Η Νηρηίδα
Ενώ τα περισσότερα φεγγάρια στρέφονται λίγο πολύ κυκλικά γύρω από τους πλανήτες, το φεγγάρι του Ποσειδώνα Νηρηίδα (ένα μέτρια άμορφο και μεσαίου μεγέθους σώμα) σαρώνει τον χώρο με την πιο εκκεντρική τροχιά από κάθε άλλο φεγγάρι στο ηλιακό μας σύστημα – που τον αναγκάζει να φτάνει ακόμα και σε απόσταση 9 εκατομμύρια χιλιόμετρα από τον πλανήτη του, και στη συνέχεια να τον πλησιάζει μόλις 1,4 εκατομμύρια χιλιόμετρα.
Τα περισσότερα φεγγάρια με ακανόνιστες τροχιές πιστεύεται ότι είναι πρώην κομήτες ή αστεροειδείς που έχουν συλληφθεί από τη βαρύτητα του μητρικού τους πλανήτη, και ότι αυτή μπορεί να ήταν και η ιστορία της Νηρηίδας. Όμως η σύνθεσή του φεγγαριού δεν μοιάζει με εκείνη των άλλων χαλαρών αντικειμένων της ζώνης Kuiper, την περιοχή του εξωτερικού ηλιακού συστήματος που θα μπορούσε πιθανότατα να είναι η αρχική θέση της Νηρηίδας. Έτσι, πιθανότατα να σχηματίστηκε από τον δίσκο του υλικού που απέμεινε και που κάποτε μπήκε σε τροχιά γύρω από τον Ποσειδώνα. Τέτοια φεγγάρια ακολουθούν συνήθως μια κυκλική τροχιά γύρω από τον πλανήτη τους, ωστόσο, η τρελή τροχιά της Νηρηίδας είναι ένα μυστήριο.
Η αιτία για την εκκεντρική τροχιά του θα μπορούσε να οφείλεται και στον Τρίτωνα, το άλλο φεγγάρι του Ποσειδώνα. Αυτό το γιγάντιο φεγγάρι γυρίζει γύρω από τον Ποσειδώνα προς την αντίθετη κατεύθυνση με την φορά περιστροφής του Ποσειδώνα, αυξάνοντας έτσι τελικά την πιθανότητα να προήλθε ο Τρίτωνας από ένα άλλο σημείο του πλανητικού συστήματος και να είχε συλληφθεί από τη βαρύτητα του Ποσειδώνα. Το γεγονός αυτό θα μπορούσε να είχε αποσυντονίσει τις αρχικές τροχιές των φεγγαριών του Ποσειδώνα, και να έφερε έτσι τη Νηρηίδα στην άκρως εκκεντρική πορεία της.
Ο Τρίτων
Όπως η Ευρώπη και ο Εγκέλαδος, έτσι και ο Τρίτων έχει ένα επίπεδο τοπίο με πολύ λίγους κρατήρες από συγκρούσεις κομητών. Μια τέτοια ομαλή χροιά υπονοεί ότι η επιφάνεια του είναι πολύ νέα – πιθανώς λιγότερο από 10 εκατομμυρίων ετών, ένα απειροελάχιστο μέρος της ηλικίας του ίδιου του φεγγαριού, 4 δισεκατομμυρίων ετών
Πιθανόν οι πηγές της νεότητας του Τρίτωνα είναι τα ηφαίστεια που εκρήγνυνται και βγάζουν μια ψυχρή λάβα από νερό και υγρής αμμωνίας, τα οποία παγώνουν μόλις βγαίνουν από τα βάθη, και καλύπτουν την επιφάνεια με φρέσκο πάγο οπότε σβήνουν τα σημάδια της ηλικίας του.
Ο Τρίτωνας μπορεί να ήταν κάποτε ένας νάνος πλανήτης, όπως ο Πλούτωνας, που ήταν σε τροχιά γύρω από τον ήλιο ανεξάρτητα από τον Ποσειδώνα. Πράγματι, ο Τρίτωνας είναι σχεδόν ίδιου μεγέθους με τον Πλούτωνα κι έχει παρόμοια σύνθεση. Αυτό μας λέει ότι έχουν παρόμοια προέλευση. Αλλά αφού στρέφεται γύρω από τον Ποσειδώνα αντίθετα με την φορά περιστροφής του ίδιου του Ποσειδώνα, σημαίνει ότι είναι αδύνατη η διαμόρφωση του από το ίδιο περιστρεφόμενο νέφος του αερίου και της σκόνης, που σχημάτισε τον Ποσειδώνα. Έτσι, θα πρέπει ο Τρίτωνας να σχηματίστηκε αλλού και συλλήφθηκε πιθανώς από τον Ποσειδώνα.
Η σύλληψη ενός τέτοιου μεγάλου αντικειμένου δεν σημαίνει ότι είναι και δύσκολο. Μπορεί να έγινε αν ο Τρίτωνας συγκρούστηκε αρχικά με ένα αρχαίο φεγγάρι του Ποσειδώνα, και το οποίο τον επιβράδυνε αρκετά ώστε η βαρύτητα του πλανήτη να τον συνέλαβε.
Όμως η πιο πιθανή θεωρία είναι ότι άρχισε τη ζωή του ο Τρίτωνας σαν μέλος ενός δυαδικού ζεύγους νάνων πλανητών, που το ένα μέλος πετάχτηκε μακριά με πολύ υψηλή ταχύτητα, όταν το ζευγάρι βρέθηκε κοντά στο πεδίο βαρύτητας του Ποσειδώνα, αφήνοντας έτσι τον Τρίτωνα πίσω του.
Το φεγγάρι αυτό είναι άξιο προσοχής για το γεγονός ότι μπορεί να μας δώσει μια θολή εικόνα όλων των ανεξερεύνητων νάνων πλανητών – όχι μόνο του Πλούτωνα αλλά και της Έριδας, του Μάκεμάκε (Makemake) – τον τρίτο νάνο πλανήτη του ηλιακού συστήματος, που επειδή ανακαλύφθηκε λίγο μετά το Πάσχα του 2005 ονομάστηκε Μάκεμάκε από το όνομα του θεού δημιουργού της ανθρωπότητας των κατοίκων της Νήσου του Πάσχα, για να διατηρηθεί έτσι η σύνδεσή του με το Πάσχα -τον νάνου πλανήτη Χαουμέια (Haumea) και πιθανώς δεκάδες άλλους νάνους πλανήτες που περιπλανιούνται στο εξωτερικό σκοτάδι του ηλιακού συστήματος.
Πηγές: New Scientist, Wikipedia
Leave a Comment