Σκεφτόμαστε τη Σελήνη ως ένα ξηρό και γεμάτο σκόνη μέρος, αλλά με την πάροδο των ετών οι επιστήμονες έχουν μάθει ότι ο δορυφόρος της Γης έχει στην πραγματικότητα αρκετό νερό – σε ηφαιστειακές αποθέσεις , στους ψυχρούς πόλους της , στις μόνιμες σκιές των κρατήρων της .
Αλλά φαίνεται ότι το νερό κρυβόταν και κάπου αλλού, σε σημαντική αφθονία: στο σεληνιακό υπέδαφος, λίγα μόνο εκατοστά από την επιφάνεια της Σελήνης.
Είχαμε υποδείξεις ότι ήταν εκεί. Το Cassini ανίχνευσε τα ίχνη του από το πέρασμα του πάνω από το φεγγάρι το 1999. Ο δειγματοληπτικός σταθμός της NASA Deep Impact το ανίχνευσε σε μία πτήση του πάνω από το έδαφος το 2009 , όπως έκανε και το ινδικό σκάφος Chandrayaan-1 . Αλλά η πηγή αυτού του νερού ήταν άγνωστη – οι επιστήμονες πίστευαν ότι είχε κατατεθεί εκεί, ίσως από τον ηλιακό άνεμο ή τους μικρούς μετεωρίτες.
Δεν θεωρήθηκε πραγματικά ότι το νερό της επιφάνειας μπορεί να ήταν εκεί συνεχώς από παλιά. Αλλά η νέα έρευνα έχει διαπιστώσει ότι πιθανότατα ήταν.
Το 2013 και το 2014, το σκάφος της NASA Lunar Atmosphere and Dust Environment Explorer (LADEE) έκανε βόλτες γύρω από το φεγγάρι, χρησιμοποιώντας το ουδέτερο φασματόμετρο μάζας (NMS) για να εξετάσει την πολύ λεπτή ατμόσφαιρα της Σελήνης. Έκανε τότε 736 θετικές ανιχνεύσεις νερού.
Οι 214 από αυτές έδειξαν 33 απελευθερώσεις νερού που ήταν ασυνήθιστα υψηλές – 29 από τις οποίες συμπίπτουν με τα γνωστά ετήσια μετεωροειδή ρεύματα, με πολλές μικρές συγκρούσεις επί της σελήνης. Έτσι, όταν ένας μετεωρίτης χτυπά τη Σελήνη, με κάποιο τρόπο, εμφανίζεται νερό. Αλλά τα μετεωροειδή δεν περιέχουν νερό;
Λοιπόν ναι. Αλλά δεν αρκούν για να δημιουργηθούν οι αφθονίες του νερού που παρατηρούνται στη σεληνιακή ατμόσφαιρα.
“Για να ληφθούν υπόψη οι σχετικά μεγάλες ποσότητες των ανιχνευόμενων συμβάντων, η ανάλυση μας δείχνει ότι οι συγκρούσεις πρέπει να αποφέρουν ποσότητα νερού 5,4 έως 12,8 φορές τη μάζα των αντικειμένων που έπεσαν. Το ίδιο το σώμα που πέφτει στο φεγγάρι δεν μπορεί να είναι τελικά η επικρατούσα πηγή του παρατηρούμενου νερού, μερικά δέκατα έως μερικά τοις εκατό της συνολικής μάζας “, γράφουν οι ερευνητές στην εργασία τους .
“Αντιθέτως, κατά πάσα πιθανότητα προέρχεται από το νερό που κρύβεται μέσα σε κόκκους ρεγκόλιθου που βρίσκονται σε όλες τις θέσεις της σύγκρουσης.”
Με την ανάλυση της ποσότητας του νερού που απελευθερώθηκε στην ατμόσφαιρα, η ερευνητική ομάδα κατέληξε στο συμπέρασμα ότι τα 8 εκατοστά του πάνω σεληνιακού ρεγκόλιθου είναι πολύ ξηρά.
Ωστόσο, πηγαίνοντας πιο βαθιά από αυτό το επίπεδο – και τουλάχιστον σε ένα βάθος τριών μέτρων – το νερό είναι ομοιόμορφα κατανεμημένο, σε συγκεντρώσεις έως και 0,05 τοις εκατό, που περιέχει 200 έως 500 μέρη νερού ανά εκατομμύριο (μορίων) ή περίπου το 0,05% του βάρους του πετρώματος. Αυτό είναι το κατώτερο άκρο του μόνιμου σημείου ξηρασίας εδώ στη Γη. Αλλά δεν είναι εντελώς στεγνό, όπως πίστευαμε προηγουμένως.
Η ομάδα υπολόγισε επίσης πόση ποσότητα νερού χάνεται κάθε χρόνο από τις συγκρούσεις της σελήνης με τους μετεωρίτες: φτάνει μέχρι και 200 τόνους. Αυτό φαίνεται να δείχνει ότι η Σελήνη έχει πάντα, ή σχεδόν πάντα, μια ολόκληρη δέσμη νερού.
“Η Σελήνη – και μάλιστα οι μόνιμα σκιασμένες περιοχές – πιθανότατα έχει καθαρό καθεστώς απώλειας νερού”, έγραψαν οι ερευνητές . “Για να διατηρηθεί αυτός ο ρυθμός απώλειας στη γεωλογική περίοδο, το νερό πρέπει να έχει παραδοθεί (έχει φτάσει στην επιφάνεια) εδώ και πολύ καιρό ή ήταν παρόν στον σεληνιακό σχηματισμό.”
Αυτό θα μας βοηθήσει να δημιουργήσουμε μια βάση στη Σελήνη; Λοιπόν, ίσως. Μπορεί να μην είναι πρακτικό να εξαγάγουμε αυτό το νερό, για παράδειγμα – αλλά θα μπορούσε να μας δείξει μια καλύτερη κατανόηση της προέλευσης του νερού στη Σελήνη και του πώς εξαντλείται σταδιακά.
Η έρευνα δημοσιεύθηκε στο Nature Geoscience .
