Νέα επιστημονική έρευνα δείχνει ότι όλοι οι Homo Sapiens κατάγονται από μία περιοχή νότια του ποταμού Ζαμβέζη στην Αφρική. Η συγκεκριμένη περιοχή σήμερα κυριαρχείται από ερήμους και αλυκές, αλλά κάποτε φιλοξενούσε μια τεράστια λίμνη. Οι σύγχρονοι άνθρωποι εμφανίσθηκαν στην Αφρική πριν από περίπου 200.000 χρόνια, όμως έως τώρα παρέμενε ασαφές και αντικείμενο διαμάχης πού ακριβώς αυτό συνέβη. Δύο είναι οι βασικές υποψήφιες περιοχές για την κοιτίδα της ανθρωπότητας: η ανατολική Αφρική (με βάση κυρίως τα απολιθώματα που έχουν ανακαλυφθεί) και η νότια Αφρική (με βάση κυρίως τις γενετικές αναλύσεις). Η νέα μελέτη ενισχύει τη δεύτερη άποψη.
Η προγονική κοιτίδα όλων των ανθρώπων που ζουν σήμερα, υπήρξε μια περιοχή νότια του ποταμού Ζαμβέζη της Αφρικής, στη βόρεια Μποτσουάνα
Οι ερευνητές από την Αυστραλία, τη Ναμίμπια, τη Νότια Αφρική και τη Νότια Κορέα, με επικεφαλής την καθηγήτρια Vanessa Hayes, του Ινστιτούτου Ιατρικών Ερευνών Garvan και του Πανεπιστημίου του Σίδνεϊ, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό «Nature», συνέλεξαν δείγματα αίματος από την Αφρική και συνδύασαν γενετικά, εθνογλωσσολογικά, παλαιογεωγραφικά και παλαιοκλιματολογικά δεδομένα. Κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι ο «ιδρυτικός» πληθυσμός όλων των σύγχρονων ανθρώπων αναδύθηκε πιθανότατα στη νότια Αφρική, στην περιοχή Μακγκντικγάντι-Οκαβάνγκο.
Καθώς το mtDNA περνάει σχεδόν αποκλειστικά από τη μητέρα στο παιδί μέσα από το ωάριο και η αλληλουχία του παραμένει η ίδια για γενιές, καθιστώντας το ένα χρήσιμο εργαλείο για την εξέταση της μητρικής καταγωγής.
Η ομάδα εστίασε την έρευνά της στη γενεά L0 – τον πρώιμο γνωστό πληθυσμό του σύγχρονου ανθρώπου – και συνέκρινε τον πλήρη κώδικα DNA (μιτογόνο) από διαφορετικά άτομα. Εξετάστηκαν επίσης και άλλες υπο-γενεές σε διάφορες τοποθεσίες της Αφρικής για να δουν πόσο στενά αυτά συσχετίζονταν.
Μεταξύ 110.000 και 130.000 ετών πριν, το κλίμα άρχισε να αλλάζει και γόνιμοι διάδρομοι άνοιξαν από αυτή την κοιλάδα του ποταμού Ζαμβέζη. Για πρώτη φορά, ο πληθυσμός άρχισε να διασκορπίζεται – προετοιμάζοντας το δρόμο για τους σύγχρονους ανθρώπους να μεταναστεύσουν από την Αφρική και τελικά σε όλο τον κόσμο.
Η επικεφαλής της έρευνας Vanessa Hayes δήλωσε: “Είναι σαφές εδώ και αρκετό καιρό ότι οι ανατομικά σύγχρονοι άνθρωποι εμφανίστηκαν στην Αφρική πριν από περίπου 200.000 χρόνια. Αυτό που έχει αναζητηθεί εδώ και πολύ καιρό είναι η ακριβής θέση αυτής της εμφάνισης και η επακόλουθη διασπορά των παλαιότερων προγόνων μας”.
Σήμερα αυτή η περιοχή στη βόρεια Μποτσουάνα κυριαρχείται από ερήμους και αλυκές, αλλά κάποτε φιλοξενούσε μια τεράστια λίμνη, διπλάσια σε μέγεθος από τη σημερινή αφρικανική λίμνη Βικτώρια. Πριν από περίπου 200.000 χρόνια η αρχαία εκείνη λίμνη άρχισε να διασπάται, δημιουργώντας έναν απέραντο υγροβιότοπο.
Σύμφωνα με τις νέες εκτιμήσεις, οι πρόγονοι του ανθρώπου εγκαταστάθηκαν σε εκείνη την υγρή και καταπράσινη περιοχή, μένοντας εκεί για τουλάχιστον 70.000 χρόνια, έως ότου το κλίμα της Αφρικής άλλαξε (πιθανώς λόγω μεταβολής στον άξονα περιστροφής της Γης) και έπρεπε να μεταναστεύσουν ξανά. Καθώς είχαν διαμορφωθεί πράσινοι «διάδρομοι» στις περιοχές που περιέβαλαν τη λίμνη, οι πρώτοι εκείνοι ανθρώπινοι πληθυσμοί, πριν από 110.000 έως 130.000 χρόνια, μετακινήθηκαν αρχικά προς τα βορειοανατολικά και στη συνέχεια προς τα βορειοδυτικά, ενώ μια άλλη ομάδα παρέμεινε στην «πατρίδα» της ανθρωπότητας μέχρι σήμερα, στην ευρύτερη περιοχή Καλαχάρι.
Οι πρώτοι μετανάστες έφυγαν βορειοανατολικά, ακολουθούμενοι από ένα δεύτερο κύμα μεταναστών που ταξίδεψαν νοτιοδυτικά. Ένας τρίτος πληθυσμός παρέμεινε σε εκείνα τα μέρη μέχρι σήμερα.
Έτσι, οι πρώτες εκείνες μετακινήσεις προς τα βόρεια και στα ενδότερα της Αφρικής άνοιξαν το δρόμο για τις κατοπινές μεταναστεύσεις ακόμη πιο βόρεια και τελικά για την «έξοδο» του Homo sapiens από την Αφρική προς την Μέση Ανατολή και την Ευρώπη.
ΑΠΕ και εδώ
