Η διάσκεψη για το κλίμα στο Μαρακές τελείωσε με διαπραγμάτευση

Από σελίδα του BBC και Reuters, 10 Νοεμβρίου 2001

Οι διαπραγματευτές στη Μαροκινή πόλη του Μαρακές, συμφώνησαν στις τελικές λεπτομέρειες για το πώς θα λειτουργήσει το πρωτόκολλο του Κιότο, που αφορά την αλλαγή του κλίματος και την παγκόσμια αύξηση της θερμοκρασίας λόγω του φαινομένου του θερμοκηπίου.

Η διαπραγμάτευση ψηφίστηκε το Σάββατο 10 Νοεμβρίου, από μια ολομέλεια αυτών που είχαν υπογράψει το πρωτόκολλο του Κιότο. Πρόκειται για υπουργούς και αντιπροσώπους 167 χωρών.

Το πρωτόκολλο του Κιότο προσκαλεί σχεδόν 40 βιομηχανικές χώρες για να περιορίσουν ή να μειώσουν τις εκπομπές τους των αερίων θερμοκηπίου - πρώτιστα το διοξείδιο του άνθρακα από τη βιομηχανία και τα αυτοκίνητα - που μερικοί επιστήμονες θεωρούν πως αυξάνει γρήγορα την παγκόσμια θερμοκρασία.

Η συμφωνία αναθέτει σε κάθε χώρα έναν στόχο και θέτει μια μέση μείωση εκπομπής 5,2% από τα επίπεδα του 1990, που επιτυγχάνεται μέχρι το 2012 - αν και οι περιβαλλοντικές ομάδες λένε ότι η πραγματικότητα είναι πλησιέστερα στο 2%.

Στη διάσκεψη του Μαρόκου, οι εκπρόσωποι θα προσπαθήσουν να μετατρέψουν σε νομικό κείμενο την πολιτική συμφωνία της Βόννης για την εφαρμογή του πρωτοκόλλου. Στο διάστημα 2008 έως 2012, οι χώρες που θα επικυρώσουν τη συμφωνία θα πρέπει να μειώσουν την εκπομπή αερίων του θερμοκηπίου κατά 2%, κατά μέσο όρο, σε σχέση με τα επίπεδα του 1990.

Η βασική ομπρέλα

Ενα από τα βασικά κρίσιμα σημεία είναι το ζήτημα του απορροφητήρα του άνθρακα  - δάση, λιβάδια και κάθε άλλη βλάστηση που απορροφούν το διοξείδιο του άνθρακα, και μπορεί να συμψηφηθεί η απορρόφηση των αερίων, με τις εκπομπές που κάνει κάθε χώρα.

Με τις ΗΠΑ - ο παγκόσμιος μεγαλύτερος εκπομπός θερμοκηπίου - να αρνούνται σταθερά να επικυρώσουν το πρωτόκολλο, η υποστήριξη της Αυστραλίας, του Καναδά, της Ιαπωνίας και της Ρωσίας έγινε ζωτικής σημασίας.

Αυτή η τακτική συμμαχία καλείται ομάδα της ομπράλας, και εμπόδιζε τις συμφωνίες σε ορισμένα βασικά σημεία.

Ουσιαστικές παραχωρήσεις είχαν γίνει ήδη στη Ρωσία, στον τελευταίο κύκλο των συζητήσεων στη Βόννη τον Ιούλιο.

Η Ρωσία είχε την άδεια για να υποστηρίξει, ότι τα απέραντα δάση της, απορροφούν τουλάχιστον 17 εκατομμύρια μετρικούς τόνους του άνθρακα ετησίως, έτσι περιορίζεται, κατά συνέπεια, η ανάγκη της να μειώσει τη χρήση του άνθρακα και του πετρελαίου λόγω του ποσού αυτού.

Οι ακριβείς λεπτομέρειες της τελικής διαπραγμάτευσης δεν είναι ακόμα σαφείς, αλλά φαίνεται προφανές ότι η Ρωσία θα είναι σε θέση να πωλήσει τις υπερβολικές ενεργειακές πιστώσεις της και ότι η Ιαπωνία θα είναι σε θέση να τις αγοράσει. Αυτή η απαίτηση της Ρωσίας να καθοριστούν σε 33 εκατ. τόννους, το ύψος των αποθεμάτων αερίων, είχε ορθώσει εμπόδια επί τρείς ημέρες στις διαβουλεύσεις των υπουργών όσον αφορά τον τρόπο εφαρμογής του πρωτοκόλλου.

Μετά την αποχώρηση των ΗΠΑ από τη συμφωνία, τον περασμένο Μάρτιο, η συναίνεση της Ρωσίας και της Ιαπωνίας για τα απαιτούμενα επίπεδα ρύπανσης ήταν αναγκαία για την εφαρμογή του πρωτοκόλλου.

Όπως όμως δήλωσε μετά την απόφαση ο επικεφαλής της ρωσικής αντιπροσωπείας στη σύνοδο, Αλεξάντρ Μπεντρίτσκι, η επίτευξη της συμφωνίας με τη συγκεκριμένη νομική διατύπωση ανοίγει τον δρόμο σε πολλές χώρες, όπως η Ρωσική Ομοσπονδία, για να επικυρώσουν το πρωτόκολλο του Κιότο.

Αντίστοιχη δήλωση έκανε και η Ιαπωνία, που άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο να επικυρωθεί το πρωτόκολλο άμα τη επιστροφή της αντιπροσωπείας της στο Τόκιο. Το 1990, στην Ιαπωνία αναλογούσε σχεδόν το 9% της παγκόσμιας εκπομπής.

Η υπουργός Περιβάλλοντος μετέφερε στους Αμερικανούς αξιωματούχους την πεποίθηση της κυβέρνησής της ότι το πρωτόκολλο είναι το μόνο διεθνές πλαίσιο για την καταπολέμηση της παγκόσμιας θέρμανσης.

Παράλληλα, η υπουργός είπε πως θα τονίσει τα οικονομικά οφέλη που προκύπτουν από την εφαρμογή τοπικών μέτρων κατά της παγκόσμιας θέρμανσης, σε μια προσπάθεια να επιστρέψουν οι ΗΠΑ στο πρωτόκολλο.

Είναι σίγουρο πως οι ΗΠΑ δίνουν έμφαση στην παγκόσμια συνεργασία, μετά τις επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου, έτσι η υπουργός της Ιαπωνίας πιστεύει πως υπάρχει ακόμα ελπίδα ότι οι ΗΠΑ θα αναθεωρήσουν την απόφασή τους να αποσυρθούν από το πρωτόκολλο.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση λέει ότι θα επικυρώσει το Κιότο μέχρι το 2002, αλλά η υποστήριξή της μόνο δεν θα είναι αρκετή για να φέρει τη συνθήκη σε ισχύ.

Για να συμβεί αυτό, το Κιότο πρέπει να επικυρωθεί από τουλάχιστον 55 χώρες, αρμόδιες για το 55% των εκπομπών της δεκαετίας του '90. ΄

Ένα ξεχωριστό χαρακτηριστικό γνώρισμα όμως στην συνάντηση του Μαρακές, είναι οι βελτιωμένες σχέσεις μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών και των άλλων συμμετεχόντων.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες, τώρα αναγνωρίζουν την αλλαγή κλίματος ως ένα πραγματικό πρόβλημα που απαιτεί κοινή δράση.

Τώρα που έχει συνταχτεί το "βιβλίο κανονισμού" για το Κιότο, οι ΗΠΑ μπορούν να δουν σε τι συμμετοχή θα μπορούσαν να   περιληφθούν.

Ο Ολλανδός Υπουργός Περιβάλλοντος Pronk, είπε στο Μαρακές το Σάββατο, ότι πιστεύει πως οι Ηνωμένες Πολιτείες θα επανασυνδεθούν τελικά στη διαδικασία.

Η Νέα Ζηλανδία είναι η πρώτη χώρα από αυτές που ενώ ακολουθούν την πολιτική των ΗΠΑ, πρόκειται να επικυρώσει το πρωτόκολλο του Κιότο.

Η επόμενη σύνοδος κορυφής για την Αειφόρο Ανάπτυξη στο Γιοχάνεσμπουργκ το Σεπτέμβριο του 2002 πιθανόν να επικυρώσει οριστικά το πρωτόκολλο.