Το Χαμπλ γιορτάζει τη 10η επέτειο της «γέννησής» του (Από το BBC)

Οι επιστήμονες της NASA γιόρτασαν τη Δευτέρα τα δέκατα γενέθλια του διαστημικού τηλεσκοπίου Hubble. Πριν από δέκα χρόνια, στις 24 Απριλίου του 1990, το πολύ σημαντικό αυτό εργαλείο της αστρονομίας μπήκε σε τροχιά, εγκαινιάζοντας μία καινούρια εποχή στην ανθρώπινη επιστημονική παρατήρηση. Κατά την άποψη του Ντέιβιντ Λεκρόουν από το Goddard Space Flight Center, το Hubble μπορεί να θεωρηθεί ένα από τα θαύματα του μοντέρνου κόσμου. Από την ανακάλυψη του τηλεσκοπίου και μετά, κανένα άλλο επιστημονικό όργανο δεν αύξησε τις γνώσεις μας για το Σύμπαν όσο αυτό το διαστημικό τηλεσκόπιο.
Το Hubble έστειλε στους ερευνητές καταπληκτικές φωτογραφίες από γαλαξίες και άστρα, οι οποίες έχουν πολύ μεγάλη επιστημονική αξία, όπως μετέδωσε το BBC τη Δευτέρα.
Κατά την άποψη της δρ. Αν Κίνεϊ, μία από τις σπουδαιότερες ανακαλύψεις του Hubble ήταν η φωτογράφηση της δημιουργίας ηλιακών συστημάτων μέσα από ένα αρχικά αχανές σύνολο.
Στην αρχή υπήρξαν προβλήματα με το τηλεσκόπιο, αφού το βασικό κάτοπτρό του εμπόδιζε τις κάμερες να συλλαμβάνουν καθαρές εικόνες. Το 1993, αστροναύτες κατάφεραν να διορθώσουν το πρόβλημα σε ένα διαστημικό "ραντεβού" με το τηλεσκόπιο.
Εως τώρα, το τηλεσκόπιο επιβεβαίωσε όλες τις παρατηρήσεις του μεγάλου αστρονόμου Edwin Hubble, του οποίου το όνομα δόθηκε από τους επιστήμονες στο τηλεσκόπιο για να τον τιμήσουν.

Μοναδικές φωτογραφήσεις από το διαστημικό μας μάτι
«Μεσήλιξ» στα δέκατα γενέθλιά του, το διαστημικό τηλεσκόπιο Χαμπλ βρίσκεται στο μέσον μιας εικοσαετούς καριέρας που αποφέρει «αστρονομικές» απολαβές στην επιστήμη.

Του John Noble Wilford (Καθημερινή 19-4-2000)

Δέκα χρόνια μετά την εκτόξευσή του και στο μέσο της σχεδιαζόμενης διάρκειας ζωής του, το διαστημικό τηλεσκόπιο Χαμπλ έχει κάνει 58.000 φορές το γύρο της Γης, έχει πραγματοποιήσει 271.000 παρατηρήσεις και έχει εξερευνήσει 13.670 αστρικούς στόχους. Το Χαμπλ, το διαστημικό μας μάτι, έχει δει κοντά και μακριά καταγράφοντας το βομβαρδισμό του Δία από έναν κομήτη και το αχνό φως εκατοντάδων νεαρών γαλαξιών στις άκρες του παρατηρήσιμου σύμπαντος. Είναι «το πιο πολύπλευρο επιστημονικό εργαλείο που υπήρξε ποτέ» λέει ο Μάριο Λίβιο, αστροφυσικός στο ινστιτούτο του Διαστημικού Τηλεσκοπίου μεταφέροντας τη χαρά των επιστημόνων που εργάζονται με έναν τέτοιο πολύτιμο βοηθό. «Δεν υπάρχει τομέας της αστρονομίας στον οποίο το Χαμπλ να μην έχει κάνει κάτι που δεν ξανάγινε ποτέ».

Μια από τις ομορφότερες φωτογραφίες του Κρόνου απο τον Hubble

Ο θάνατος του ήλιου
Η ασύλληπτη ομορφιά των μακρινών γαλαξιών και τα σύννεφα από τα οποία ξεπηδούν νέα αστέρια έχουν συναρπάσει τόσο τους επιστήμονες όσο και τους απλούς ανθρώπους. Μία από τις πλέον πρόσφατες φωτογραφίες έχει απαθανατίσει τα πυροτεχνήματα στον αστερισμό της Ακουίλα, όπου το κεντρικό αστρικό υπόλειμμα περιστοιχίζεται από δακτύλιους λαμπερού θερμού αερίου και ρεύματα κρύου αερίου. Ετσι θα είναι ο ήλιος μας όταν πεθαίνει, σε έξι δισεκατομμύρια χρόνια από τώρα. Το Χαμπλ τέθηκε σε τροχιά από ένα διαστημικό λεωφορείο στις 24 Απριλίου του 1990, με κόστος περίπου 2 δισ. δολαρίων. Ομως, το ξεκίνημα ήταν ατυχές: ένα σφάλμα κατασκευής στο 240 εκατοστών κύριο κάτοπτρο θάμπωνε την εικόνα. Το 1993, μια ομάδα αστροναυτών χρειάστηκε να επιστρέψει στο Χαμπλ για να εγκαταστήσει διορθωτικούς φακούς -να του βάλει γυαλιά.
Με την όραση διορθωμένη, δύο διαδοχικές διαστημικές αποστολές πρόσθεσαν στο τηλεσκόπιο νέα όργανα και νέα γυροσκόπια πλοήγησης. Η αμερικανική υπηρεσία αεροναυτικής και διαστήματος και η ευρωπαϊκή διαστημική υπηρεσία πληρώνουν περίπου 200 εκατομμύρια δολάρια για τη λειτουργία του τηλεσκοπίου και την ανάλυση των παρατηρήσεών του.

«Βλέπει» πιο μακριά
Παρόλο που τα πιο σύγχρονα γήινα τηλεσκόπια έχουν μεγαλύτερους φακούς και μπορούν να συλλέξουν περισσότερο φως, το Χαμπλ καταφέρνει να δει μακρινά αντικείμενα με πιο μεγάλη λεπτομέρεια τόσο στο ορατό όσο και στο υπέρυθρο φάσμα, επειδή δεν παρεμποδίζεται από την ατμόσφαιρα της Γης. Επίσης, πραγματοποιεί υπεριώδεις παρατηρήσεις , οι οποίες είναι αδύνατο να γίνουν από τη Γη. Με αυτές τις ικανότητες, οι επιστήμονες θεωρούν ότι το Χαμπλ έχει αυξήσει τον όγκο του παρατηρηθέντος Διαστήματος χίλιες φορές.
Ετσι, οι αστρονόμοι μπορούν να δουν περισσότερους γαλαξίες σε μακρινότερες αποστάσεις, επιβεβαιώνονας ορισμένες από τις θεωρίες τους για τη συμπαντική ιστορία και αναθεωρώντας κάποιες άλλες.
Το Χαμπλ έχει σχεδιαστεί να περιστρέφεται γύρω από τη Γη και να στέλνει φωτογραφίες και δεδομένα για μια ακόμη δεκαετία. Το 2009, ένα μεγαλύτερο και πιο προηγμένο διαστημικό σκάφος, το Διαστημικό Τηλεσκόπιο Νέας Γενιάς θα εκτοξευθεί για να συνεχίσει αυτό που άρχισε το Χαμπλ.