Μια ισχυρή γεωμαγνητική καταιγίδα έρχεται προς τη Γη

Από σελίδα της NOOA, 23 Οκτωβρίου 2003

Μια ισχυρή γεωμαγνητική καταιγίδα μεγέθους 10 φορές μεγαλύτερης της γης, αναμένεται να πλήξει τη Γη την Παρασκευή και πιθανότατα θα επηρεαστούν τα ηλεκτρικά δίκτυα, οι δορυφορικές επικοινωνίες.

Μία από τις μεγαλύτερες συστάδες ηλιακών κηλίδων των τελευταίων ετών εμφανίστηκε στην επιφάνεια του Ήλιου τις τελευταίες τρεις με τέσσερις ημέρες και προκάλεσε εκτόξευση στεμματικού υλικού (CME), σαν τις ηλιακές εκλάμψεις, την Τετάρτη. 

Αυτό  ανακοίνωσε η Εθνική Υπηρεσία Ωκεανών και Ατμόσφαιρας των ΗΠΑ (NOAA) και η διαταραχή εκτιμάται ότι θα προκαλέσει στη Γη ηλιακή καταιγίδα κατηγορίας G3, με μέγιστο το G5. Μάλιστα μπορεί να είναι πιο έντονα στη σκοτεινή πλευρά του πλανήτη.

Η θύελλα θα μπορούσε να δημιουργήσει σέλη ορατά μέχρι το Όρεγκον και το Ιλινόις των ΗΠΑ.

Η εκτόξευση στεμματικού υλικού (CME) είναι μια έκρηξη υπέρθερμου αερίου και φορτισμένων σωματιδίων προς το διάστημα από το στέμμα, το πιο ακραίο τμήμα της ατμόσφαιρας του ήλιου.

Μια έκλαμψη στο μέγιστο της μπορεί να στείλει δισεκατομμύρια τόνων πλάσματος στο διάστημα, που ταξιδεύει με ταχύτητα 6 εκατομμυρίων χιλιομέτρων την ώρα, δύο φορές γρηγορότερα από την κανονική ταχύτητα.

Το πρώτο πράγμα που παρατηρούν οι επιστήμονες σε αυτές τις περιπτώσεις είναι οι ακτίνες Χ οι οποίες ταξιδεύουν με την ταχύτητα του φωτός, φτάνουν στη Γη μέσα σε λίγα λεπτά αλλά τα νέφη που εκτοξεύονται από τον ήλιο μπορεί να φτάσουν μέσα σε 2-4 ώρες.

Τα φορτισμένα σωματίδια που θα παγιδευτούν στο μαγνητικό πεδίο της Γης δεν αποκλείεται να κάνουν ορατό το βόρειο σέλας πολύ πιο νότια από ό,τι συνήθως, έως το Όρεγκον και το Ιλινόις, αναφέρει η NOAA.

Στην ανακοίνωση της δεν διευκρινίζεται ποιες περιοχές του πλανήτη αναμένεται να πληγούν ιδιαίτερα, αφού αυτό εξαρτάται από τη θέση της γης.

Οι ηλιακές καταιγίδες που παράγουν μεγάλες δόσεις ραδιενέργειας εμφανίζονται αραιά και πού, αλλά μία φορά κάθε 11 χρόνια ξεσπούν καθημερινά.

Τέτοιου είδους ηλιακές "εκρήξεις" μπορεί να απελευθερώσουν ενέργεια ακόμη και 10 εκατομμύρια φορές μεγαλύτερη από μία έκρηξη ηφαιστείου. Στην περίπτωση αυτή εκτοξεύτηκαν 10 δισεκατομμύρια τόνοι υπέρθερμου αερίου προς τη Γη.

Όταν η ακτινοβολία αυτή στραφεί προς τη Γη, τότε τα υψηλότερα στρώματα της ατμόσφαιρας ιονίζονται και διαστέλλονται, ενώ τα ραδιοφωνικά σήματα αλλοιώνονται λόγω των αλλαγών στην ιονόσφαιρα. Παράλληλα, η τροχιά των δορυφόρων μπορεί να αλλάξει και τα ηλεκτρονικά τους όργανα να παρουσιάσουν βλάβη.

Αυτή τη φορά, άρχισαν να φτάνουν το απόγευμα της Παρασκευής, πολλές ώρες πιο νωρίς από όσο είχαν προβλέψει αρχικά οι επιστήμονες.

Το φαινόμενο προκάλεσε ήδη προβλήματα σε κάποια δίκτυα επικοινωνιών στο βόρειο Καναδά, εξ' αιτίας διαταραχών του γήινου μαγνητικού πεδίου.

Το Παγκόσμιο Σύστημα Προσδιορισμού Θέσης (GPS) - με τη βοήθεια δορυφόρου - ανακοινώθηκε ότι είχε μια μικρή επίδραση για λίγο. Ορειβάτες δύο αποστολών στο όρος Έβερεστ ανέφεραν, επίσης, διακοπές στις ραδιοεπικοινωνίες τους με τη βοήθεια δορυφόρου.

Με τη βοήθεια μιας τεχνικής που κάνει χρήση της ταχύτητας των ηχητικών κυμάτων μέσω των εξωτερικών στρωμάτων του Ήλιου, οι αστρονόμοι της NOAA αναγνώρισαν ότι μια δεύτερη συστάδα ηλιακών κηλίδων, που δεν είναι ακόμα ορατή από τη Γη, θα μπορούσε να δημιουργήσει περισσότερες γεωμαγνητικές θύελλες στις επόμενες δύο εβδομάδες.

Κατηγορίες γαιομαγνητικών καταιγίδων

• G5: Ακραία. Κατάρρευση των δικτύων ηλεκτρισμού, ζημιά στους μετασχηματιστές, προβλήματα  στις δορυφορικές συνδέσεις, αποκοπές ραδιοφωνικών ζεύξεων.

• G4: Σοβαρή. Πιθανά προβλήματα με τη σταθερότητα των δικτύων,  απαιτούνται δορυφορικές διορθώσεις, επηρεάζονται ραδιοεπικοινωνίες.

• G3: Ισχυρή. Απαιτούνται διορθώσεις τάσης , ψεύτικοι συναγερμοί στις συσκευές προστασίας, δορυφορικά προβλήματα, προβλήματα επικοινωνιών σε ραδιοφωνικές επικοινωνίες.

• G2: Μέτρια. Επηρεάζονται συστήματα ηλεκτρικής ενέργειας σε μεγάλα γεωγραφικά πλάτη,  πιθανή επίδραση στις δορυφορικές τροχιές, εξασθένιση στα υψηλής συχνότητας ραδιοσήματα σε μεγάλα γεωγραφικά πλάτη.

• G1: Χαμηλή. Ασθενείς διακυμάνσεις δικτύων ηλεκτρισμού, μικρός αντίκτυπος στις δορυφορικές επικοινωνίες, τα μεταναστευτικά ζώα αρχίζουν να επηρεάζονται.