Η ανάλυση του αρχαίου DNA από ανθρώπινους σκελετούς δείχνει ότι οι πρώτοι αγρότες της Ευρώπης ήσαν μετανάστες και όχι απόγονοι των κυνηγών-συλλεκτών, οι οποίοι κατοικούσαν στην περιοχή μετά την υποχώρηση των πάγων. Εκτιμάται ότι οι πρώτοι αυτοί γεωργοί, φέρνοντας μαζί τους εξημερωμένα ζώα και καλλιεργήσιμα φυτά, μετακινήθηκαν στην Κεντρική και την Ανατολική Ευρώπη πριν περίπου 7.500 χρόνια και αντικατέστησαν τους κυνηγούς-συλλέκτες που βρήκαν εκεί, σύμφωνα με μια νέα γερμανική επιστημονική έρευνα.
Η μελέτη, που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό «Science», έγινε από την Μπάρμπαρα Μπραμάντι του Ινστιτούτου Ανθρωπολογίας του πανεπιστημίου του Μάιντς, σε συνεργασία με ερευνητές από το πανεπιστήμιο του Κέμπριτζ και το Πανεπιστημιακό Κολλέγιο του Λονδίνου (UCL).
Οι επιστήμονες ανέλυσαν και σύγκριναν το DNA τόσο των κυνηγών-συλλεκτών, όσο και των πρώτων γεωργών, με αυτό των σύγχρονων Ευρωπαίων, και συμπέραναν ότι αφενός υπάρχει πολύ μικρή άμεση γενετική σχέση ανάμεσα στους κυνηγούς-συλλέκτες και τους πρώτους Ευρωπαίους γεωργούς, αφετέρου ότι το 82% του μιτοχονδριακού DNA των κυνηγών-συλλεκτών είναι σχετικά σπάνιο στους σημερινούς κεντρο-Ευρωπαίους.
Εδώ και πάνω από έναν αιώνα, οι αρχαιολόγοι, ανθρωπολόγοι, γλωσσολόγοι και, πιο πρόσφατα, οι γενετιστές διαφωνούν για το ποιοι ήσαν οι πρόγονοι των σημερινών Ευρωπαίων. Είναι γνωστό ότι άνθρωποι ζούσαν στην Ευρώπη πριν και μετά την τελευταία μεγάλη εποχή των παγετώνων και κατάφεραν να επιβιώσουν με το κυνήγι και τη συλλογή καρπών.
Από την άλλη, εκτιμάται ότι η γεωργία εξαπλώθηκε προς την Ευρώπη από την Εγγύς Ανατολή, αρχής γενομένης πριν περίπου 9.000 χρόνια, αυξάνοντας έτσι μέχρι και 100 φορές τη διαθέσιμη ποσότητα τροφής στους τότε ανθρώπινους πληθυσμούς της Ευρώπης. Όμως μέχρι τώρα παρέμενε ερωτηματικό σε ποιο βαθμό οι σημερινοί Ευρωπαίοι κατάγονται κυρίως από τους κυνηγούς-συλλέκτες που προηγήθηκαν ή από
τους γεωργούς που ακολούθησαν.
Η νέα έρευνα ρίχνει φως στο ζήτημα, ανακαλύπτοντας κατ΄ αρχήν γενετικά στοιχεία ότι οι πρώτοι Ευρωπαίοι γεωργοί δεν κατάγονταν από τους κυνηγούς-συλλέκτες. Όμως, το πιο απρόσμενο -και περίεργο- εύρημα, που ξάφνιασε και τους ερευνητές, είναι ότι οι σύγχρονοι Ευρωπαίοι δεν κατάγονται αποκλειστικά ούτε από τους μεν (κυνηγούς-συλλέκτες), ούτε από τους δε (γεωργούς), αλλά ούτε αποτελούν γενετικό μίγμα από μόνο αυτούς τους δύο πληθυσμούς.
«Αυτό είναι πράγματι παράξενο», δήλωσε ο καθηγητής Μαρκ Τόμας, ειδικός σε θέματα γενετικής των πληθυσμών. «Εδώ και πάνω από 100 χρόνια, η διαμάχη έχει επικεντρωθεί γύρω από το σε ποιο βαθμό είμαστε απόγονοι των Ευρωπαίων κυνηγών-συλλεκτών και σε ποιο βαθμό είμαστε απόγονοι των πρώτων Ευρωπαίων γεωργών. Για πρώτη φορά, είμαστε πλέον σε θέση να συγκρίνουμε άμεσα τα γονίδια αυτών των δύο ομάδων Ευρωπαίων της Λίθινης Εποχής και αυτό που διαπιστώνουμε, είναι ότι μερικοί τύποι του DNA, που είναι κοινοί στους σημερινούς Ευρωπαίους, δεν μπορούν να βρεθούν στο DNA καμίας από τις δύο εκείνες ομάδες».
Το συμπέρασμα αυτό συμφωνεί με μια προηγούμενη μελέτη του Γιοακίμ Μπέργκερ, από το 2005, που είχε καταλήξει ότι οι πρώτοι Ευρωπαίοι γεωργοί δεν ήσαν άμεσοι πρόγονοι των σημερινών Ευρωπαίων. Όπως σχολίασε ο Μπέργκερ, «ακόμα αναζητούμε να βρούμε τα στοιχεία που λείπουν από την καταγωγή των σύγχρονων Ευρωπαίων».
Οι πρώτοι «σύγχρονοι» άνθρωποι (homo sapiens) έφτασαν στην Ευρώπη πριν περίπου 45.000 χρόνια και συναντήθηκαν με τους Νεάντερταλ, τους οποίους σταδιακά αντικατέστησαν. Στη συνέχεια, οι Ευρωπαίοι κυνηγοί-συλλέκτες ήρθαν αντιμέτωποι με πολλές κλιματικές αλλαγές, μεταξύ άλλων και με την τελευταία εποχή των παγετώνων. Μετά τον τερματισμό της τελευταίας, πριν περίπου 11.000 χρόνια, οι κυνηγοί-συλλέκτες επιβίωσαν για λίγες ακόμα χιλιάδες χρόνια, ώσπου «έσβησαν» και αναδύθηκε ο νέος πολιτισμός των γεωργών.
Το ερώτημα ήταν αν αυτή η αλλαγή στο στιλ ζωής εξαπλώθηκε απλώς, δηλαδή ταξίδεψε μόνο ως γνώση και εμπειρία από την Μ.Ανατολή, ή αν την έφεραν μαζί τους μετανάστες από τη Μέση Ανατολή. Η νέα έρευνα έρχεται να υποστηρίξει τη δεύτερη άποψη. Ως αρχική κοιτίδα των πρώτων γεωργών της Κεντρικής Ευρώπης
εντοπίστηκε η λεκάνη των Καρπαθίων.
Γεωργοί της Εγγύς Ανατολής αποίκισαν την Ευρώπη
Οι περισσότεροι Ευρωπαίοι άρρενες κατάγονται από τους πρώτους αγρότες, οι οποίοι μετανάστευσαν στην Ευρώπη από την Εγγύς Ανατολή πριν περίπου 10.000 χρόνια, σύμφωνα με μια νέα βρετανική επιστημονική έρευνα.
Η εφεύρεση της γεωργίας είναι πιθανότατα η σημαντικότερη πολιτισμική αλλαγή στην ιστορία των σύγχρονων ανθρώπων. Η αυξημένη παραγωγή τροφίμων οδήγησε στην ανάπτυξη των κοινωνιών και των πολιτισμών. Το γεγονός αυτό επέτρεψε τη σταδιακή άνοδο του πληθυσμού, ο οποίος μέχρι τότε ήταν ουσιαστικά στάσιμος, για να φτάσουμε τελικά στη σημερινή πληθυσμιακή «έκρηξη».
Στην Ευρώπη η γεωργία κατάγεται από την «εύφορη ημισέληνο», την περιοχή που εκτείνεται από τις ακτές της Ανατολικής Μεσογείου μέχρι τον Περσικό Κόλπο, με επίκεντρο τις κοιλάδες των ποταμών Τίγρη και Ευφράτη.
Οι επιστήμονες, χρόνια τώρα, διαφωνούν κατά πόσο η εξάπλωση της γεωργίας προς τη Δύση καθοδηγήθηκε από αγρότες που πράγματι μετανάστευσαν ή απλώς μεταφέρθηκαν ιδέες και γεωργικές τεχνολογίες από την Ανατολή στη Δύση, οι οποίες αξιοποιήθηκαν από τους κυνηγούς-συλλέκτες που τότε ζούσαν στην Ευρώπη, χωρίς να μεσολαβήσει ουσιαστική μετανάστευση αγροτών από την Ανατολή.
Η νέα έρευνα μελέτησε τη γενετική ποικιλομορφία των σύγχρονων ανθρώπινων πληθυσμών, δίνοντας έμφαση κυρίως στην εξέλιξη του αρσενικού χρωμοσώματος Υ, που περνά από τον πατέρα στο γιο.
Οι ερευνητές συμπέραναν ότι όντως υπήρξαν εκτεταμένα μεταναστευτικά ρεύματα με πορεία από τα νοτιοανατολικά προς τα βορειοδυτικά.
Σύμφωνα με την έρευνα, πάνω από το 80% των ευρωπαϊκών χρωμοσωμάτων Υ (δηλαδή των ανδρών) προέρχεται από ανατολίτες γεωργούς που εισέρρευσαν στα ευρωπαϊκά εδάφη.
Αντίθετα, το περισσότερο γενετικό υλικό των ευρωπαίων γυναικών προέρχεται από γηγενείς κυνηγούς-συλλέκτες.
Με απλούστερα λόγια, αυτό σημαίνει ότι οι γεωργοί εξ Ανατολής ήσαν προτιμώμενοι ως…γαμπροί σε σχέση με τους ευρωπαίους κυνηγούς-συλλέκτες και οι γυναίκες των τελευταίων προτιμούσαν τους ασιάτες αγρότες, που τους θεωρούσαν πιο «σέξι»!
Πηγές Βήμα – Ελευθεροτυπία
Leave a Comment