Θα μπορούσε ένα ρομπότ να κάνει τη δουλειά σας; Εκατομμύρια άνθρωποι που δεν είδαν την εμφάνιση της αυτοματοποίησης εγκαίρως το αντιλαμβάνονται με τον πιο έντονο τρόπο. Η απάντηση είναι ένα ξεκάθαρο ναι. Η μελέτη Future of Jobs του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ προβλέπει ότι θα χαθούν 5.000.000 δουλειές πριν το 2020, καθώς η τεχνητή νοημοσύνη, η ρομποτική, η νανοτεχνολογία και άλλοι κοινωνικοοικονομικοί παράγοντες ωθούν στην αντικατάσταση των εργαζομένων.
Τα καλά νέα ότι αυτές οι τεχνολογικές πρόοδοι θα δημιουργήσουν επίσης 2,1 εκατομμύρια νέες θέσεις εργασίας. Αλλά οι χειρώνακτες και οι υπάλληλοι που χάνουν τη δουλειά τους είναι απίθανο να διαθέτουν τις απαραίτητες δεξιότητες για διεκδικήσουν τις νέες θέσεις. Οι περισσότερες νέες θέσεις θα είναι σε πιο εξειδικευμένους τομείς όπως η υπολογιστική, τα μαθηματικά, η αρχιτεκτονική και η μηχανική.
Οι κυβερνήσεις και οι εργοδότες σε κάθε τομέα παρακινούνται να επανεκπαιδεύσουν και να εφοδιάσουν με νέες δεξιότητες τους εργαζομένους ώστε να αποφευχθεί τυχόν κρίση.
«Χωρίς επείγουσες και στοχευμένες δράσεις σήμερα για τη διαχείριση της βραχυπρόθεσμης μετάβασης και τη δημιουργία ενός εργατικού δυναμικού που ανταποκρίνεται στο μέλλον, οι κυβερνήσεις θα πρέπει να αντιμετωπίσουν την αυξανόμενη ανεργία και ανισότητα, και το φαινόμενο των επιχειρήσεων με ολοένα και λιγότερους καταναλωτές», είπε ο Klaus Schwab, ιδρυτής και πρόεδρος του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ.
Νέες δεξιότητες για νέες οικονομίες
Άραγε ποιες δεξιότητες πρέπει να διαθέτουν οι εργαζόμενοι ώστε να εξασφαλίσουν την αξία τους ενώ βρισκόμαστε στο κατώφλι της τέταρτης Βιομηχανικής Επανάστασης; Κάποιοι μπορεί να εκπλαγούν με την αξία των δεξιοτήτων που αποκτούμε στο νηπιαγωγείο.
Ο David Deming, επίκουρος καθηγητής στην εκπαίδευση και τα οικονομικά στο Χάρβαρντ, πιστεύει ότι οι δεξιότητες όπως η μοιρασιά και η διαπραγμάτευση θα είναι σημαντικές.
Λέει ότι το σύγχρονο εργασιακό περιβάλλον, όπου οι άνθρωποι κινούνται μεταξύ διαφορετικών ρόλων και σχεδίων, θυμίζει αρκετά τις τάξεις στο νηπιαγωγείο, όπου μαθαίνουμε κοινωνικές δεξιότητες όπως την ενσυναίσθηση και τη συνεργασία.
Ο Deming έχει χαρτογραφήσει τις αλλαγές στις ανάγκες των εργοδοτών και εντόπισε βασικές δεξιότητες που θα χρειαστούν για να ανταπεξέλθει κάποιος στην αγορά εργασίας του άμεσου μέλλοντος. Μαζί με αυτές τις δεξιότητες, η ικανότητα στα μαθηματικά θα είναι ιδιαίτερα χρήσιμη.
Οι δουλειές που απαιτούν μία μόνο δεξιότητα βρίσκονται σε ύφεση
Ο Deming δείχνει ότι τα τελευταία χρόνια οι δουλειές που απαιτούν μόνο μαθηματικές δεξιότητες έχουν γίνει αυτόματες. Οι ταμίες στις τράπεζες και οι στατιστικοί υπάλληλοι έχουν δεχτεί καίριο πλήγμα. Τα επαγγέλματα που απαιτούν κυρίως κοινωνικές δεξιότητες (οι εργαζόμενοι στη φύλαξη παιδιών, για παράδειγμα) τείνουν να αμείβονται λίγο λόγω της πολύ υψηλής προσφοράς.
Η μελέτη δείχνει ότι οι εργαζόμενοι που συνδυάζουν επιτυχημένα τις μαθηματικές και τις διαπροσωπικές δεξιότητες θα βρουν στις οικονομίες του μέλλοντος που βασίζονται στη γνώση πολλές ικανοποιητικές και επικερδείς ευκαιρίες.
Αλλαγή της εστίασης της εκπαίδευσης
Η πρόκληση τώρα, λέει ο Deming, είναι να συνδυάσουν οι εκπαιδευτές τη διδασκαλία των τεχνικών δεξιοτήτων όπως τα μαθηματικά και την επιστήμη των υπολογιστών με την εστίαση στην ανάπτυξη των απαραίτητων κοινωνικών δεξιοτήτων ώστε οι εργαζόμενοι του μέλλοντος να είναι κατάλληλοι για τη νέα αγορά εργασίας.