Κατάταξη εξωγήινων κόσμων σχετικά με την δυνατότητα τους να είναι βιώσιμοι

Επιστήμονες έθεσαν τις βάσεις σχετικά με τα ποιά φεγγάρια και πλανήτες είναι πιο πιθανόν να φιλοξενούν εξωγήινη ζωή. Ανάμεσα στους πλέον πιθανούς κατοικήσιμους εξωγήινους κόσμους ήταν το φεγγάρι του Κρόνου, ο Τιτάνας και ο εξωπλανήτης Gliese 581g – κάπου 20,5 έτη φωτός μακριά μας στον αστερισμό του Ζυγού.

Ο Τιτάνας το μεγαλύτερο φεγγάρι του Κρόνου έχει πολλές ομοιότητες με την πρώιμη Γη

Στη μελέτη τους, που  έχουν δημοσίευσαν στο περιοδικό Astrobiology, οι ερευνητές προτείνουν δύο διαφορετικούς δείκτες: τον Δείκτη Γήινης Ομοιότητας (Earth Similarity Index (ESI)) και τον Πλανητικό Δείκτη Κατοικησιμότητας (Planetary Habitability Index (PHI)).

"Το πρώτο ερώτημα είναι αν οι συνθήκες σε πλανήτες σαν την Γη μπορεί να βρίσκονται σε άλλους κόσμους, αφού γνωρίζουμε εμπειρικά ότι οι προϋποθέσεις αυτές είναι δυνατό να ελλιμενίσουν οργανισμούς”, λέει ένας από τους ερευνητές, ο Dirk Schulze-Makuch από το Πολιτειακό Πανεπιστήμιο Washington.

"Το δεύτερο ερώτημα είναι αν υπάρχουν οι συνθήκες σε εξωπλανήτες που να υποδηλώνουν την πιθανότητα άλλων μορφών ζωής, άσχετα αν είναι γνωστές σε εμάς ή όχι."

Η διεθνής ομάδα επινόησε δύο συστήματα κατάταξης προς αξιολόγηση της πιθανότητας να φιλοξενούν εξωγήινη ζωή.  

Ο πρώτος δείκτης της Γήινης Ομοιότητας κατατάσσει τους πλανήτες και τα φεγγάρια ανάλογα με το πώς μοιάζουν με τη Γη, λαμβάνοντας υπόψη παράγοντες όπως το μέγεθος, την πυκνότητα και την απόσταση από το μητρικό άστρο.

Ο δεύτερος δείκτης, ο Πλανητικός Δείκτης Κατοικησιμότητας (PHI), εξετάζει άλλους παράγοντες. Δηλαδή, αν ο πλανήτης έχει βραχώδη ή παγωμένη επιφάνεια, αν έχει ατμόσφαιρα ή μαγνητικό πεδίο.

Επίσης, αν υπάρχει διαθέσιμη η ενέργεια που απαιτείται από κάθε είδους οργανισμό είτε μέσω του φωτός από το γονικό άστρο του είτε μέσω μιας διαδικασίας που ονομάζεται παλιρροιακή ευκαμψία, με την οποία οι βαρυτικές αλληλεπιδράσεις με ένα άλλο αντικείμενο μπορεί να θερμάνουν ένα πλανήτη ή ένα φεγγάρι εσωτερικά.

Και τέλος ο PHI παίρνει υπόψη την Χημεία – όπως το αν υπάρχουν υγροί οργανικοί διαλύτες που είναι απαραίτητοι για τις χημικές αντιδράσεις της «ζωής».

Η μέγιστη τιμή για το Δείκτη Γήινης Ομοιότητας είναι 1.00 για τη Γη βεβαίως. Η υψηλότερη τιμή για σώματα πέρα από το ηλιακό μας σύστημα έχει ο εξωπλανήτης Gliese 581g (η ύπαρξη του οποίου είναι υπό αμφισβήτηση από μερικούς αστρονόμους), με 0.89 και ο Gliese 581d, με μία τιμή ESI 0.74.

Το σύστημα Gliese 581 έχουν μελετηθεί επαρκώς από τους αστρονόμους και αποτελείται από τέσσερις – ή και πέντε – πλανήτες σε τροχιά γύρω από έναν ερυθρό νάνο αστέρι.

Ο εξωπλανήτης HD 69830 d είναι στο μέγεθος του Ποσειδώνα και σε τροχιά γύρω από ένα αστέρι στον αστερισμό Puppis. Έχει υψηλό σκορ γιατί θεωρείται ότι βρίσκονται στη λεγόμενη ζώνη Goldilocks (Χρυσομαλλούσα) – την περιοχή όπου οι θερμοκρασίες της επιφάνειας δεν είναι ούτε πολύ ζεστές ούτε πολύ κρύες για να είναι το νερό σε υγρή μορφή.

Τα τελευταία χρόνια, η αναζήτηση για δυνητικά κατοικήσιμους πλανήτες εκτός του ηλιακού μας συστήματος έχει ενταθεί. Το τηλεσκόπιο Kepler της NASA, που βρίσκεται σε τροχιά από το 2009, έχει βρει πάνω από 1.000 πλανήτες δυνητικά υποψήφιους μέχρι στιγμής.

Τα μελλοντικά τηλεσκόπια μπορεί να είναι σε θέση να ανιχνεύσουν ακόμα και τους λεγόμενους βιοδείκτες, από το φως που εκπέμπεται από μακρινούς πλανήτες, όπως η παρουσία της χλωροφύλλης που αποτελεί μια βασική χρωστική ουσία στα φυτά.

Πηγή: BBC