Μικρούς προηγμένους πυρηνικούς σταθμούς που μπορούν να αποθηκεύουν ηλεκτρισμό για να καλύψουν τα δίκτυα που τροφοδοτούνται όλο και περισσότερο από πηγές όπως η ηλιακή και η αιολική ενέργεια σκοπεύει να κατασκευάσει η επιχείρηση TerraPower LLC του Μπιλ Γκέιτς. Η κίνηση αυτή εντάσσεται στα σχέδια για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής, ενώ στοχεύει στο να βοηθήσει τις επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας να μειώσουν τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου χωρίς να υπονομεύεται η αξιοπιστία του δικτύου.
Το σύστημα Natrium διαθέτει αντιδραστήρα 345 MW και μπορεί να βελτιστοποιηθεί για συγκεκριμένες περιπτώσεις. Για παράδειγμα, η καινοτόμος θερμική του αποθήκευση έχει τη δυνατότητα να αυξήσει την ισχύ του συστήματος στα 500 MW για περισσότερες από πεντέμισι ώρες όταν χρειάζεται.
Η TerraPower LLC συνεργάζεται με την αμερικανο-ιαπωνική εταιρεία GE Hitachi Nuclear Energy και μαζί με την Berkshire Hathaway του Warren Buffet σχεδιάζουν να ιδρύσουν σταθμούς υπό την ονομασία Natrium στις ΗΠΑ μέσα σε αυτήν τη δεκαετία. Πρόκειται για ένα έργο το οποίο δεν είχε δημοσιοποιηθεί ποτέ στο παρελθόν. Το Ουαϊόμινγκ θα είναι μάλιστα ο τόπος για το πρώτο έργο αντιδραστήρα Natrium.
Η πολύ παρεξηγημένη πυρηνική ενέργεια παίρνει ρεβάνς ως μια αξιόπιστη, χωρίς τη χρήση άνθρακα, πηγή ενέργειας που είναι φθηνή και επεκτάσιμη
Οι επενδυτές με βάση την αειφόρο ανάπτυξη είχαν μια άβολη σχέση με την πυρηνική ενέργεια. Υπάρχουν πολλά σημαντικά μειονεκτήματα: το υψηλό κόστος και τα μεγάλα χρονικά διαστήματα για την κατασκευή μονάδων και το χειρισμό των πυρηνικών αποβλήτων αλλά και την δυνατότητα διάδοσης της ραδιενέργειας. Αλλά τώρα με τους νέους αντιδραστήρες το κλίμα άλλαξε υπέρ τους.
Η χρήση της πυρηνικής ενέργειας για την προώθηση των στόχων της Συμφωνίας του Παρισιού είναι πιθανό να συζητηθεί στη Διάσκεψη του ΟΗΕ για την Κλιματική Αλλαγή, γνωστή ως Σύνοδος Κορυφής COP26, που αρχίζει στις 31 Οκτωβρίου στη Σκωτία. Στην έκθεσή της , η Διακυβερνητική Επιτροπή για την Κλιματική Αλλαγή νωρίτερα αυτό το έτος είπε ότι η πυρηνική ενέργεια έχει «τη δυνατότητα διευρυμένου ρόλου ως οικονομικά αποδοτικής επιλογής», αλλά μπορεί να προκαλέσει «μεγάλα προβλήματα» εάν τα μειονεκτήματα δεν αντιμετωπιστούν προσεκτικά.
Αυτά τα «μεγάλα προβλήματα» είναι τα εμπόδια που αντιμετωπίζει η πυρηνική ενέργεια, αλλά οι νέες πυρηνικές τεχνολογίες προσπαθούν να αντιμετωπίσουν ορισμένα από αυτά τα ζητήματα.
Bill Gates
Όταν το 2006 ο Bill Gates διάβασε ένα άρθρο σχετικά με μια νέα γενιά πυρηνικών αντιδραστήρων που κατασκευάστηκαν με στόχο την προστασία από ατυχήματα τύπου Φουκοσίμα ή Τσέρνομπιλ, αποφάσισε να επενδύσει στα οφέλη αυτών των καινοτομιών ιδρύοντας την TerraPower.
Το έργο θα διαθέτει ένα γρήγορο αντιδραστήρα ψύξης με νάτριο ισχύος 345 megawatt με δυνατότητα αποθήκευσης ενέργειας με βάση το αλάτι, που θα μπορούσε να αυξήσει την ισχύ του συστήματος στα 500 MW κατά την αιχμή της ζήτησης.
Οι μονάδες Natrium Reactor της TerraPower θα είναι ακόμα πιο ασφαλείς από τους παλιούς αντιδραστήρες, χάρη σε ένα πιο αξιόπιστο σύστημα ψύξης των νέων αντιδραστήρων: Η πυρηνική σχάση, μια διαδικασία όπου τα άτομα διασπώνται και απελευθερώνουν μεγάλη ποσότητα ενέργειας, παράγει πολλή θερμότητα. Στους συμβατικούς πυρηνικούς σταθμούς, το νερό απορροφά αυτή τη θερμότητα και μετατρέπεται σε ατμό. Στη συνέχεια, ο ατμός γυρίζει έναν στρόβιλο για να παράγει ηλεκτρική ενέργεια.
Το πρόβλημα είναι ότι αν ο ατμός συσσωρευτεί και δημιουργήσει πίεση μέσα σε έναν αντιδραστήρα, έχει τη δυνατότητα να προκαλέσει έκρηξη.
Το εργοστάσιο Natrium της TerraPower χρησιμοποιεί μια διαφορετική μέθοδο που βασίζεται στο υγρό νάτριο και όχι στο νερό ως ψυκτικό μέσο. Το υγρό νάτριο έχει υψηλότερο σημείο βρασμού και μπορεί να απορροφήσει πολύ περισσότερη θερμότητα από το νερό, πράγμα που σημαίνει ότι δεν συσσωρεύεται υψηλή πίεση μέσα στον αντιδραστήρα.
Ακριβώς επειδή το υγρό νάτριο έχει ορισμένες βελτιωμένες θερμοχημικές ιδιότητες σε σύγκριση με το νερό, μπορεί να αλλάξει τα προφίλ κινδύνου και να μειώσει την πιθανότητα ατυχημάτων τα οποία είναι πιο πιθανά σε έναν αντιδραστήρα ελαφρού ύδατος.
Στο εργοστάσιο Fukushima Daiichi που έκλεισε μετά τον σεισμό, το εφεδρικό σύστημα ψύξης του απέτυχε καθώς βασίζονταν σε αντλίες που έπρεπε να τροφοδοτούνται από γεννήτριες ντίζελ. Όταν λοιπόν το τσουνάμι απενεργοποίησε τις γεννήτριες, ο αντιδραστήρας έχασε όλη την ψύξη και ακολούθησαν η τήξη και τα περαιτέρω προβλήματα.
Το σύστημα ψύξης της TerraPower δεν βασίζεται σε καμία εξωτερική πηγή ενέργειας για να λειτουργεί. Αντίθετα το σύστημά της λειτουργεί μέσω του θερμού αέρα που αναδύεται από τη φυσική κυκλοφορία μέσα στο σύστημα. Αυτό μπορεί να αποτρέψει ατυχήματα όπως αυτό που συνέβη στο εργοστάσιο στην Ιαπωνία.
Τέτοια «παθητικά» συστήματα ψύξης, που βασίζονται στη φυσική κυκλοφορία ή βαρύτητα βρίσκονται στην καρδιά των προηγμένων σχεδίων αντιδραστήρων και μειώνουν τον κίνδυνο και τη σοβαρότητα των ατυχημάτων. Δεδομένου ότι αυτά τα συστήματα παθητικής ασφάλειας έχουν αποδειχθεί σε μεγάλη κλίμακα, θεωρούνται από τους ειδικούς αξιόπιστα.
Το δυναμικό της πυρηνικής ενέργειας ως μέρος ενός ευρέος χαρτοφυλακίου χαμηλής παραγωγής άνθρακα αρχίζει να υιοθετείται από αρκετές κυβερνήσεις που θέλουν να αναλάβουν δράση για την κλιματική αλλαγή. Και δεν αναφερόμαστε μόνο στη Γαλλία ή στις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης και την Αίγυπτο.
Τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα για παράδειγμα άνοιξαν τον πρώτο από τους τέσσερις πυρηνικούς αντιδραστήρες, οι οποίοι μέχρι τα μέσα αυτής της δεκαετίας θα παρέχουν το 25% της ηλεκτρικής τους ενέργειας.
Αποθηκεύει ενέργεια όπως μια μπαταρία
Η τεχνολογία Natrium έχει την ικανότητα να αποθηκεύει θερμότητα σε δεξαμενές λιωμένου αλατιού για μελλοντική χρήση, όπως ακριβώς μια μπαταρία. Πρόκειται για μια τεχνολογία παρόμοια με αυτή που χρησιμοποιείται στα ηλιακά εργοστάσια, τα οποία χρησιμοποιούν την τεχνική αυτή για να αποθηκεύουν ενέργεια όταν ο ήλιος δεν λάμπει.
Αν και άλλες προηγμένες πυρηνικές εταιρείες εξετάζουν επίσης το ενδεχόμενο αποθήκευσης. στην ουσία ο αντιδραστήρας Natrium θεωρείται από πολλούς ο ηγέτης, καθώς ενσωματώνει μεγάλης κλίμακας δυνατότητες αποθήκευσης ενέργειας, επιλύοντας μια πραγματική πρόκληση για όσες χώρες σχεδιάζουν τη μακροπρόθεσμη στρατηγική τους, προκειμένου να επιτύχουν τους στόχους τους για την ενεργειακή μετάβαση σε πράσινες μορφές ενέργειας.
Το χαμηλό κόστος είναι άλλο ένα προτέρημα
Στην Αμερική, το κόστος κατασκευής ενός συμβατικού πυρηνικού σταθμού αγγίζει αρκετά δισ. δολάρια. Για παράδειγμα, δύο μονάδες που κατασκευάζονται στο Plant Vogtle στη Γεωργία αναμένεται να κοστίσουν περισσότερα από 25 δισεκατομμύρια δολάρια.
Το κόστος για μια εμπορική μονάδα Natrium είναι μόλις ένα δισεκατομμύριο δολάρια σε κεφαλαιουχικές δαπάνες, σύμφωνα με την TerraPower.
Το χαμηλότερο κόστος οφείλεται εν μέρει στο γεγονός ότι οι εγκαταστάσεις Natrium λειτουργούν σε χαμηλότερη πίεση λόγω του υγρού νατρίου και έτσι δεν απαιτούν τα ίδια βαριά, ακριβά υλικά κατασκευής.
Ένας άλλος λόγος είναι το γεγονός ότι τα εργοστάσια TerraPower είναι μικρότερα από τα συμβατικά. Το μικρότερο μέγεθος είναι αυτό που τα καθιστά ελκυστικά για εταιρείες κοινής ωφέλειας που αναζητούν να επενδύσουν σε ένα πυρηνικό εργοστάσιο για να συνδέσουν το υπάρχον δίκτυό τους. Τα εργοστάσια της TerraPower έχουν την ικανότητα να παράγουν αρκετή ενέργεια για να λειτουργήσουν μια μικρή πόλη.
Λιγότερα πυρηνικά απόβλητα
Το υποπροϊόν της πυρηνικής σχάσης,τα ραδιενεργά απόβλητα παράγουν θανατηφόρες δόσεις ακτινοβολίας. Ως εκ τούτου χωρίς μόνιμη λύση αποθήκευσης στις ΗΠΑ, τα πυρηνικά απόβλητα αποθηκεύονται επί του παρόντος στις εγκαταστάσεις όπου παρήχθησαν σε δοχεία από σκυρόδεμα και χάλυβα.
Οι προηγμένοι πυρηνικοί αντιδραστήρες παράγουν λιγότερα απόβλητα καθώς χρησιμοποιούν το ραδιενεργό καύσιμο ουρανίου πολύ πιο αποτελεσματικά από τα συμβατικά εργοστάσια με την ΑΙ να έχει βάλει και εδώ το χεράκι της σε συνδυασμό με τα προηγμένα υλικά.
Έτσι, το χρησιμοποιημένο καύσιμο καταλαμβάνει 2/3 λιγότερο όγκο από τους σημερινούς αντιδραστήρες, ανά γιγαβατώρα παραγόμενης ισχύος.
Ο αντίλογος
Η επιστημονική κοινότητα αναγνωρίζει τα οφέλη των νέων τεχνολογιών όμως η συζήτηση για την πυρηνική ενέργεια μόλις έχει ξεκινήσει και θα είναι ιδιαίτερα «σκληρή», καθώς ο αντίλογος υποστηρίζει ότι η εστίαση στην πυρηνική ενέργεια παραμένει μια λάθος προσέγγιση. Μια προσέγγιση που φέρνει μαζί της περιττούς κινδύνους τη στιγμή που υπάρχουν καλύτερες εναλλακτικές λύσεις όπως ο άνεμος και ο ήλιος που είναι σαφέστατα ασφελέστερες.
Μάλιστα για πολλούς η προτεινόμενη τεχνολογία της TerraPower αποσπά την προσοχή από τις υπάρχουσες,ασφαλέστερες, γρήγορες και χαμηλού κόστους λύσεις.
Το Πανεπιστήμιο Stanford για παράδειγμα καταθέτει το εξής σκεπτικό: Πρέπει να λύσουμε το 80% των προβλημάτων του κλίματος και της ρύπανσης έως το 2030. Ένας νέος πυρηνικός αντιδραστήρας που χρειάζεται κατά μέσο όρο 15 χρόνια μεταξύ του σχεδιασμού και της λειτουργίας του, μήπως είναι εν τέλει άχρηστος όσον αφορά την αντιμετώπιση της ανάγκης για άμεση αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής;
Το πανεπιστήμιο τονίζει επίσης το γεγονός δεν υπάρχει ασφαλής μακροπρόθεσμη λύση για την αποθήκευση πυρηνικών αποβλήτων και ενώ η λειτουργία των πυρηνικών σταθμών δεν εκπέμπει αέρια θερμοκηπίου, εντούτοις υπάρχουν εκπομπές που παράγονται τόσο κατά την κατασκευή των πυρηνικών σταθμών όσο και κατά τον παροπλισμό των αντιδραστήρων.
Πηγές: liberal.gr και άλλες διεθνείς πηγές.
