Σύνδεση σουπερνοβών με την αρχαία εξαφάνιση ζωής

Από σελίδα του PhysicsWeb, 13 Φεβρουαρίου 2002

Οι εκρήξεις σουπερνοβών σε έναν τοπικό σμήνος αστεριών θα μπορούσαν να έχουν προκαλέσει ένα κύμα εξάλειψης στη Γη πριν δύο εκατομμύρια έτη, σύμφωνα με τον Narciso Benitez του Πανεπιστημίου Johns Hopkins στις ΗΠΑ και συναδέλφους του. Οι αστρονόμοι έχουν υπολογίσει ότι οι εκρήξεις σουπερνοβών στη περιοχή "Σκορπιού-Κενταύρου", που είναι σχετικά κοντά στη Γη, πραγματοποιήθηκαν περίπου στο χρόνο της εξάλειψης (εξαφάνισης). Μια μεγάλη ποσότητα του σιδήρου-60 βαθιά μέσα στο γήινο φλοιό - που είναι αρκετά παλαιό για να έχει αποτεθεί από τα σουπερνόβα - εμφανίζεται να υποστηρίζει τη θεωρία τους (N. Benitez και λοιποί 2002 Phys. Rev. Lett. 88 081101).

Οι παλαιοντολόγοι θεωρούν ότι η αποκαλούμενη Πλειόκαινος-Πλειστόκαινη θαλάσσια εξάλειψη (εξαφάνιση) πραγματοποιήθηκε αφότου ένα κύμα υπεριώδους φωτός που μπήκε στη Γήινη ατμόσφαιρα, σκότωσε τους μικρούς οργανισμούς που είναι κρίσιμοι για το οικοσύστημα του ωκεανού. Ο Benitez και οι συνάδελφοι του τώρα προτείνουν ότι οι έντονες κοσμικές ακτίνες από τους κοντινούς σουπερνόβα έβλαψαν το στρώμα του όζοντος, επιτρέποντας έτσι στην υπεριώδη ακτινοβολία από τον ήλιο να έλθει στην ατμόσφαιρα.

Η ομάδα υποψιάστηκε ότι ένα πολύ γνωστό αστρονομικό χαρακτηριστικό γνώρισμα,  που λέγεται "τοπική φυσαλίδα" θα μπορούσε να εξηγήσει αυτό το γεγονός. Αυτή η τοπική περιοχή καυτού, χαμηλής πυκνότητας αερίου, είναι περίπου 490 έτη φωτός μακρυά, και οι αστρονόμοι θεωρούν ότι δημιουργήθηκε από μια σειρά σουπερνοβών. Ο Benitez και οι συνάδελφοι του υπολόγισαν ότι αυτές οι εκρήξεις πραγματοποιήθηκαν περίπου πριν δύο εκατομμύρια έτη, όταν το σμήνος των αστεριών Σκορπιού - Κενταύρου ήταν ακριβώς 130 έτη φωτός από τη Γη. Λόγω περιστροφής του γαλαξίας μας, αυτό σημαίνει ότι το σμήνος είναι τώρα 424 έτη φωτός μακριά.

Οι παλαιοντολόγοι προηγουμένως είχαν υπολογίσει ότι οι αποθέσειςς του σιδήρου-60 στο γήινο φλοιό είναι δύο εκατομμυρίων ετών. Ο ίδιος ο σίδηρος-60 δεν θα είχε επιπτώσεις στη ζωή πάνω στη Γη, αλλά ο Benitez και οι συνάδελφοι του θεωρούν ότι η ηλικία των αποθέσεων τις συνδέει με τις εκρήξεις των σουπερνοβών στον Σκορπιό-Κένταυρο, και στη συνέχεια με την  γνωστή εξαφάνιση της περιόδου Πλειόκαινου-Πλειστόκαινου. Οι προηγούμενες μελέτες είχαν αποδώσει απλά τις αποθέσεις του σιδήρου-60 "σε ένα υπόβαθρο του ραδιενεργού σιδήρου" στη γειτονιά του ήλιου.

"Πολλοί παλαιοντολόγοι εξετάζουν ήδη τη θεωρία μας σαν μια ισχυρή εναλλακτική λύση των συμβατικότερων εξηγήσεων της εξάλειψης", είπε ο Benitez.

Ο Benitez και οι συνάδελφοι του προσπαθούν τώρα να πιστοποιήσουν ακριβέστερα πότε εμφανίστηκαν τα σουπερνόβα. Για να προσθέσουν βάρος στη θεωρία τους, πρέπει να δείξουν ότι οι εκρήξεις πραγματοποιήθηκαν όταν το σμήνος αστεριών ήταν σε θέση να προκαλέσει τη μέγιστη ζημιά στη Γήινη ατμόσφαιρα.