Το οξυγόνο σε έναν πλανήτη θα μπορούσε να είναι ένα σημάδι της ζωής, αλλά σε δύο ιδιόμορφα αστέρια λευκούς νάνους θα μπορούσε να είναι ένδειξη μιας κατά τύχη αποφυγής από ένα βίαιο θάνατο. Η περιεκτικότητα τους σε οξυγόνο τα σηματοδοτεί σαν αποτυχημένες αστρικές βόμβες – τα υπολείμματα των άστρων που έφτασαν σχεδόν στο σημείο να γίνουν σουπερνόβα.
Τα δύο ασυνήθιστα λευκά άστρα-νάνοι απέχουν 400 και 220 έτη φωτός από τη Γη αντίστοιχα.
Σύμφωνα με την κυρίαρχη θεωρία της αστροφυσικής, τα μεγάλα άστρα, με μάζα επτά έως δέκα φορές μεγαλύτερη από αυτήν του δικού μας ήλιου, θα καταναλώσουν όλο το υδρογόνο, το ήλιο και τον άνθρακά τους και θα τελειώσουν τη ζωή τους είτε ως λευκοί νάνοι με πλούσιους σε οξυγόνο πυρήνες, είτε θα εκραγούν ως σούπερνόβα και θα καταρρεύσουν προς αστέρες νετρονίων.
Η ανεύρεση λευκών νάνων με άφθονο οξυγόνο θα επιβεβαίωνε αυτή τη θεωρία, όμως δυστυχώς σχεδόν όλοι οι λευκοί νάνοι έχουν τόσο πυκνά στρώματα υδρογόνου ή/και ηλίου, που εμποδίζουν τους επιστήμονες να δουν αν όντως υπάρχει οξυγόνο στο εσωτερικό του άστρου.
Τα νέα αστέρια είναι ανάμεσα σε χιλιάδες λευκούς νάνους που βρέθηκαν από μια έρευνα του ουρανού Sloane Digital Sky Survey. Όπως όλοι οι λευκοί νάνοι είναι κι αυτοί νεκροί, με παγωμένους πυρήνες, ότι δηλαδή απέμειναν από συνηθισμένα αστέρια, και αποτελούνται κυρίως από ήλιο. Συνήθως το δεύτερο πιο πλούσιο συστατικό είναι ο άνθρακας – αλλά όταν μια ομάδα αστρονόμων με επικεφαλής τον Boris Gänsicke από το Πανεπιστήμιο του Warwick, ανέλυσε το φάσμα του φωτός από αυτούς τους δύο λευκούς νάνους, διαπίστωσαν ότι τα αντικείμενα είχαν πολύ περισσότερο οξυγόνο από ότι άνθρακα.
«Είναι κάτι το εξαιρετικό – αυτά τα αντικείμενα είναι πολύ διαφορετικά από οποιουσδήποτε άλλους λευκούς νάνους που έχουμε δει στο παρελθόν", λέει το μέλος της ομάδας Danny Steeghs.
Η δημιουργία τόσο πολύ οξυγόνου απαιτεί έναν πυρηνικό κλίβανο εντονότερο από αυτό που απαιτείται για ένα μίγμα πλούσιο σε άνθρακα, έτσι ώστε τα αστέρια που γέννησαν αυτούς τους λευκούς νάνους πρέπει να ήταν καυτοί και μεγάλης μάζας. Οι προσομοιώσεις δείχνουν ότι αυτά τα άστρα (γεννήτορες των λευκών νάνων) πρέπει να μην ήταν και πάρα πολύ μεγάλα έτσι ώστε να τελειώσουν την ζωή τους με ηρεμία – αν ήταν μεγαλύτερα θα είχαν έναν πυρήνα πολύ πυκνό που αναπόφευκτα θα είχαν καταρρεύσει, απελευθερώνοντας αρκετή ενέργεια για να ανατιναχθεί το υπόλοιπο του αστεριού, με μια υπερκαινοφανή έκρηξη.
Η κρίσιμη μάζα που απαιτείται για να δημιουργηθεί ένα τέτοιο σουπερνόβα πιστεύεται ότι είναι μεταξύ 7 και 10 φορές μεγαλύτερη από του ήλιο μας. Αυτές οι σχεδόν αστρικές βόμβες μπορούν να βοηθήσουν τους αστροφυσικούς να αντιληφθούν το όριο με μεγαλύτερη ακρίβεια. Έτσι ο Gänsicke ελπίζει να χρησιμοποιήσει το Πολύ Μεγάλο Τηλεσκόπιο στην έρημο Atacama της Χιλής για να αποκτήσει μια σαφέστερη εικόνα του φάσματος τους και να αποκαλύψει την χημεία τους με περισσότερες λεπτομέρειες.
"Θα δώσει στους θεωρητικούς δουλειά για να την μελετήσουν”, λέει.
Πηγή: New Scientist
Leave a Comment