Αστρονόμοι έχουν δημοσιεύσει φωτογραφίες από πολύχρωμες δέσμες αερίων και σκόνης που άφησε πίσω του μια σουπερνόβα μέσα στον αστερισμό Tucana, που βρίσκεται 200.000 έτη φωτός από τη Γη. Ο αστερισμός αυτός ανιχνεύτηκε για πρώτη φορά το 1603 και είναι ένας από τους 88 επίσημους αστερισμούς που θέσπισε η Διεθνής Αστρονομική Ένωση. Η ονομασία Tucana προέρχεται από ένα πουλί στην Νότια Αμερική.
Υπολείμματα του υπερκαινοφανούς 1Ε 0102.2-7219 και η γύρω περιοχή του. Μέσα του κρύβεται ένα απομονωμένο αστέρι νετρονίων με ένα ασθενές μαγνητικό πεδίο, το πρώτο τέτοιο αστέρι νετρονίων που εντοπίστηκε έξω από το Γαλαξία μας.
Όταν οι αστρονόμοι εξέτασαν τον αστερισμό Tucana βρήκαν ένα μικρό αλλά ισχυρό κατάλοιπο μιας αστρικής έκρηξης, κρυμμένης ανάμεσα στα πολύχρωμα νέφη ενός κοντινού νάνου γαλαξία, του Μικρού Μαγγελανικού Νέφους. Το αστρικό αυτό κατάλοιπο είναι το πρώτο του είδους που βρίσκεται έξω από το Γαλαξία μας.
Οι δέσμες αερίων και σκόνης που παραμένουν πίσω από μια σουπερνόβα ηλικίας 2.000 ετών λάμπουν σε ζωντανά χρώματα, στις νέες εικόνες που δημιουργήθηκαν τόσο από διαστημικά τηλεσκόπια όσο και χερσαία, συμπεριλαμβανομένου του Πολύ Μεγάλου Τηλεσκοπίου του Ευρωπαϊκού Νότου Παρατηρητηρίου (ESO) στη Χιλή. Οι αστρονόμοι ψάχνοντας αυτά τα νέφη, που βρέθηκαν στο γειτονικό νάνο γαλαξία, το Μικρό Μαγγελανικό Νέφος, κάπου 200.000 έτη φωτός μακριά, όπου βρήκαν ένα καλά κρυμμένο αστέρι νετρονίων που είχαν υποψιαστεί ότι ήταν μέσα.
Το όνομα του Μικρού Μαγγελανικού Νέφους προέρχεται από τη σκούρα εμφάνισή του στους νότιους ουρανούς. Ωστόσο, δεν είναι νέφος αλλά είναι στην πραγματικότητα μια συλλογή από εκατομμύρια αστέρια.
Το ESO, το οποίο εκμεταλλεύεται το Πολύ Μεγάλο Τηλεσκόπιο, κυκλοφόρησε εκθαμβωτικές εικόνες από αυτή την περιοχή πριν λίγες ημέρες. Οι αστρονόμοι γνώριζαν ότι εκεί μέσα έπρεπε να κρύβεται ένα αστρικό πτώμα που μπορεί να εξηγήσει μια πηγή ακτίνων Χ, αλλά δεν είχαν ακόμη εντοπίσει την τοποθεσία του.
Αυτή η εικόνα από το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble παρουσιάζει μικρά νέφη αερίου από τα κατάλοιπα της έκρηξης σουπερνόβα 1E 0102.2-7219, με μπλε χρώμα στο κέντρο. Το κάτω δεξιό τμήμα της τεράστιας αυτής περιοχής είναι το μέρος σχηματισμού νέων άστρων N76, με πράσινο και ροζ χρώμα.
Ένας αργά αναπτυσσόμενος δακτύλιος αερίου μέσα στα νέφη αυτού του συστήματος ήταν μια πρώτη ένδειξη για το σημείο όπου θα μπορούσε να βρίσκεται το αστέρι νετρονίων, ανέφεραν οι ερευνητές στην περιγραφή της εικόνας.
Τα ζωντανά άστρα όπως ξέρουμε δημιουργούν με τη σύντηξη των ελαφρών στοιχείων ενέργεια, ενώ μερικά αστέρια είναι μεγαλύτερα από κάποια άλλα. Αλλά όταν πλησιάζει ο θάνατος τους, τα αστέρια με μάζα μεγαλύτερη από 1,4 φορές τη μάζα του ήλιου εκρήγνυνται (αφήνοντας πίσω τους σχηματισμούς σαν φωτεινούς δακτυλίους αερίων) και μπορούν, επίσης, να καταρρεύσουν και να αφήσουν πίσω τους ένα πολύ πυκνό πυρήνα γνωστό ως αστέρι νετρονίων. Σε αυτές τις περιπτώσεις, τα πρωτόνια και τα ηλεκτρόνια κάτω από την τεράστια βαρυτική πίεση σχηματίζουν ένα αστρικό πυρήνα γεμάτα νετρόνια, εξ ου και το όνομα τους.
Το κατάλοιπο σουπερνόβα 1Ε 0102.2-7219 εμφανίζεται σε αυτή την εικόνα, που δημιουργήθηκε συνδυάζοντας δεδομένα από το Παρατηρητήριο ακτίνων Χ Chandra και το όργανο MUSE στο Πολύ Μεγάλο Τηλεσκόπιο. Η μπλε κουκίδα ακριβώς κάτω από το κέντρο ανακαλύφθηκε ότι είναι ένα απομονωμένο αστέρι νετρονίων με ασθενές μαγνητικό πεδίο, το πρώτο τέτοιο αστέρι νετρονίων που εντοπίστηκε έξω από το Γαλαξία.
Ακριβώς όπως και τα ζωντανά αστέρια, τα νεκρά παγωμένα αστέρια νετρονίων μπορούν να ποικίλουν σε ισχύ. Αυτό που δυσκόλεψε την ανακάλυψη του σε αυτά τα νέφη ήταν ότι είχε χαμηλή ισχύ το μαγνητικό του πεδίο. Αυτό σημαίνει ότι το αστέρι νετρονίων ακτινοβολεί μόνο σε μήκη κύματος ακτίνων Χ και όχι σε άλλα ανιχνεύσιμα μήκη κύματος κατά μήκος του ηλεκτρομαγνητικού φάσματος. Και ενώ αυτή η πηγή αρχικά φαινόταν να προέρχεται από τη μέση του αέριου δακτυλίου που μελετούσε η ομάδα, ήταν αρχικά ασαφές αν αυτό το υποψήφιο άστρο νετρονίων ήταν στο κέντρο του δακτυλίου ή ήταν πολύ μακρύτερα πίσω του. Ένα όργανο που ονομάζεται MUSE (Multi Unit Spectroscopic Explorer) στο Πολύ Μεγάλο Τηλεσκόπιο βοήθησε την ομάδα να επιβεβαιώσει ότι αυτό ήταν μέσα στο δακτύλιο του αερίου.
