Σε μετωπική σύγκρουση οδηγούνται η
Ευρωπαϊκή Ένωση και οι Ηνωμένες Πολιτείες με
αφορμή το πρόγραμμα Galileo, τη φιλόδοξη προσπάθεια
των Ευρωπαίων να αποκτήσουν το δικό τους Σύστημα
Παγκόσμιου Προσδιορισμού Θέσης, πιο γνωστό ως GΡS
(Global Ρositioning System), από το όνομα του υφιστάμενου
αμερικανικού συστήματος.
Πίσω από τα εμπορικά συμφέροντα που
προβάλλονται από τις δύο πλευρές του Ατλαντικού,
διακυβεύονται πολύ περισσότερα: Ο γεωπολιτικός
έλεγχος του πλανήτη για τους Αμερικανούς και η
στρατιωτική απεξάρτηση από την υπερδύναμη για
τους Ευρωπαίους...
Οι Ηνωμένες Πολιτείες όμως αντιδρούν στο
πρόγραμμα. Ειδικότερα, ένα από τα προβλήματα
εστιάζεται στις ραδιοσυχνότητες που θα
χρησιμοποιεί το Galileo. Αναπόφευκτα, ορισμένες θα
είναι κοινές με αυτές του GΡS, ώστε να
εξασφαλίζεται η λειτουργία με τα όπλα που
χρησιμοποιούν οι Ένοπλες Δυνάμεις των
ευρωπαϊκών χωρών. Αυτό όμως σημαίνει ότι το Galileo
θα εμπλακεί στον τομέα που αφορά τη χρήση του GΡS
για στρατιωτικούς σκοπούς. Οι Αμερικανοί δεν
αστειεύονται: Ο αναπληρωτής υπουργός Άμυνας Πολ
Γούλφοβιτς διαμήνυσε τον Δεκέμβριο στους
πρωθυπουργούς των χωρών-μελών του ΝΑΤΟ ότι η χώρα
του αντιτάσσεται στα σχέδια των Ευρωπαίων για
τις ραδιοσυχνότητες.
Πιο προηγμένο
Ο Γούλφοβιτς γνωρίζει ότι το Galileo θα είναι
πιο προηγμένο από το GΡS, η διάταξη των δορυφόρων
που θα εκτοξευτούν θα παρέχει πληρέστερη κάλυψη
της υφηλίου, ακόμη και για τα «νεκρά σημεία» του
GΡS. Επιπροσθέτως, δυνητικά θα διαθέτει τη
δυνατότητα να το παρεμβάλει, με προφανείς
συνέπειες για την αποτελεσματικότητα της
αμερικανικής πολεμικής μηχανής.
Και για να προληφθεί πιθανή προσφυγή των
Ευρωπαίων στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου
(WΤΟ), αφού το πρόγραμμα έχει και την εμπορική του
διάσταση, η υπερδύναμη προειδοποίησε πως δεν
πρόκειται να συμμορφωθεί. Περί τα μέσα Μαρτίου
ήταν η σειρά του State Department να εκδώσει ανακοίνωση
με την οποία να αμφισβητεί την ανάγκη ανάπτυξης
του Galileo από τους Ευρωπαίους. Υπάρχουν ωστόσο
πιθανότητες να επιτευχθεί συμφωνία συνεργασίας,
με σκοπό να εξασφαλιστεί η διαλειτουργικότητά
του (interoperability) με το GΡS, ώστε να διασφαλιστεί και η
αποτελεσματικότητα του τελευταίου.
Χρέωση στους χρήστες του Galileo θα γίνεται μόνο για
«ειδικές υπηρεσίες» που θα προσφέρει το σύστημα,
για τις οποίες ουδείς γνωρίζει εάν θα
προσφερθούν από το GΡS εάν οι περιστάσεις το
απαιτήσουν. Ποιες είναι όμως αυτές οι υπηρεσίες;
Τα περισσότερα σύγχρονα οπλικά συστήματα, όπως
για παράδειγμα οι βόμβες προσβολής ακριβείας,
στηρίζονται για τη λειτουργία τους στο GΡS. Το
σύστημα αυτό εξασφαλίζει στον χειριστή του
οπλικού συστήματος τις συντεταγμένες του στόχου,
δηλαδή το πού ακριβώς βρίσκεται στην επιφάνεια
της γης, τα δεδομένα «φορτώνονται» στο λογισμικό
του πυραύλου και τον καθοδηγούν στο στόχο.
Η ακόμη... χειρότερα. Για παράδειγμα, ο
υποστρατηγικός γαλλικός πύραυλος SCΑLΡ που έχει
προμηθευτεί και η ελληνική Πολεμική Αεροπορία,
εκτός των δεδομένων που δέχεται πριν την
εκτόξευσή του, προβαίνει και σε «διασταύρωση»
αυτών των στοιχείων!
Μόλις αποκτήσει οπτική επαφή με το στόχο
συγκρίνει τα δεδομένα που διαθέτει, με τις
συντεταγμένες που λαμβάνει σε ζωντανό χρόνο από
το GΡS, διορθώνοντας εάν απαιτηθεί την πορεία του!
Ανησυχίες
Οι Ευρωπαίοι ανησυχούν για το τι θα συμβεί
αν οι υπερατλαντικοί σύμμαχοι αρνηθούν να
«προσφέρουν» τις υπηρεσίες του GΡS, κατά τη
διάρκεια κάποιας στρατιωτικής επιχείρησης, για
οποιοδήποτε λόγο. Τέτοια ενέργεια θα μπορούσε να
παραλύσει την ευρωπαϊκή στρατιωτική μηχανή που
φιλοδοξούν οι χώρες της ΕΕ να αναπτύξουν στο
-απώτερο- μέλλον.
Η προσπάθεια ανάπτυξης αυτόνομης Ευρωπαϊκής
Ταυτότητας Ασφάλειας και Άμυνας (ΕSDΙ) δεν μπορεί
να εξαρτάται στο διηνεκές από την καλή διάθεση
των ΗΠΑ, οι οποίες -και- μέσω του GΡS ελέγχουν
στρατιωτικά τον πλανήτη, υποστηρίζουν.
Οι αναλυτές επισημαίνουν πως η δυνατότητα
προσβολής με -σχετική ενίοτε- ακρίβεια που τους
εξασφαλίζουν τα δορυφορικά συστήματα, έχουν
καταστήσει το σύγχρονο πεδίο της μάχης ασφαλές
για τον στρατιώτη. Συνεπώς, υπάρχει και μια
πολιτική παράμετρος: Διευκολύνεται η απόσπαση
της συναίνεσης άλλων χωρών και η σύμπηξη
συμμαχιών.
Χάος
Επιπρόσθετα, αν κάποιος υποκύψει στον
πειρασμό να εισέλθει στον χώρο της...
επιστημονικής φαντασίας, δεν μπορεί παρά να
επισημάνει τη δυνατότητα της υπερδύναμης να
προκαλέσει -αν ποτέ το επιθυμήσει- χάος στις
αεροπορικές συγκοινωνίες που στηρίζονται στο GΡS
για να γνωρίζουν οι ελεγκτές εναέριας
κυκλοφορίας που βρίσκεται ένα πολιτικό
αεροσκάφος ανά πάσα στιγμή.
Υπάρχει βέβαια και το ρωσικό σύστημα GLΟΝΑSS,
ωστόσο, η οικονομική κατάσταση της Ρωσίας δεν
έχει επιτρέψει την ανάπτυξη και επαρκή συντήρηση
όλων των απαιτούμενων δορυφόρων, ώστε να
αποτελεί μία αξιόπιστη εναλλακτική λύση. Στον
στρατιωτικό τομέα βέβαια, οι Ρώσοι έχουν
φροντίσει να καλύψουν πλήρως τις επιχειρησιακές
τους απαιτήσεις.
Στροφή στον στρατιωτικό τομέα
Οι Ευρωπαίοι ηγέτες γνωρίζουν ότι εάν δεν
προχωρήσουν στην ανάπτυξη του Galileo, δεν θα
μπορέσουν να αυτονομηθούν από την αμερικανική
«κηδεμονία». Είναι δεδομένο ότι οι στρατιωτικές
δυνατότητες των ΗΠΑ δε συγκρίνονται με αυτές του
υπόλοιπου κόσμου. Οι αμυντικές τους δαπάνες
υπερβαίνουν το σύνολο των οκτώ μεγαλύτερων
αμυντικών προϋπολογισμών των άλλων χωρών
παγκοσμίως! Η Ευρώπη δεν θα μπορέσει να
εξισορροπήσει την αμερικανική ισχύ ή να
διαφοροποιηθεί όταν το επιθυμεί σε κάποιο
πρόβλημα της διεθνούς πολιτικής, εάν δεν
επιδείξει πολιτική βούληση να επενδύσει σε
«εργαλεία» όπως το Galileo. Αρχικά, τα ευρωπαϊκά
σχέδια προέβλεπαν έναν «Γαλιλαίο» για αμιγώς
πολιτική χρήση. Ποιος όμως θα χρηματοδοτούσε το
εγχείρημα; Το κρατικό-ιδιωτικό επιχειρηματικό
σχήμα που προτεινόταν δεν φαινόταν ιδιαίτερα
λειτουργικό. Έτσι, οι εμπνευστές στράφηκαν στον
στρατιωτικό τομέα, οι κυβερνήσεις όμως
παραμένουν σκεπτικές. Πρόσφατα, η Γαλλία
ανακοίνωσε μέσω του επικεφαλής του στρατιωτικής
υπηρεσίας διαστήματος, ταξίαρχου της γαλλικής
Πολεμικής Αεροπορίας Ντανιέλ Γκαβοτί, την
πρόθεσή της να επενδύσει στο Galileo, υπό την
προϋπόθεση ότι το ίδιο θα πράξουν τρεις -το
λιγότερο- ευρωπαϊκές κυβερνήσεις.
|
