Η βαρύτητα όπως και η ζωή κάνει αστεία πράγματα. Παρόλο που η Γη φαίνεται μάλλον στρογγυλή σε εικόνες από το διάστημα, οι στρεβλώσεις που θα έπρεπε να συμβαίνουν, ώστε να έχει την ίδια βαρύτητα παντού, θα την έκαναν να φανεί σαν μια πατάτα, ή μια ζουλισμένη μπάλα του μπάσκετ.
Ο χάρτης του βαρυτικού πεδίου της Γης
Ο ευρωπαϊκός δορυφόρος GOCE (Gravity Field και Steady-State Ocean Circulation Explorer) της ESA εδώ και χρόνια συγκεντρώνει στοιχεία για να χαρτογραφήσει τη βαρύτητα της Γης με απαράμιλλη ακρίβεια, και έτσι θα έχουμε το πιο ακριβές μοντέλο του «γεωειδούς» που έγινε ποτέ. Το γεωειδές είναι η επιφάνεια ενός ιδανικού παγκόσμιου ωκεανού, χωρίς παλίρροιες και ρεύματα, διαμορφωμένο μόνο από τη βαρύτητα. Το σχήμα αυτό είναι μία κρίσιμη αναφορά για τη μέτρηση της ωκεάνιας κυκλοφορίας, της αλλαγής στη στάθμη της θάλασσας και τη δυναμική του πάγου.
Το νέο γεωειδές προσφέρει λοιπόν την καλύτερη άποψη της παγκόσμιας βαρύτητας που είχαμε ποτέ. Τα δεδομένα της βαρύτητας από τον δορυφόρο GOCE βοηθούν ώστε οι φυσικοί να έχουν μια βαθύτερη γνώση των διεργασιών που προκαλούν τους σεισμούς, όπως αυτόν που κατέστρεψε πρόσφατα την Ιαπωνία.
Δεδομένου ότι ο σεισμός αυτός έχει προκληθεί από τις μετακινήσεις της τεκτονικής πλάκας κάτω από τον ωκεανό, η κίνηση αυτή δεν ήταν δυνατόν να παρατηρηθεί άμεσα από το διάστημα. Ωστόσο, οι σεισμοί δημιουργούν υπογραφές στα δεδομένα της βαρύτητας, κάτι που θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για την κατανόηση των διαδικασιών που οδηγούν σε αυτές τις φυσικές καταστροφές. Τελικά μπορεί να συμβάλλουν και σε προβλέψεις αυτών των σεισμών.
Τα νέα δεδομένα είναι πολύτιμα όχι μόνο για τους σεισμούς αλλά και για τη μελέτη της δυναμικής των ωκεανών: την παρακολούθηση των θαλάσσιων ρευμάτων και τη μέτρηση της ανόδου της στάθμης της θάλασσας, με πρωτοφανή ποιότητα και ανάλυση.
Ο δορυφόρος GOCE έχει σημειώσει πολλές πρωτιές στην παρατήρηση της Γης. Περιέχει έξι εξαιρετικά ευαίσθητα επιταχυνσιόμετρα για τη μέτρηση της βαρύτητας σε τρισδιάστατη μορφή – είναι μάλιστα η πρώτη από το διάστημα. Αυτός ο δορυφόρος κινείται γύρω από τη Γη σε μια τροχιά στο πιο χαμηλό υψόμετρο από κάθε άλλο δορυφόρο παρατήρησης, για τη συλλογή των καλύτερων δεδομένων σχετικά με τη βαρύτητα της Γης. Ο σχεδιασμός αυτού του δορυφόρου είναι μοναδικός.
Επιπλέον, ο Goce χρησιμοποιεί ένα καινοτόμο κινητήρα ιόντων που δημιουργεί μικροσκοπικές, ανεπαίσθητες, δυνάμεις για να αντισταθμιστεί η ενδεχόμενη αλλαγή της τροχιάς του δορυφόρου, από τα τυχόν κατάλοιπα της ατμόσφαιρας της Γης σε εκείνο το ύψος.
Leave a Comment