Η Γη, ως «λίκνο» της μέχρι τώρα γνωστής ζωής που υπάρχει στο σύμπαν, θεωρείται «παραδοσιακά» ως ο κατεξοχήν φιλόξενος για τη ζωή πλανήτης- ωστόσο το σύμπαν είναι πολύ μεγαλύτερο από ό,τι μπορούμε να διανοηθούμε, και ως εκ τούτου, αν το καλοσκεφτεί κανείς, δεν είναι καθόλου απίθανο να υπάρχουν κόσμοι οι οποίοι είναι πιο «γήινοι» από την ίδια τη Γη.
Η καλλιτεχνική απεικόνιση για τον πρώτο επικυρωμένο πλανήτη μεγέθους σαν τη Γη που περιστρέφεται σε ένα μακρινό αστέρι στην κατοικήσιμη ζώνη που αναγνωρίστηκε από το Διαστημικό Τηλεσκόπιο Kepler της NASA. Οι ερευνητές προτείνουν ότι τα μελλοντικά τηλεσκόπια θα αναζητούν πλανήτες που είναι καλύτεροι για τη ζωή από τη Γη.
Σε αυτό το πλαίσιο, έρευνα που δημοσιεύτηκε στο Astrobiology παρουσιάζει τα χαρακτηριστικά μιας σειράς εξωπλανητών που είναι πιθανώς «superhabitable» (θα αποδιδόταν ως «υπερκατοικήσιμοι»). Μεταξύ των πλανητών αυτών υπάρχουν κόσμοι οι οποίοι είναι λίγο θερμότεροι, πιο υγροί και ελαφρώς μεγαλύτεροι από τη Γη, ενώ κάποιοι περιστρέφονται και γύρω από τα άστρα τα οποία θα μπορούσαν να θεωρηθούν «καλύτερα» από τον Ήλιο, καθώς παρουσιάζουν λιγότερες μεταβολές και έχουν μεγαλύτερη διάρκεια ζωής.
Βεβαίως, οι πλανήτες αυτοί δεν βρίσκονται και πολύ κοντά, καθώς είναι σε απόσταση άνω των 100 ετών φωτός από τη Γη, ωστόσο όπως είπε ο Ντερκ Σούλτσε- Μάκουχ, επιστήμονας του WSU (Washington State University) και του TU Berlin ο οποίος ηγήθηκε της έρευνας, η έρευνα αυτή θα μπορούσε να βοηθήσει στο να είναι πιο επικεντρωμένες και εστιασμένες οι προσπάθειες παρατήρησης/ μελέτης άλλων εξωπλανητών.
«Με τα νέα επερχόμενα διαστημικά τηλεσκόπια, θα λαμβάνουμε περισσότερες πληροφορίες, οπότε είναι σημαντικό να επιλέγουμε κάποιους στόχους» είπε σχετικά, προσθέτοντας πως «πρέπει να επικεντρωνόμαστε σε συγκεκριμένους πλανήτες που έχουν τις πιο πολλά υποσχόμενες συνθήκες για εξελιγμένη ζωή. Ωστόσο πρέπει να προσέχουμε για να μην κολλήσουμε στο να ψάχνουμε μια δεύτερη Γη, επειδή ίσως να υπάρχουν πλανήτες που είναι πιο κατάλληλοι για ζωή από τον δικό μας».
Για τους σκοπούς της έρευνας ο Σούλτσε Μάκουχ, γεωβιολόγος με εξειδίκευση στην κατοικησιμότητα πλανητών, συνεργάστηκε με τους αστρονόμους Ρενέ Χέλερ του Ινστιτούτου Μαξ Πλανκ για Έρευνες στο Ηλιακό Σύστημα και Έντουαρντ Γκάιναν του Πανεπιστημίου Βιλανόβα, για τη διαμόρφωση κριτηρίων υπερκατοικησιμότητας και τη διερεύνηση μεταξύ 4.500 γνωστών εξωπλανητών για καλούς «υποψηφίους». Σημειώνεται πως η κατοικησιμότητα ενός πλανήτη δεν σημαίνει πως έχει σίγουρα ζωή, αλλά ότι έχει συνθήκες που θα μπορούσαν να επιτρέψουν την ύπαρξη ζωής.
Οι επιστήμονες επέλεξαν συστήματα με πλανήτες που ενδεχομένως να είναι σαν τη Γη και περιστρέφονται γύρω από τα άστρα τους σε τροχιά στη θεωρούμενη «κατοικήσιμη ζώνη» (είναι η ζώνη όπου θεωρείται ότι μπορεί να υπάρξει νερό σε υγρή μορφή στην επιφάνεια ενός πλανήτη) από το Kepler Object of Interest Exoplanet Archive.
Ο Ήλιος μας έχει μια σχετικά μικρή διάρκεια ζωής, κάτω των 10 δισ. ετών. Από τη στιγμή που χρειάστηκε να περάσουν περίπου 4 δισ. χρόνια πριν εμφανιστεί οποιαδήποτε μορφή εξελιγμένης ζωής στη Γη, πολλά άστρα παρόμοια με το δικό μας, τα αποκαλούμενα άστρα G, μπορεί να «ξεμείνουν από καύσιμα» πριν εμφανιστεί και αναπτυχθεί ζωή.
Πέρα από συστήματα με ψυχρότερα άστρα G, οι επιστήμονες επίσης κοίταξαν και συστήματα με αστέρες- νάνους Κ, που είναι κάπως ψυχρότεροι, με μικρότερες μάζες και λιγότερο φωτεινοί από τον Ήλιο. Οι αστέρες Κ έχουν το πλεονέκτημα μεγάλων διαρκειών ζωής, 20-70 δισ. ετών. Αυτό θα επέτρεπε την ύπαρξη «γηραιότερων» πλανητών, και περισσότερο χρόνο για την εμφάνιση και την εξέλιξη μορφών ζωής σε επίπεδα πολυπλοκότητας αντίστοιχα αυτών της Γης. Παρόλα αυτά, για να είναι κατοικήσιμοι, οι πλανήτες δεν πρέπει να είναι τόσο «γηραιοί» ώστε να έχουν εξαντλήσει τη γεωθερμική τους θερμότητα και να έχουν χάσει τα προστατευτικά τους γεωμαγνητικά πεδία. Η Γη είναι ηλικίας περίπου 4,5 δισ. ετών, μα οι επιστήμονες εκτιμούν πως η ιδανική περίοδος για την εμφάνιση ζωής σε έναν πλανήτη είναι σε ηλικίες 5-8 δισ. ετών. Επίσης, παίζουν ρόλο το μέγεθος και η μάζα: Ένας πλανήτης 10% μεγαλύτερος από τη Γη θα έπρεπε να έχει περισσότερες κατοικήσιμες εκτάσεις. Ένας με μάζα 1,5 φορές αυτή της Γης θα αναμενόταν να διατηρεί την εσωτερική του θερμότητα για περισσότερο, και θα είχε επίσης ισχυρότερη βαρύτητα για να διατηρεί ατμόσφαιρα για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα.
Ακόμη, το νερό είναι «κλειδί» για την ύπαρξη ζωής, και οι επιστήμονες θεωρούν πως η ύπαρξη περισσότερου θα βοηθούσε- ειδικά υπό τη μορφή υγρασίας και συννέφων. Μια ελαφρώς υψηλότερη θερμοκρασία από τη Γη, μαζί με τη μεγαλύτερη υγρασία, θα ήταν επίσης καλύτερες για τη ζωή- κάτι που επιβεβαιώνεται και στον πλανήτη μας, καθώς είναι μεγαλύτερη η βιοποικιλότητα στα τροπικά δάση από ό,τι σε ψυχρότερες, ξηρότερες περιοχές.
Αξίζει να σημειωθεί πως από τους 24 πιο «δυνατούς υποψηφίους», ουδείς ικανοποιεί όλα τα κριτήρια για «υπερκατοικήσιμους» πλανήτες, αλλά υπάρχει ένας που ικανοποιεί τέσσερα από τα πιο σημαντικά χαρακτηριστικά- κάτι που σημαίνει ότι ενδεχομένως να είναι πολύ πιο φιλόξενος προς τη ζωή από ό,τι ο μητρικός μας πλανήτης. «Κάποιες φορές είναι δύσκολο να επικοινωνήσουμε αυτή την αρχή των υπερκατοικήσιμων πλανητών, επειδή νομίζουμε πως έχουμε τον καλύτερο πλανήτη» είπε ο Σούλτσε- Μάκουχ. «Έχουμε έναν μεγάλο αριθμό πολύπλοκων και ποικιλόμορφων μορφών ζωής, και πολλές που μπορούν να επιβιώνουν σε ακραία περιβάλλοντα. Είναι καλό να έχουμε προσαρμοστική ζωή, μα αυτό δεν σημαίνει πως έχουμε τα καλύτερα στα πάντα».
