί του παρόντος περίπου 0,2ºC ανά δεκαετία – η Γη είναι σε ένα “καλό” δρόμο για να ξεπεράσει και τους δύο αυτούς στόχους, όχι μόνο για ένα έτος αλλά με συνέπεια, μέσα σε μερικές δεκαετίες.
2. 945 Gigatons εκπομπών άνθρακα επιτρέπεται ακόμα να εκπεμφθούν προς την ατμόσφαιρα για να έχουμε βάσιμες πιθανότητες (της τάξης του 66%), για να μην ανέβει η θερμοκρασία πάνω από 2 ° C πάνω από τις προβιομηχανικές θερμοκρασίες.
Πέρυσι, ακόμη και με τον αποκλεισμό λόγω COVID-19, ο κόσμος είχε ελευθερώσει 34 γιγατόνους CO2 από ορυκτά καύσιμα, λίγο πιο κάτω από τα 36 γιγατόνους το 2019. Συγχρόνως άλλοι 6 γιγατόνοι περίπου ελευθερώθηκαν από αλλαγή χρήσης γης (αποψίλωση των δασών, για παράδειγμα) και φθάσαμε σε σύνολο περίπου 40 gigatons. Με αυτόν τον ρυθμό, θα περνούσαμε όλο τον υπόλοιπο προϋπολογισμό των 945 γιγατόνων σε λιγότερο από 25 χρόνια.
Και ο προϋπολογισμός είναι ακόμη πιο αυστηρός για να τηρηθεί ο στόχος των 1,5 βαθμών. Που σημαίνει ότι ο κόσμος θα πρέπει να μειώσει όλες τις εκπομπές στο μηδέν μέσα σε λίγα χρόνια ή να αναπτύξει γρήγορα τεχνολογίες που μπορούν να απομακρύνουν αποτελεσματικά το διοξείδιο του άνθρακα από τον αέρα. Μάλιστα πολλοί υπολογίζουν ότι δεν μπορούμε να τηρήσουμε πια τον στόχο των 1,5 ° C και βαδίζουμε στον στόχο των 2 ° C.
3. Το 2035 είναι η χρονιά που μπορεί ο πάγος της Αρκτικής θάλασσας να εξαφανιστεί το καλοκαίρι
Οι πάγοι της Αρκτικής θάλασσας λιγοστεύουν και αραιώνουν εδώ και δεκαετίες. Στο όχι πολύ μακρινό μέλλον, ο Αρκτικός Ωκεανός θα μπορούσε να είναι χωρίς πάγο το καλοκαίρι για πρώτη φορά μετά από 2 εκατομμύρια χρόνια περίπου -ένα πιθανό «σημείο ανατροπής» στην περιοχή που θα μπορούσε να αναδιαμορφώσει ολόκληρο τον πλανήτη.
Αυτό που συμβαίνει στην Αρκτική δεν μένει στην Αρκτική: ένας θερμότερος πόλος μπορεί να επηρεάσει τον καιρό ακόμα στην Ανταρκτική επηρεάζοντας σημαντικά μοτίβα ατμοσφαιρικής και ωκεάνιας κυκλοφορίας. Μπορεί επίσης να ενεργοποιήσει βρόχους ανάδρασης που επιταχύνουν τη θέρμανση. Σε ζεστά, χωρίς χιόνια καλοκαίρια, μπορεί να επιταχυνθεί η απόψυξη του μόνιμου πάγου , η οποία απελευθερώνει ισχυρά αέρια θερμοκηπίου στην ατμόσφαιρα.
Η Αρκτική θερμάνθηκε γρηγορότερα από οπουδήποτε αλλού στον πλανήτη – περίπου 3 βαθμούς Κελσίου από το 1900 – και έχει επιταχυνθεί τις τελευταίες δεκαετίες τέσσερις φορές ως προς τον παγκόσμιο μέσο όρο. Το 2020 ταιριάζει απόλυτα σε αυτή τη δραματική τάση θέρμανσης. Η Σιβηρία θερμάνθηκε με ένα κύμα καύσωνα σχεδόν έξι μηνών που οδήγησε τις θερμοκρασίες του αέρα πάνω από 100 βαθμούς Φαρενάιτ. Ο θερινός θαλάσσιος πάγος της Αρκτικής έπεσε στη δεύτερη χαμηλότερη κάλυψη του εδάφους που έγινε ποτέ .
Άλλα «σημεία ανατροπής», όπως η κατάρρευση των πάγων της Γροιλανδίας ή της Δυτικής Ανταρκτικής ή η αποτυχία των φυτών να απορροφήσουν περισσότερο άνθρακα από ό, τι απελευθερώνουν, αιωρούνται άβολα στο μέλλον μας εάν η υπερθέρμανση του πλανήτη συνεχιστεί αμείωτη.
4. Το 28 % του ηλεκτρισμού στον κόσμο προέρχεται από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας
Αναλυτές του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας προβλέπουν ότι οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας θα ξεπεράσουν σύντομα τον άνθρακα και το φυσικό αέριο ως πηγές ηλεκτρικής ενέργειας, και θα γίνουν η μεγαλύτερη πηγή ενέργειας παγκοσμίως έως το 2025 .
Για να επιτευχθούν οι στόχοι μηδενικών εκπομπών, η ανανεώσιμη ηλεκτρική ενέργεια θα πρέπει να αντικαταστήσει σχεδόν πλήρως τον άνθρακα και το φυσικό αέριο μέχρι τα μέσα του αιώνα-και επίσης τη βενζίνη, καθώς μεταβαίνουμε στα ηλεκτρικά αυτοκίνητα. Πολλές χώρες, από την Κίνα και τη Νότια Κορέα έως την Ισπανία, αυξάνουν δραματικά τις δυνατότητες ανανεώσιμης ενέργειας – και τις φιλοδοξίες τους – δραματικά. Οι ΗΠΑ το 2019 εξακολουθούσε να παράγει μόνο το 17,6 % της ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας , λιγότερο από τον παγκόσμιο μέσο όρο του 28 %.
