Η πιο συνταρακτική ανακοίνωση στο πεδίο της αστρονομίας και αστροφυσικής για το 2014 (αν όχι για τον αιώνα μας) έγινε… σκόνη.
Τα βαρυτικά κύματα, που γεννήθηκαν στις απαρχές του σύμπαντος, μπορεί όντως να υπάρχουν, αλλά πάντως δεν ανακαλύφθηκαν πέρυσι τον Μάρτιο, όπως είχαν ανακοινώσει βαρυσήμαντα οι αμερικανοί επιστήμονες της ερευνητικής κοινοπραξίας BICEP2.
Οι αμφιβολίες της διεθνούς επιστημονικής κοινότητας για την ορθότητα της ανακοίνωσης, οι οποίες συσσωρεύονταν συνεχώς όλους αυτούς τους μήνες, επιβεβαιώθηκαν και επίσημα πλέον, μετά την συγκριτική ανάλυση παρόμοιων στοιχείων από τον ευρωπαϊκό δορυφόρο «Πλανκ» και την έκδοση της σχετικής ανακοίνωσης από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Διαστήματος (ESA).
Η νέα ανάλυση, στην οποία συμμετείχαν και οι Αμερικανοί ερευνητές (αναγνωρίζοντας έτσι έμπρακτα το σφάλμα τους), δεν μπόρεσε να επιβεβαιώσει την ανίχνευση των αρχέγονων βαρυτικών κυμάτων. Το υποτιθέμενο «σήμα» προκλήθηκε όχι από αυτά τα κύματα αλλά από την πανταχού παρούσα σκόνη στο διάστημα, σύμφωνα με το BBC, το «Nature», το «New Scientist» και το Space.com.
Η διάσπαρτη διαστρική σκόνη στον γαλαξία μας παραπλάνησε τους Αμερικανούς επιστήμονες, οι οποίοι βιάστηκαν να δοξαστούν, κάνοντας την εντυπωσιακή επιστημονική ανακοίνωση το 2014, χωρίς καν να προηγηθεί κάποια σχετική επιστημονική δημοσίευση – και ο έλεγχος των ισχυρισμών τους από άλλους συναδέλφους τους. Επίσης, πέρυσι δεν ήταν ακόμη διαθέσιμα τα στοιχεία του ευρωπαϊκού δορυφόρου.
Το συμπέρασμα των ερευνητών του «Πλανκ» είναι ότι τα βαρυτικά κύματα -οι αρχικοί κυματισμοί στον χωρόχρονο μετά την απότομη «πληθωριστική» διόγκωση του σύμπαντος πριν από περίπου 13,8 δισεκατομμύρια χρόνια- δεν έχουν ακόμη εντοπιστεί. Όταν αυτό γίνει, τότε θα αποδειχτεί και η δημοφιλής αλλά ακόμη αναπόδεικτη θεωρία του «κοσμικού πληθωρισμού».
Ο εντοπισμός των βαρυτικών κυμάτων, πιστεύεται ότι είναι δυνατό να γίνει μέσω του «αποτυπώματος» που μπορεί να έχουν αφήσει στην πόλωση (προσανατολισμό) της κοσμικής μικροκυματικής ακτινοβολίας υποβάθρου, του φωτός που εκπέμφθηκε 380.000 χρόνια μετά την «Μεγάλη Έκρηξη» (Μπιγκ Μπανγκ). Η πόλωση αυτή αφορά τη δόνηση των κυμάτων του φωτός προς μια συγκεκριμένη κατεύθυνση, γεγονός που δημιουργεί ορισμένα συγκεκριμένης γεωμετρίας «μοτίβα» που μοιάζουν με δίνες (τα λεγόμενα «B-modes»), «προδίδοντας» την ύπαρξη των βαρυτικών κυμάτων.
Όμως, η διαστρική σκόνη του γαλαξία μας εκπέμπει επίσης πολωμένο φως, επηρεάζοντας έτσι και την πόλωση της μικροκυματικής ακτινοβολίας υποβάθρου. Το γεγονός αυτό προφανώς παρέσυρε τους αμερικανούς αστρονόμους του πειράματος BICEP2, που έκαναν χρήση του ομώνυμου ραδιοτηλεσκοπίου στο Νότιο Πόλο.
Σε κάθε περίπτωση πάντως, τα νέα ευρήματα δεν αποκλείουν ότι τελικά μπορεί να βρεθεί το αποτύπωμα των αρχέγονων βαρυτικών κυμάτων στην κοσμική μικροκυματική ακτινοβολία υποβάθρου.
Η κοινή ανάλυση των στοιχείων των δύο ερευνητικών κοινοπραξιών BICEP2 και «Πλανκ» (η ευρωπαϊκή ομάδα αποτελείται κυρίως από γάλλους και ιταλούς επιστήμονες) υποβλήθηκε για δημοσίευση στο διεθνούς κύρους περιοδικό φυσικής «Physical Review Letters».
Πηγή: ΑΠΕ/ΜΠΕ
