Με την είσοδο των Αμερικανών επιθεωρητών όπλων στο Ιράκ, ο φόβος των πολεμικών ενεργειών μεγάλωσε. Προφανώς, το μεγάλο ερώτημα είναι: Έχει ο Σαντάμ Χουσεΐν πυρηνικά όπλα; Και σε αυτή την περίπτωση, θα τα αποκαλύψει για να αποφύγει εγκαίρως μια μεγάλης κλίμακας σύγκρουση; Ένας καθηγητής στο πολιτειακό πανεπιστήμιο του Κάνσας ελπίζει ότι η έρευνά του μπορεί να βοηθήσει στον πόλεμο κατά της τρομοκρατίας, με το να καταστήσει  ευκολότερη την ανίχνευση των όπλων μαζικής καταστροφής γενικά, και ιδιαίτερα των πυρηνικών όπλων.

Ο Douglas McGregor, ένας καθηγητής της μηχανικής και πυρηνικής εφαρμοσμένης μηχανικής, έχει επινοήσει έναν φορητό ανιχνευτή που μοιάζει με ένα μικρό, λεπτό δίσκο γαλλίου. Ο McGregor, που έχει εργαστεί στην παραγωγή ημιαγωγών για την ανίχνευση νετρονίων κοντά μια δεκαετία, εγκατέστησε πρόσφατα το εργαστηριό του επεξεργασίας ανιχνευτών, από το πανεπιστήμιο του Μίτσιγκαν στο πανεπιστήμιο του Κάνσας.

Ο ανιχνευτής, που είναι περίπου στο μέγεθος ενός κουμπιού πουκάμισων, λειτουργεί με την κατασκευή μιας διόδου από ημιαγώγιμο υλικό  όπως το αρσενίδιο του γαλλίου (ένα υλικό παρόμοιο με το πυρίτιο). Σύμφωνα με τον McGregor, το αρσενίδιο γαλλίου επιλέχτηκε λόγω των χαρακτηριστικών χαμηλού θορύβου που παρουσιάζει στη θερμοκρασία δωματίου. Οι συσκευές είναι καλυμένες με συνδυασμούς βορίου 10 ή λίθιου προκειμένου να γίνουν ευαίσθητες στα νετρόνια.

Όταν τα νετρόνια χτυπούν και απορροφώνται από τα επιστρώματα, εκτινάσσουν φορτισμένα σωμάτια και έτσι αφήνουν ένα ίχνος του ιονισμού μέσα στον ανιχνευτή. Το ίχνος αυτό αποτελεί μια εύκολα ανιχνεύσιμη υπογραφή του νετρονίου.

Τα ημιαγώγιμα αυτά δισκία μπορούν επίσης να προσαρμοστούν στις ανάγκες του χρήστη. Τα σχέδια ανιχνευτών χρησιμοποιούν ένα ελάχιστο ποσό ηλεκτρικής τάσης, με μερικά από αυτά να λειτουργούν πραγματικά μόνο με την εσωτερικά παραγόμενη ηλεκτρική τάση τους, χωρίς να χρειάζεται κατά συνέπεια ένας εξωτερικός εφοδιασμός με ισχύ.

"Μπορούμε να κατασκευάσουμε εκατοντάδες τέτοια συγχρόνως, ενώ μερικές εναλλακτικές μέθοδοι που χρησιμοποιούν το βόριο, επιτρέπουν την επεξεργασία μόνο ενός ή δύο ανιχνευτών συγχρόνως" λέει ο McGregor. "Μπορούμε πραγματικά να κάνουμε αυτούς τους ανιχνευτές με ένα κόστος μεταξύ των $10 και $20 ανά τεμάχιο, που είναι αρκετά χαμηλό."

"Έχουμε τα αποθέματα των όπλων τα οποία δεν πρέπει κανένας να πειράξει" εξηγεί ο McGregor. "Αυτοί οι ανιχνευτές μπορούν να τοποθετηθούν κοντά σε αυτά τα αποθέματα και μπορούν να ελέγξουν οποιαδήποτε αλλαγή στο ποσό νετρονίων που εκπέμπονται από εκείνα τα όπλα. Οποιαδήποτε τροποποίηση στο αναμενόμενο σήμα θα έθετε σε λειτουργία έναν συναγερμό κάπου μακριά, και θα τραβούσε την προσοχή των αρχών ασφαλείας."

Ενώ υπάρχουν και άλλοι ανιχνευτές νετρονίων διαθέσιμοι σήμερα που είναι πιο ευαίσθητοι, είναι μεγαλύτεροι και απαιτούν πολλή περισσότερη ηλεκτρική τάση για να λειτουργήσουν. Προηγουμένως, οι ανιχνευτές νετρονίων κατασκευάζονταν από σωλήνες αερίων. Το αέριο στους   σωλήνες αυτού του τύπου ιονίζεται όταν περνούν τα νετρόνια μέσω του σωλήνα. Κατά συνέπεια, οι ανιχνευτές αυτοί είναι ογκώδεις στο μέγεθος και απαιτούν ένα σημαντικό ποσό ισχύος για να λειτουργήσουν.

 " Το αυξανόμενο ενδιαφέρον για αυτήν την έρευνα έχει να κάνει με το φόβο των όπλων μαζικής καταστροφής που μετακινούνται μέσα στην χώρα, "λέει ο McGregor. "Αυτοί οι ανιχνευτές θα πρόσθεταν στη δυνατότητά μας να ανιχνεύσουμε την ακτινοβολία νετρονίων και τα πυρηνικά όπλα."

 Το εργαστήριο Argonne της Αμερικανικής Επιτροπής Ενέργειας, όπου McGregor έχει αναπτύξει μια  μακρά συνεργασία με τον εφευρέτη παρόμοιων συσκευών Raymond Klann, χρηματοδοτεί μεγάλο μέρος της έρευνας ανιχνευτών. Το εθνικό εργαστήριο Lawrence Livermore και άλλες πηγές έχουν συμβάλει επίσης στην οικονομική ενίσχυση του προγράμματος.

Όταν αναπτυχθούν πλήρως, αναμένεται ότι αυτές οι συσκευές ανιχνευτών νετρονίων θα μπορούσαν να βοηθήσουν τους διεθνείς επιθεωρητές όπλων στην ανίχνευση της παρουσίας απαγορευμένων  πυρηνικών όπλων και υλικών, όπως εκείνα που φοβούμαστε ότι υπάρχουν στο Ιράκ.