Τι ξέρετε για τα φεγγάρια στο ηλιακό μας σύστημα;

Ποιό είναι το μεγαλύτερο φεγγάρι;

Ο Γανυμήδης, το φεγγάρι του Δία, με διάμετρο 5.270 χιλιόμετρα είναι μεγαλύτερο και από τους πλανήτες Ερμή και Πλούτωνα, ενώ έχει τριπλάσιο όγκο από το δικό μας φεγγάρι. Είναι το μόνο φεγγάρι που έχει δικό του ισχυρό μαγνητικό πεδίο, πράγμα που σημαίνει ότι έχει ένα πυρήνα από κινούμενο υγρό μέταλλο.

Πόσα είναι τα φεγγάρια στο ηλιακό σύστημα;

Αυτή τη στιγμή, περισσότερα από 170. Ο πραγματικός αριθμός τους εξαρτάται από το τι διαστάσεις πρέπει να έχει ένα σώμα για να είναι δορυφόρος. Δεν έχει ακόμη οριστεί το ελάχιστο μέγεθος που πρέπει να έχει ένα σώμα για να χαρακτηριστεί ως φεγγάρι, οπότε αν είστε τυχερός και ανακαλύψετε ένα κομμάτι στερεάς ύλης σε τροχιά γύρω από έναν πλανήτη – συμπεριλαμβανομένων όλων των κρυστάλλων πάγου στα δαχτυλίδια του Κρόνου – τότε θα λέγεται φεγγάρι, οπότε ο αριθμός τους θα μπορούσε να φτάσει στα δισεκατομμύρια.

Πόσα φεγγάρια έχει η Γη;

Ένα μόνο. Δεν υπάρχουν εκπλήξεις εδώ. Όμως, ένα άλλο αντικείμενο που ανακαλύφθηκε το 1986 μερικές φορές, μάλλον υπερβολικά, έγινε γνωστό ως το δεύτερο φεγγάρι της Γης. Ο αστεροειδής Cruithne με πλάτος μόνο 5 χιλιόμετρα στρέφεται γύρω από τον ήλιο σε μια ελλειπτική τροχιά, που είναι συντονισμένη με ένα πολύπλοκο τρόπο με τη Γη, με αποτέλεσμα περιοδικά και προβλέψιμα να βρίσκεται κοντά στη Γη.

Ποιό φεγγάρι ήταν να αναβαθμιστεί σε πλανήτη;

Ο Χάρων, ο δορυφόρος του Πλούτωνα. Σύμφωνα με έναν σχέδιο που είχε υποβληθεί για έγκριση σε μια συνεδρίαση της Διεθνούς Αστρονομικής Ένωσης στην Πράγα το 2006, για το τι είναι πλανήτης, ο Χάρων πληρούσε και τα δύο προσόντα για να ήταν πλανήτης. Είναι αρκετά μεγάλος ώστε η βαρύτητα του τον έκανε να έχει ένα σχεδόν στρογγυλεμένο σχήμα, καθώς, και δεύτερον κατά μία άποψη περιφέρεται γύρω από τον ήλιο απευθείας: Ο Χάροντας και ο Πλούτωνας στρέφονται γύρω από το κοινό κέντρο βάρους τους, που είναι στην πραγματικότητα ανάμεσα τους στον κενό χώρο. Εάν ο ορισμός αυτός είχε εγκριθεί τότε, τα δύο σώματα θα έχουν ονομαστεί δυαδικό ζεύγος πλανητών. Όπως ξέρουμε, τότε ο Πλούτωνας υποβαθμίστηκε σε νάνο πλανήτη, κι έτσι ο Χάρων έμεινε ένα απλό φεγγάρι σε τροχιά γύρω από ένα ταπεινό νάνο πλανήτη.

Μήπως κάποια φεγγάρια έχουν κι αυτά δορυφόρους;

Δεν υπάρχει στο δικό μας ηλιακό σύστημα. Είναι δυνατό όμως ένα φεγγάρι να βρίσκεται σε τροχιά γύρω από έναν δορυφόρο ενός πλανήτη, αλλά η διακύμανση των  δυνάμεων της βαρύτητας που ασκούνται από τον πλανήτη και το μητρικό – φεγγάρι θα κάνει την τροχιά του ασταθή σε μακροπρόθεσμη βάση. Σε αρκετά μεγάλες κλίμακες ένα φεγγάρι σε τροχιά γύρω από ένα άλλο φεγγάρι, μπορεί να κρατήσει ακόμα και δισεκατομμύρια χρόνια – σε τελευταία ανάλυση, οι πλανήτες γυρίζουν γύρω από τον ήλιο και αυτοί μπορούν να έχουν φεγγάρια – αλλά κανένα φεγγάρι δεν μπόρεσε να κρατήσει ένα άλλο φεγγάρι στο ηλιακό σύστημά μας.

Μερικοί αστεροειδείς έχουν φεγγάρια, όπως η Ίδα και ο δορυφόρος της Dactyl. Και κατά τη διάρκεια του τελευταίου μισού αιώνα ο δορυφόρος της Γης είχε μερικούς  βραχύβιους δορυφόρους. Η σύνθεσή τους ήταν κυρίως μεταλλική, κατασκευασμένους από τους ανθρώπους, ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις και οι άνθρωποι έγιναν δορυφόροι της Σελήνης μας.

Δείτε όλα τα άρθρα με θέμα τα φεγγάρια:

• Η Σελήνη: Ένας έρημος κόσμος γεμάτος κρατήρες

• Τιτάνας: Η δεύτερη Γη

• Γανυμήδης: το μεγαλύτερο φεγγάρι του ηλιακού συστήματος

• Εγκέλαδος: το φεγγάρι με τα γκέυζερ

• Ευρώπη: Ένας φιλικός ή ακόμα ένας αφιλόξενος κόσμος για την ζωή;

• Δύο παράξενα φεγγάρια του Ποσειδώνα: Νηρηίδα και Τρίτων

• Δύο παράξενοι κόσμοι του Κρόνου: Πάνας και Άτλας

• Ένας πολύ εκκεντρικός δορυφόρος του Κρόνου: ο Ιαπετός