Πενήντα άγνωστους έως τώρα πλανήτες εκτός του ηλιακού μας συστήματος ανακάλυψαν Ευρωπαίοι αστρονόμοι, εκ των οποίων οι 16 συγκαταλέγονται στην κατηγορία της «σούπερ-Γης».
Πρόκειται για πλανήτες που έχουν μάζα μεγαλύτερη από τον πλανήτη μας αλλά μικρότερη τον Δία. Μία μάλιστα «σούπερ-Γη», σε απόσταση περίπου 35 ετών φωτός, στην κατεύθυνση του Αστερισμού του Ιστίου (Vela), βρίσκεται στην λεγόμενη «κατοικήσιμη ζώνη» (ζώνη της Χρυσομαλλούσας) του άστρου της, δηλαδή σε μια περιοχή που πληροί τις προϋποθέσεις φιλοξενίας ζωής.
Μια καλλιτεχνική απεικόνισης της σούπερ γης
Είναι η δεύτερη φορά, μετά την πρώτη το 2007 (πλανήτης Gliese 581 d), που οι αστρονόμοι ανακαλύπτουν ένα πλανήτη σε μια δυνητικά κατοικήσιμη ζώνη (ούτε πολύ ζεστή, ούτε πολύ κρύα), δηλαδή στη σωστή απόσταση από το άστρο του, ώστε να καθίσταται εφικτή η ανάπτυξη ζωής σε αυτόν – τουλάχιστον όπως την ξέρουμε στη Γη.
Η ανακάλυψη των «εξωπλανητών» έγινε με το όργανο (φασματογράφο) Harps, που βρίσκεται στο διαμέτρου 3,6 μέτρων τηλεσκόπιο «Λα Σίλα» του Ευρωπαϊκού Νοτίου Παρατηρητηρίου στη Χιλή, από ομάδα αστρονόμων του πανεπιστημίου της Γενεύης, ο επικεφαλής των οποίων οποίος είχε ανακαλύψει τον πρώτο εξωπλανήτη το 1995.
Το HARPS μετράει την ακτινική ταχύτητα ενός άστρου με εξαιρετική ακρίβεια. Ένας πλανήτης σε τροχιά γύρω από ένα άστρο-ήλιο, αναγκάζει και το άστρο να εκτελεί μια πολύ μικρότερη τροχιά γύρω από το κέντρο μάζας του συστήματος. Η κίνηση αυτή του άστρου φαίνεται σε έναν παρατηρητή στη Γη ως ακτινική κίνηση μπρος – πίσω. Όταν το άστρο φαίνεται να πλησιάζει προς τη Γη το φάσμα του εμφανίζει λόγω του φαινομένου Doppler μετατόπιση προς τα μικρότερα μήκη κύματος (μπλε). Όταν το άστρο απομακρύνεται από τη Γη το φάσμα του εμφανίζει μετατόπιση προς μεγαλύτερα μήκη κύματος (ερυθρό). Το HARPS μετράει αυτές τις ελάχιστες μετατοπίσεις του φάσματος λόγω φαινομένου Doppler και στη συνέχεια υπολογίζονται οι ακτινικές ταχύτητες μπρος-πίσω του άστρου-ήλιο. Έτσι συμπεραίνεται η παρουσία του πλανήτη και επιπλέον υπολογίζονται και κάποια χαρακτηριστικά του.
Η ανακάλυψη παρουσιάστηκε σε συνέδριο στις ΗΠΑ με θέμα «Ακραία ηλιακά συστήματα».
Η πιο όμοια στον πλανήτη μας «σούπερ-Γη», με την κωδική ονομασία HD 85512 b, εκτιμάται ότι έχει μάζα 3,6 φορές μεγαλύτερη από τη Γη και βρίσκεται στο άκρο μιας κατοικήσιμης ζώνης. Διευκρινίζεται ότι «σούπερ-Γη» καλείται ένας εξωπλανήτης που έχει μάζα μέχρι δέκα φορές μεγαλύτερη από αυτή της Γης.
Ένας χρόνος στον πλανήτη αυτό είναι μόνο 60 γήινες ημέρες. Το άστρο του είναι περίπου 1.000 βαθμούς Κελσίου πιο ψυχρός από τον ήλιο μας.
Βεβαίως είναι πολύ δύσκολο να υπάρχει εκεί ζωή όπως την ξέρουμε εδώ στη Γη. Όμως, άλλες μορφές της ζωής – πιθανώς μικρότεροι – θα μπορούσαν να βρουν θεωρητικά αγκυροβόλι εκεί πάνω, λένε οι ερευνητές. Δεν θα μπορούσε πιθανότατα να είναι φιλόξενος χώρος για τους ανθρώπους, επειδή η βαρύτητα του πλανήτη είναι περίπου 1,4 φορές μεγαλύτερη από αυτή που βιώνουμε.
Σύμφωνα με τους ερευνητές τουλάχιστον το 60% του πλανήτη θα πρέπει να καλύπτεται με σύννεφα για να είναι δυνητικά κατοικήσιμος. Η Γη έχει ως γνωστόν περίπου 50 τοις εκατό νεφοκάλυψη.
Οι νέοι «εξωπλανήτες» βρέθηκαν με ένα ειδικό όργανο του Ευρωπαϊκού Νότιου Παρατηρητηρίου που αναζητά εξωπλανήτες.και το οποίο βρίσκεται στη Χιλή. Η ανακάλυψη αυτή διπλασιάζει τον αριθμό των πλανητών που είναι πιο κοντά στη Γη σε μάζα από ό, τι αυτοί που είναι πιο κοντά στο μέγεθος του Δία.
Ο νέος εξωπλανήτης παρατηρήθηκε πάνω από χίλιες φορές στις 200 νύχτες εντοπισμού του από τη Χιλή, ώστε οι αστρονόμοι να είναι πεπεισμένοι για τα πορίσματά τους.
Εκτός από τις δύο ευρωπαϊκές ανακαλύψεις των δυνητικά κατοικήσιμων πλανητών, ένα τηλεσκόπιο της NASA έχει εντοπίσει πάνω από 50 άλλους υποψηφίους εξωπλανήτες, όμως αυτοί χρειάζονται περαιτέρω διερεύνηση.
Leave a Comment