Λύνεται το μυστήριο κοσμικών ακτίνων

Από σελίδα του BBC, 23 Απριλίου 2002

Οι γαλαξίες όλοι βρέθηκαν κοντά στο Plough

Οι αστρονόμοι θεωρούν ότι πιθανόν να έχουν προσδιορίσει σαν την πηγή των γαλαξιακών κοσμικών ακτίνων (τα υψηλής ενέργειας σωματίδια στο Σύμπαν), τέσσερις γιγαντιαίους ελλειπτικούς γαλαξίες.

Οι επιστήμονες της NASA σκέφτονται ότι η ακτινοβολία, αυτά τα πολύ μικρά τμήματα της ύλης, προέρχεται από κβάζαρ που έχουν σβήσει. Τα κβάζαρ είναι γαλαξίες που περιέχουν υπεμεγέθεις μαύρες τρύπες και κάποτε έλαμπαν με καταπληκτική λαμπρότητα.

Οι ερευνητές κατέληξαν στα συμπεράσματά τους μετά από τη μελέτη διαφόρων ελλειπτικώς διαμορφωμένων γαλαξιών,  που βρίσκονται στον ουρανό σε μια θέση κοντά στη λαβή του Plough (Big Dipper).

"Κάθε ένας γαλαξίας περιέχει μια κεντρική μαύρη τρύπα τουλάχιστον 100 εκατομμύρια ηλιακών μαζών που, εάν περιστρεφόταν, θα μπορούσε να σχηματίσουν μια κολοσσιαία "μπαταρία" που θα στέλνει ατομικά σωματίδια, όπως τους σπινθήρες, με ταχύτητα που πλησιάζει την ταχύτητα του φωτός", αναφέρει η NASA.

Αφετηρία

Οι κοσμικές ακτίνες είναι μικρά-μικρά τμήματα της ύλης: πρωτόνια, ηλεκτρόνια, και ατομικοί πυρήνες που έχουν χάσει τα ηλεκτρόνια τους.

Αν και τα σουπερνόβα, αυτά τα γιγαντιαία αστέρια, έχουν από καιρό θεωρηθεί ως τη πηγή των περισσότερων ακτίνων, η προέλευση των υψηλής ενέργειας ακτίνων είναι δυσκολότερο να ερμηνευτεί.

Τα μαγνητικά πεδία που λούζουν το γαλαξία και το ηλιακό σύστημά μας και περιβάλλουν τη Γη διαστρεβλώνουν τις τροχιές των ακτίνων, κάνοντας πολύ δύσκολη την ανίχνευση του σημείου αφετηρίας τους στους επιστήμονες.

Εντούτοις, οι ερευνητές στη NASA και το Πανεπιστήμιο του Princeton έχουν προσδιορίσει τώρα τέσσερις ελλειπτικούς γαλαξίες που σκέφτονται ότι θα μπορούσαν να συνδεθούν με την παραγωγή των κοσμικών ακτίνων με υψηλή ενέργεια.

"Το γεγονός ότι αυτοί οι τέσσερις γιγαντιαίοι ελλειπτικοί γαλαξίες είναι προφανώς ανενεργοί τους κάνει βιώσιμους υποψηφίους για την παραγωγή των εξαιρετικά υψηλής ενέργειας κοσμικών ακτίνων ", είπε ο Δρ Elihu Boldt, ένας επιστήμονας της NASA.

Βιώσιμοι υποψήφιοι

Αυτοί οι τεράστιοι γαλαξίες ήταν πιθανώς κάποτε κβάζαρ, στα οποία τεράστιες μαύρες τρύπες "ρούφηξαν" όλα τα σώματα που τα πλησίαζαν και εκτίναξαν προς τα έξω, προς το σύμπαν, μια έντονη ακτινοβολία.

"Για πρώτη φορά, βλέπουμε ένα υπαινιγμό μιας πιθανής σύνδεσης μεταξύ των κατευθύνσεων της άφιξης, των υπερβολικά υψηλής ενέργειας, κοσμικών ακτίνων και των θέσεων στον ουρανό των κοντινών σβησμένων γαλαξιών που φιλοξενούν   υπερμεγέθεις μαύρες τρύπες," συνέχισε ο Δρ Diego Torres του Princeton.