Σε ελλειπτική τροχιά γύρω από τον Ερμή τέθηκε επιτυχώς το ρομποτικό διαστημόπλοιο της NASA Messenger. Είναι η πρώτη φορά που ένα διαστημικό σκάφος πετυχαίνει κάτι τέτοιο στον Ερμή, ένα μικρό, καυτό και παράξενο πλανήτη.
Είναι ο πέμπτος πλανήτης, εκτός από τη Γη και τη Σελήνη, που η NASA έχει θέσει ένα σκάφος-δορυφόρο σε τροχιά γύρω του.
Το «Messenger», που ξεκίνησε το ταξίδι του από τη Γη πριν από περίπου 6,5 χρόνια και έχει ήδη διανύσει σχεδόν 7,9 δισεκατομμύρια χιλιόμετρα, προγραμματίζεται να μείνει σε τροχιά γύρω από τον Ερμή για τουλάχιστον ένα χρόνο (κάνοντας περίπου 730 περιφορές γύρω του), σε υψόμετρο περίπου 200 χλμ., ώστε να τον μελετήσει με λεπτομέρεια.
Το Messenger, το οποίο εκτοξεύθηκε το 2004, έχει περάσει ως τώρα τρεις φορές κοντά από τον Ερμή ακολουθώντας μια πορεία που έχει σχεδιαστεί έτσι ώστε, σταδιακά, να το θέσει σε τροχιά γύρω του. Έχοντας βρεθεί πλέον στην κατάλληλη απόσταση, τη νύχτα της Πέμπτης προς Παρασκευή, στις 2:45 π.μ., το διαστημόπλοιο θα αρχίσει να επιβραδύνει την πορεία του και θα αφεθεί να παρασυρθεί από την βαρύτητα του πλανήτη.
Έτσι θα τεθεί σε τροχιά γύρω του σε μια επιμήκη ελλειπτική πορεία με περίοδο 12 ωρών. Σύμφωνα με τους προγραμματισμούς των ειδικών θα περνάει σε απόσταση 200 χιλ. από την επιφάνεια του Ερμή στο κοντινότερο σημείο της και σε απόσταση 15.000 χιλ. στο πιο μακρινό.
Αφού γίνουν πρώτα οι αναγκαίοι έλεγχοι ότι και τα επτά επιστημονικά όργανα του «Αγγελιοφόρου» λειτουργούν σωστά, στις 4 Απριλίου θα αρχίσει επισήμως η επιστημονική μελέτη του Ερμή.
Η προηγούμενη αποστολή της NASA για μελέτη του Ερμή ήταν του «Μάρινερ» πριν από περίπου τρεις δεκαετίες και είχε επιτρέψει να τραβηχτούν μερικές φωτογραφίες. Ο «Messenger» έχει μέχρι στιγμής κάνει τρία σύντομα "περάσματα" από τον Ερμή, πριν τεθεί σε κανονική τροχιά γύρω του, και ήδη έχει χαρτογραφήσει ένα μέρος της επιφάνειάς του.
Παρά την υψηλή επιφανειακή θερμοκρασία του πλανήτη, ιδίως στον ισημερινό του (πάνω από 600 βαθμοί Κελσίου), που θα έλιωναν ακόμα και τον μόλυβδο, υπάρχουν ενδείξεις ραντάρ για παγωμένο νερό σε μερικούς κρατήρες, κάτι που το σκάφος θα προσπαθήσει να αποδείξει.
Ο Ερμής
Ο Ερμής εδώ και 5.000 χρόνια ήταν στόχος παρατηρήσεων από τους αρχαίους Σουμέριους. Ο λόγος ήταν η περίεργη και ακανόνιστη τροχιά του γι αυτό και θεώρησαν ότι ήταν ο αγγελιαφόρος των θεών. Τον 19ο αιώνα οι επιστήμονες πίστευαν ότι ένας κρυμμένος πλανήτης βρισκόταν κοντά του και προκαλούσε αυτή την τροχιά, αλλά κανείς δεν βρήκε καμιά απόδειξη για τον κρυμμένο πλανήτη. Τελικά ο Αϊνστάιν το 1916, με τη βοήθεια της γενικής θεωρίας της σχετικότητας έδειξε ότι η παρουσία του ήλιου προκαλεί τη μετάπτωση της τροχιάς του Ερμή.
Ο πλανήτης Ερμής έχει διάμετρο 4.800 km, το έτος του διαρκεί 88 ημέρες ενώ η περιστροφή του γίνεται σε 58,64 γήινες ημέρες, λόγω της παλιρροιακής σύζευξης μεταξύ της βαρυτικής δύναμης του ήλιου στο περιήλιο και των ανωμαλιών στη μορφή του Ερμή.
Η βαρύτητά του, η οποία δεν υπερβαίνει το 1/3 της γήινης, δεν αρκεί για να συγκρατήσει κάποια ατμόσφαιρα, παρ’ όλο που περιβάλλεται από ένα λεπτό στρώμα ηλίου.
Ο Ερμής είναι πολύ πυκνός (πάνω από τα 2/3 του πρέπει να αποτελούνται από σίδηρο και άλλα συγγενή μέταλλα), ενώ διαθέτει μαγνητικό πεδίο, κάτι που δεν έχουν ο Άρης και η Αφροδίτη.
Με μέση απόσταση μικρότερη των 58 εκατομμυρίων χιλιομέτρων από τον ήλιο, ο Ερμής ‘φλέγεται’ συνεχώς από τις ακτίνες του. Η τεράστια βαρύτητα του ήλιου προσελκύει μικρούς και μεγάλους διαστημικούς βράχους, με αποτέλεσμα ο Ερμής να βρίσκεται συνεχώς στο στόχαστρο των μετεωριτών. Έτσι, η επιφάνειά του καλύπτεται από κρατήρες ανοιγμένους από μετεωρίτες και αστεροειδείς που έπεσαν πάνω του προ εκατομμυρίων ετών.
Ο Ερμής επειδή βρίσκεται πολύ κοντά στον ήλιο είναι πολύ δύσκολο να τον διακρίνουμε καθαρά από τη Γη. Επιπλέον, είναι και μικρός σε μέγεθος, ελάχιστα μεγαλύτερος από τη Σελήνη. Λόγω του μικρού του μεγέθους και της μικρής του μάζας η βαρύτητα του Ερμή δεν είναι ικανή να συγκρατήσει κάποια ουσιαστική ατμόσφαιρα, παρ όλο που περιβάλλεται από ένα πάρα πολύ λεπτό στρώμα ηλίου.
Οποιοδήποτε άλλο είδος ατμόσφαιρας και αν είχε, χάθηκε πριν από δισεκατομμύρια χρόνια, αφού η βαρύτητά του, η οποία δεν υπερβαίνει το 1/3 της γήινης, δεν κατόρθωσε να τη συγκρατήσει. Το ήλιο προέρχεται από τον ηλιακό άνεμο και φυλακίζεται από το μικρό μαγνητικό του πεδίο, ενώ η ποσότητα που υπάρχει είναι πολύ μικρή. Συγκριτικά, η ατμόσφαιρα της Γης είναι ένα τρισεκατομμύριο φορές πιο πυκνή από αυτήν του Ερμή.
Χωρίς αέρα γύρω του δεν υπάρχουν ούτε άνεμοι ούτε βροχές. Και χωρίς ατμόσφαιρα δεν υπάρχει προστασία ούτε από τη ζέστη ούτε από το κρύο. Στο αφήλιό του οι μεσημεριανές θερμοκρασίες στην επιφάνεια φτάνουν τους 285 βαθμούς Κελσίου, ενώ στο περιήλιο η θερμοκρασία ξεπερνά τους 430 βαθμούς Κελσίου. Αντίθετα, οι νύχτες του Ερμή είναι ιδιαίτερα παγερές και φτάνουν στους 180 βαθμούς Κελσίου κάτω από το μηδέν, που σημαίνει ότι είναι επτά φορές πιο κρύες από έναν οικιακό καταψύκτη.
Θα αρκούσε δηλαδή ελάχιστος χρόνος στην επιφάνεια του Ερμή για να μετατραπείτε σε παγοκολόνα. Αυτή η διαφορά θερμοκρασίας που επικρατεί στον Ερμή (610 βαθμοί Κελσίου) είναι η μεγαλύτερη απ αυτές που έχουν παρατηρηθεί σε όλους τους άλλους πλανήτες.
Το όνομα MESSENGER προέρχεται από τα αρχικά των λέξεων MErcury Surface, Space ENvironment, GEochemistry, and Ranging
Και δύο σχετικά άρθρα
Leave a Comment