Το CO₂ και το παγκόσμιο κλίμα: Είναι μια κοινή ιστορία;

Από σελίδα του BBC και του Nature 7-Δεκεμβρίου-2000

Νamibia: Υποφέρει από τις αλλαγές του κλίματος.

Ερευνητές που έχουν εξετάσει ευρήματα σε θαλάσσιο απολίθωμα λένε πως τα συμπεράσματα τους βάζουν ερωτηματικά για τον ρόλο του διοξειδίου του άνθρακα (CO₂) σαν την κινητήρια δύναμη στις μεταβολές του κλίματος.

Οι ερευνητές, Jan Veizer από το Πανεπιστήμιο του Ruhr στη Γερμανία και ένα γεωφυσικό κέντρο στην Ottawa του Καναδά, μαζί με δύο συνεργάτες από το Πανεπιστήμιο της Liege στο Βέλγιο, δημοσίευσαν την εργασία τους για το κλίμα στους  παρελθόντες γεωλογικούς αιώνες στο έγκυρο επιστημονικό περιοδικό Nature.

Χρησιμοποιώντας σαν βάση δεδομένων τα ισότοπα οξυγόνου στα κελύφη ασβεστίτη και αραγονίτη, που χρονολογούνται εδώ και 544 εκατομμύρια χρόνια, έκαναν τις πρώτες   αναθεωρήσεις για την επιφανειακή θερμοκρασία των τροπικών θαλασσών κατά τη διάρκεια του Φανεροζωϊκού αιώνα.

Οι ερευνητές αυτοί αρχικά αναθέωρησαν τις θερμοκρασίες που θεωρούσαμε πως υπήρχαν καθόλη τη διάρκεια σημαντικής γεωλογικής περιόδου της ζωής πάνω στη Γη με βάση τα απολιθωμένα κελύφη σε θαλάσσιους οργανισμούς.

Μετά επιχείρησαν μια δεύτερη κλιματική αναθεώρηση για την ίδια χρονική περίοδο, χρησιμοποιώντας όμως ένα μοντέλο για το κλίμα και τις θερμοκρασίες που τρέχει στα computer.

Και βρήκαν έτσι κατά παράδοξο τρόπο, αρκετές σημαντικές αταίριαστες διαφορές ανάμεσα στα δύο προαναφερθέντα αποτελέσματα για τις θερμοκρασίες που υπήρχαν κάποτε στον πλανήτη. 

Σύγκρουση δεδομένων

"Τα δεδομένα δείχνουν μεγάλες κυκλικές μεταβολές των θερμοκρασιών στην επιφάνεια των τροπικών θαλασσών σε αντιστοιχία με τους ψυχρούς-θερμούς κύκλους [τις εποχές μεταξύ παγετώνων και ενδο-παγετονικών διαστημάτων], που έτσι ευνοούν την ιδέα της μεταβολής του κλίματος σαν παγκόσμιο φαινόμενο," γράφουν στην εργασίας τους. 

"Αλλά τα δεδομένα μας (από τη μελέτη των απολιθωμάτων) συγκρούονται με μια αναθεώρηση των θερμοκρασιών χρησιμοποιώντας το μοντέλο ενεργειακού ισοζυγίου που  προβλέπεται από την αναθεώρηση των συγκεντρώσεων του ατμοσφαιρικού CO₂. Τα αποτελέσματα αυτά μπορούν να συμβιβαστούν μόνο εαν οι συγκεντρώσεις του ατμοσφαιρικού CO₂ θεωρηθούν πως δεν είναι η κύρια αιτία της μεταβολής του κλίματος στις γεωλογικές περιόδους για τουλάχιστον του ενός-τρίτου του Φανεροζωϊκού αιώνα, ή εάν δεχθούμε πως οι αναθεωρημένες συγκεντρώσεις του CO₂ δεν είναι αξιόπιστες.

Σύμφωνα με τη δεύτερη αναθεώρηση, οι τροπικές θερμοκρασίες θα βρέθηκαν να είναι υψηλώτερες από τις σημερινές κατά τη διάρκεια των δύο τελευταίων ψυχρών περιόδων.

Οι ερευνητές λένε πως τα ευρήματα τους έχουν αρκετά δυνατά συμπεράσματα. Πρώτον θα μπορούσε να είναι πως τα καθορισθέντα παλαιά επίπεδα του CO₂  είναι εν μέρει λανθασμένα. Δεύτερον υπάρχει η δυνατότητα τα κλιματικά μοντέλα να έχουν σταθμιστεί με το παρόν και για αυτό είναι ανίκανα να αναπαράγουν σωστά τις παρελθούσες κλιματικές συμπεριφορές.

Αλλά λένε επίσης πως υπάρχει και μια τρίτη δυνατότητα: Πως ο ρόλος του CO₂ σαν τον κύριο μοχλό των παρελθόντων συνολικών κλιματικών αλλαγών --μακροπρόθεσμα-- είναι αμφισβητούμενος, τουλάχιστον κατά τη διάρκεια των δύο τελευταίων από τις τέσσερις κύριες ψυχρές κλιματικές περιόδους του Φανεροζωϊκού αιώνα.

Κλιματικός οδηγός

Στο ίδιο τεύχος του περιοδικού Nature, σ' ένα άρθρο του ο Lee Kump, του Πανεπιστημίου της Pennsylvania στο Earth Systems Science Center, συζητάει τα ευρήματα των  ερευνητών επιστημόνων.

"Καθαρά", λέει ο Lee Kump, "παράγοντες άλλοι εκτός του ατμοσφαιρικού   CO₂  μπορούν να έχουν κλιματική επίδραση πάνω σε γεωλογικές περιόδους.

Επισημαίνει πως τα συμπεράσματα τους πως το  CO₂ μπορεί να μην είναι το κυρίαρχο κλιματικό στοιχείο πρέπει να τύχουν λεπτομερούς εξέτασης, επειδή τα πολιτικά συμπεράσματα που βγαίνουν είναι τεράστια".

"Εαν μεγάλες αλλαγές στο ατμοσφαιρικό  CO₂  στο παρελθόν, δεν έχουν δημιουργήσει τις κλιματικές αλλαγές που νομίζουμε πως είχαν κάνει, αυτό τότε υπονομεύει το λόγο για τη μείωση των εκπομπών από τις καύσεις των στερεών καυσίμων."

Αλλά συμπεραίνει πως δεν είναι ίσως ο ρόλος του CO₂  σαν κινητήριος δύναμη στις κλιματικές αλλαγές που εμείς χρειαζόμαστε να αναζητήσουμε, αλλά μάλλον η αξία των ενδιάμεσων --έμμεσων--  μετρήσεων  των επιπέδων του παλιού CO₂, που βασίζονται σε αυτή την υπόδειξη πάνω στην σύνθεση του ισοτόπου του άνθρακα της οργανικής ύλης στα υποθαλάσσια ιζήματα.

"Οταν εμείς βάλουμε ο,τιδήποτε γνωρίζουμε στα μοντέλα του κύκλου του άνθρακα", γράφει ο  Lee Kump, "τότε εμείς θα μπορέσουμε να προβλέπουμε αλλαγές του ατμοσφαιρικού CO₂ που κατά κύριο λόγο θα οδηγούν σε παράλληλες κλιματικές μεταλλάξεις. Ετσι η απουσία τώρα αυτών των στενών συσχετισμών μεταξύ κλιματικών αλλαγών και των ενδιάμεσων ενδείξεων (από τα απολιθώματα) του ατμοσφαιρικού CO₂ μπορούν να μας οδηγήσουν να  επαναεκτιμήσουμε μάλλον τις ενδιάμεσες τιμές, παρά να αποκηρύξουμε την αντίληψη πως η ουσιώδης αύξηση του ατμοσφαιρικού CO₂ πράγματι θα οδηγήσει τον πλανήτη μας στην παρατηρούμενη θέρμανση".