Δανεικός χρόνος: Ένας θεωρητικός φυσικός σχολιάζει τη δυνατότητα ταξιδιών στο χρόνο

Από την ιστοσελίδα του Scientific American.com, Δεκέμβριος 2003

Μια συνέντευξη με τον Michio Kaku, του πανεπιστημίου της πόλης της Νέας Υόρκης. για τη δυνατότητα που αφήνει η επιστήμη να ταξιδέψουμε στο χρόνο.

Ο  Kaku είναι θεωρητικός φυσικός των χορδών και συγγραφέας πολλών βιβλίων για το πλατύ κοινό, όπως το "Υπερχώρος και οράματα: Πως η επιστήμη θα φέρει την επανάσταση του 21ου αιώνα." Έχει επίσης μια εβδομαδιαία εκπομπή στο ραδιόφωνο με επιστημονικά θέματα. Πρόσφατα έδωσε μια συνέντευξη στο περιοδικό Scientific American με θέμα την δυνατότητα ταξιδιών στο χρόνο και τη θέση της επιστήμης στην κουλτούρα. 

Scientific American.com: Πως έχουν διαμορφωθεί οι προσδοκίες μας για τα ταξίδια στο χρόνο με την πάροδο των ετών; 

Michio Kaku: Περίπου πριν από 10 χρόνια αν είσαστε σοβαρός φυσικός και συζητούσατε για το θέμα ταξιδιού στο χρόνο, θα γελούσε μαζί σας όλο το επιστημονικό κατεστημένο και η επιστημονική σας καριέρα θα καταστρεφόταν. Κατά την τελευταία όμως δεκαετία είχαμε μια μεγάλη μεταβολή στη στάση της επιστημονικής κοινότητας απέναντι στα ταξίδια στο χρόνο, πράγμα που προσπάθησα να μεταφέρω και στο βιβλίο μου Υπερχώρος. Αρχικά το βάρος έπεσε στους φυσικούς να αποδείξουν ότι το ταξίδι στο χρόνο ήταν δυνατόν να γίνει. Τώρα το βάρος πέφτει πάλι στους φυσικούς να αποδείξουν ότι πρέπει να υπάρχει ένας νόμος που να απαγορεύει το ταξίδι στο χρόνο. 

SA: Πότε άρχισαν οι επιστήμονες να σκέπτονται με αυστηρά κριτήρια για τα ταξίδια στο χρόνο;

MK: Το 1949 ένας από τους συναδέλφους του Einstein στο Princeton ήταν ο Kurt Gödel, ένας από τους μεγαλύτερους επιστήμονες της μαθηματικής λογικής της τελευταίας χιλιετίας. Ο Gödel βρήκε μια λύση στις εξισώσεις του Einstein της Γενικής Σχετικότητας στην οποία το Σύμπαν περιστρέφεται. Και εάν το Σύμπαν περιστρέφεται, τότε μέσα σ' ένα διαστημόπλοιο με το οποίο τριγυρίζετε στο Σύμπαν, θα επιστρέφατε πίσω πριν ξεκινήσετε. 

Ο Einstein ταράχθηκε πολύ από αυτή την προοπτική. Το ποτάμι του χρόνου όπως πίστευε  ο Νεύτωνας ήταν  ευθύ και ομοιόμορφο, δεν παρουσίαζε αποκλίσεις, πάντα έρεε με τον ίδιο ρυθμό και μετέφερε τα πάντα μαζί του. Ο Einstein λοιπόν έρχεται και λέει: "Το ποτάμι του χρόνου μπορεί να κάνει και παρεκλίσεις, να επιταχύνεται και να επιβραδύνεται γύρω από τα αστέρια." Το καινούργιο όμως στοιχείο που έδειξε ο Gödel το 1949 ήταν ότι το ποτάμι του χρόνου μπορεί να έχει και δίνες. Οι δίνες αυτές λέγονται στη γλώσσα της φυσικής "κλειστές χρονοειδείς καμπύλες". Για το θέμα αυτό ο Einstein λέει στα απομνημονεύματά του ότι, ναι μεν αυτές είναι λύσεις των εξισώσεών του, αλλά δεν τις παρατηρούμε στη φυσική πραγματικότητα. Το Σύμπαν διαστέλλεται, δεν περιστρέφεται. 

Οι επιστήμονες τότε κοίταξαν πίσω σε παλιότερες λύσεις των εξισώσεων του Einstein και είδαν ότι και άλλες λύσεις επέτρεπαν επίσης το ταξίδι στο χρόνο. Το 1937 ο W. J. van Stockum θεώρησε έναν περιστρεφόμενο κύλινδρο απείρου μήκους και έδειξε ότι αν στριφογύριζες γύρω από αυτόν τον κύλινδρο, θα επέστρεφες πριν ξεκινήσεις. Το 1963 ο Roy Kerr, ένας μαθηματικός, βρήκε ότι μια περιστρεφόμενη μαύρη τρύπα θα καταρρέει σε ένα δακτύλιο συμπιεσμένης ύλης, όχι σε μια κουκίδα. Αν περάσεις μέσα από τον δακτύλιο, θα μπορούσες να κινηθείς ανάποδα στο χρόνο, ή ακόμα και να βρεθείς σε ένα άλλο σύμπαν. Οι μαθηματικοί αποκαλούν τέτοιους χώρους, πολλαπλά συνεκτικούς χώρους. Οι φυσικοί τους λένε σκουληκότρυπες. Κατά το τέλος της δεκαετίας του 1980 ο Kip Thorne και οι συνεργάτες του στο Caltechtook βρήκαν και άλλη μια ακόμα κλάση λύσεων των εξισώσεων του Εinstein στις οποίες κανείς μπορεί να διασχίσει αυτές τις χρονομηχανές. Σαν ένας ανελκυστήρας που συνδέει παράλληλα σύμπαντα, οι λύσεις αυτές έχουν ένα κουμπί ανόδου και ένα κουμπί καθόδου. Κάτω από ορισμένες συνθήκες μπορούμε να ταξιδέψουμε μέσω αυτών εύκολα, όπως στο σινεμά. Μπορούμε να κοιτάξουμε μέσα από τον καθρέφτη και να γυρίσουμε πίσω. 

SA: Από που προέρχεται η σκουληκότρυπα στην περίπτωση αυτή;

MK: Μπορούμε να εισέλθουμε στην σκουληκότρυπα αρπάζοντάς την από το κενό, μιας και υπάρχουν παντού. Πιστεύουμε ότι στις πολύ μικρές κλίμακες της τάξης των 10^-33 cm, ο χωροχρόνος γίνεται σαν αφρός. Η κύρια δομή σ' αυτές τις κβαντικές αποστάσεις είναι πιθανόν οι σκουληκότρυπες, μικρές φυσαλίδες-σύμπαντα, που ξεπηδούν από το κενό και επιστρέφουν στην ανυπαρξία του κενού. Αν τώρα μπορούσαμε να διαχειριστούμε αυτόν τον κβαντικό αφρό, θα μπορούσαμε να περάσουμε μέσα από μία από αυτές τις φυσαλίδες. Στην αρχική πρόταση του Kip Thorne για μια χρονομηχανή, ο ίδιος λέει ότι ίσως θα μπορούσαμε να φτιάξουμε μια σκουληκότρυπα, αρπάζοντας μια από αυτές τις φυσαλίδες και μεγαλώνοντάς την, την σταθεροποιήσουμε με αρνητική ενέργεια. 

SA: Αρνητική ενέργεια;

MK: Η αρνητική ενέργεια είναι ενέργεια κάτω από την ενεργειακή στάθμη του κενού, ή την κατάσταση της απόλυτης ακινησίας. Ας υποθέσουμε ότι έχουμε δύο παράλληλες αφόρτιστες πλάκες. Λέμε ότι είμαστε στην κατάσταση μηδενικής ενέργειας γιατί τίποτα δεν κινείται. Αλλά αν υπολογίσετε αυτή την κατάσταση χρησιμοποιώντας κβαντική θεωρία πεδίου, βλέπετε να υπάρχουν "εν δυνάμει σωματίδια" που χορεύουν παντού. Αυτά τα εν δυνάμει σωματίδια δημιουργούν μια πίεση η οποία είναι μεγαλύτερη στην εξωτερική πλευρά των πλακών, παρά στην εσωτερική. Οι πλάκες συνεπώς έλκονται και τελικά καταρρέουν. Αρχικά όμως οι πλάκες ήταν σε κατάσταση μηδενικής ενέργειας και αφού κατέρρευσαν τώρα βρίσκονται σε κατάσταση μικρότερης ενέργειας δηλαδή αρνητικής. Αυτό είναι το φαινόμενο Casimir. είναι μικροσκοπικό φαινόμενο και χρειαζόμαστε εξεζητημένο εργαστηριακό εξοπλισμό για να το παρατηρήσουμε. Αλλά υπάρχει. Δεν είναι επιστημονική φαντασία. Έχουμε παρατηρήσει αρνητική ενέργεια στο εργαστήριο, και κάτι τέτοιο αποτελεί τον πυρήνα της επιστημονικής αλήθειας στην πρόσφατη ταινία "Timeline" του Michael Crichton που έχει ως θέμα της τα ταξίδια στο χρόνο.

SA: η ιδέα στην ταινία Timeline είναι ότι μπορούμε να στείλουμε σωμάτια στο παρελθόν. Υπάρχει πυρήνας αλήθειας εδώ; 

MK: κατά τυα τελευταία 10 χρόνια έχει γίνει τεράστια πρόοδος στην λεγόμενη κβαντική τηλεμεταφορά. Δεν είναι πια επιστημονική φαντασία. Δεν λέμε βέβαια ότι μπορούμε να στείλουμε έναν άνθρωπο στο χώρο και στον χρόνο. Στέλνουμε μόνο κάποια φωτόνια και μόνο στον χώρο. Σε μερικές δεκαετίες ίσως τηλεμεταφέρουμε κάποιον ιό, αν ο ιός αποτελείται από μερικές εκατοντάδες μορίων. Αλλά σήμερα, αυτό είναι το όριο που μπορούμε να πετύχουμε. Μπορούμε δε να τηλεμεταφέρουμε πράγματα μόνο στο χώρο, όχι στο χρόνο. Η ιδέα όμως να στέλνουμε ένα φαξ αποτελούμενο από ύλη δεν είναι εκτός συζητήσεως. Αυτό φάνηκε και στο βιβλίο μου. Συνεπώς υπάρχει κάποια μικρή αλήθεια εδώ. 

SA: Στην ταινία  Timeline οι χαρακτήρες ταξιδεύουν πίσω στη Γαλλία του 1357 γιατί εκεί τυχαίνει να βγάζει η έξοδος της σκουληκότρυπας. έχουν 6 ώρες για να επιστρέψουν, αλλά οι 6 ώρες τους στο παρελθόν συγχρονίζονται με το παρόν. Πόσο λογικό είναι αυτό; 

MK: Εξαρτάται. Υπάρχουν πολλά σχέδια για την κατασκευή χρονομηχανών. Οι σκουληκότρυπες προερχόμενες από το κενό συνδέουν μεταξύ τους τυχαία σημεία του χώρου και χρόνου. Έτσι λοιπόν ένας Θεός ξέρει που θα μας έβγαζαν από την άλλη άκρη τους. Οι πιθανότητες λένε ότι οι σκουληκότρυπες είναι πιο πιθανό να μας συνδέονται με το Σύμπαν σε παλαιότερες στιγμές παρά με το παρόν. Και αν το ένα στόμιο της σκουληκότρυπας είναι ακίνητο σε σχέση με το άλλο, ο χρόνος θα περνάει με τον ίδιο ρυθμό και στα δύο στόμια. 

SA: Πόσο πρακτικό θα ήταν να κατασκευάσει κανείς αυτές τις χρονομηχανές; 

MK: Πράγματι, οι ενέργειες για τις οποίες μιλάμε είναι της τάξης των ενεργειών των άστρων. Θα χρειαζόταν ένας πολιτισμός πολύ πιο προχωρημένος από τον δικό μας, απίστευτα προχωρημένος θα έλεγα, για μπορεί να διαχειριστεί την αρνητική ενέργεια ώστε να δημιουργήσει διόδους προς το παρελθόν. Αν όμως μπορούσαμε να αποκτήσουμε τεράστιες ποσότητες αρνητικής ενέργειας - και αυτό είναι ένα μεγάλο "αν" - τότε θα μπορούσαμε να δημιουργήσουμε μια χρονομηχανή που θα υπακούει στις εξισώσεις του Einstein και ίσως στις εξισώσεις της κβαντικής θεωρίας. Χρειαζόμαστε την θεωρία χορδών για να ελέγξουμε όλες τις αποκλίσεις (δηλ. να σιγουρευτούμε ότι δεν θα ψηθούμε από ένα κατακλυσμό γκραβιτονίων όταν ανοίγουμε και κλείνουμε την χρονομηχανή.)  Μερικοί λένε ότι τα κβαντικά φαινόμενα είναι ικανά να κάνουν τη μηχανή να ανατιναχτεί. Αλλά τη στιγμή αυτή που μιλάμε το βάρος της απόδειξης έχει μετατοπιστεί: Οι άνθρωποι που είναι σκεπτικιστές για τη δυνατότητα των ταξιδιών στο χρόνο, είναι εκείνοι που πρέπει ν' αποδείξουν ότι κάτι τέτοιο είναι αδύνατο. Και ως τώρα έχουν αποτύχει να το δείξουν. 

SA: Το ταξίδι στο χρόνο δεν θα οδηγούσε σε παράδοξα;

MK: Υπάρχουν περίπου 4 ή 5 κύριες κλάσεις από παράδοξα. Το πιο διάσημο είναι το λεγόμενο παράδοξο των προγόνων, κι έχει να κάνει με το γεγονός ότι, όταν πάμε πίσω στο χρόνο και σκοτώσουμε τους γονείς μας πριν μας γεννήσουν, πως θα μπορούσαμε να γεννηθούμε και να φτιάξουμε τη χρονομηχανή που θα μας γύριζε πίσω στο χρόνο για να τους σκοτώσουμε; Υπάρχουν δύο σχολές σκέψης πάνω σ' αυτό. Πρώτα η Ρωσική σχολή, του Igor Novikov του πανεπιστημίου της Copenhagen,  ο οποίος είναι ένας πολύ γνωστός κοσμολόγος. Αυτός προτείνει ότι η ελεύθερη βούληση περιορίζεται κάπως με την επιστροφή στο παρελθόν. Κάτι συμβαίνει που σας εμποδίζει να σκοτώσετε τους γονείς σας πριν γεννηθείτε. Ή ας πούμε ότι πηγαίνετε τόσο πίσω, τότε που οι δυνάμεις της βασίλισσας Ελισάβετ νίκησαν την Ισπανική αρμάδα και δίνετε ένα υποβρύχιο στους Ισπανούς με αυτόματα όπλα. Κάτι τέτοιο θα άλλαζε φυσικά τη ροή της ανθρώπινης ιστορίας και σήμερα θα μιλούσαμε Ισπανικά. Ο Novikov λέει ότι κάτι τέτοιο δεν είναι δυνατόν, γιατί κάτι σας εμποδίζει να δώσετε το υποβρύχιο στους Ισπανούς. Η δική μου θέση πάνω στο ζήτημα αυτό είναι ότι στο μέλλον οι προηγμένοι πολιτισμοί θα μπορούν να στέλνουν σαν φαξ το υποβρύχιο στους Ισπανούς χωρίς να περιορίζεται η ανθρώπινη ελευθερία της βούλησης. Άψυχη ύλη θα ταξιδεύει στο παρελθόν και θα αλλάζει τη ροή της ιστορίας. Να γιατί τείνω να αμφιβάλλω για την ερμηνεία του Novikov. Πάει πολύ να υποθέσουμε ότι οι νόμοι του σύμπαντος συνομωτούν για να εμποδίσουν τα παράδοξα. 

SA: Τότε πως ερμηνεύεται το παράδοξο; 

MK: Προσωπικά προτιμώ την ερμηνεία των "πολλών κόσμων". (Η κβαντική θεωρία περιγράφει ένα σωματίδιο με πιθανοκρατικές κυματοσυναρτήσεις, έτσι ώστε η θέση του είναι  απροσδιόριστη έως ότου η κυματοσυνάρτηση καταρρεύσει, και το σωματίδιο αποκτήσει μια ορισμένη αν και με τυχαίο τρόπο θέση.) Η θεωρία των πολλών κόσμων λέει με απλά λόγια ότι η κυματοσυνάρτηση ίσως να μην καταρρεύσει ποτέ. Ίσως κάθε φορά που αλληλεπιδρά με κάποιο αντικείμενο του περιβάλλοντος, διαλέγει μια από τις διάφορες δυνατότητες που έχει και συνεχίζει να εξελίσσεται μέχρι να συναντήσει ξανά ένα σημείο διχασμού. Έτσι η χρονοεξέλιξη διχάζεται συνεχώς γιατί η κυματοσυνάρτηση διχάζεται συνέχεια. Εμείς συμβαίνει να είμαστε σε μια διακλάδωση αυτής της κυματοσυνάρτησης. Έτσι έχουμε την εντύπωση ότι είμαστε μοναδικοί. Αυτοί που βρίσκονται σε μια άλλη διακλάδωση πιστεύουν το ίδιο για τους εαυτούς τους. Η πραγματικότητα είναι ότι κανενός η κυματοσυνάρτηση δεν έχει καταρρεύσει. 

Στα σενάρια των ταξιδιών στο χρόνο, θα πηγαίνατε απλά από τη μια διακλάδωση στην επόμενη, από τη μία χρονική σειρά στην επόμενη χρονική σειρά. Και οι δυο τους μοιάζουν εκπληκτικά όμοιες. Αν η θεωρία των πολλών κόσμων είναι σωστή, σημαίνει ότι αν πάτε πίσω στο χρόνο και σκοτώσετε τους γονείς σας, τότε αυτοί είναι γονείς κάποιου άλλου.Η χρονική σειρά έχει αποκλίνει σε σχέση μ' αυτή που είχε οδηγήσει στη δική σας γέννηση. Οι γονείς σας, σας γέννησαν στο δικό σας σύμπαν στη δική σας χρονική σειρά. Αν λοιπόν ισχύει η θεωρία των πολλών κόσμων, δεν υπάρχουν παράδοξα, μόνο διαφορετικές χρονικές σειρές. 

SA: Υπάρχει κανένα όφελος για τους φυσικούς να σκέφτονται για τις χρονομηχανές; 

MK: Στη φυσική έχουμε ένα θεώρημα που λέει ότι αν κάτι δεν είναι απαγορευμένο είναι αναγκαστικό να συμβαίνει. Έτσι όταν λέμε ότι καταλαβαίνουμε τους νόμους για καθετί σημαίνει ότι πρέπει να μπορούμε ν' απαντάμε στα διάφορα "πώς:" Πρέπει ν' απαντάμε σε ερωτήσεις πως πρόκυψε το σύμπαν; πως πρόκυψε το Big Bang; τι περιλαμβάνει η ανωμαλία μιας μαύρης τρύπας;  Και έχουμε επίσης και το μεγάλο χάσμα στο ζήτημα της αιτιότητας. Οι μέχρι τώρα προσπάθειες να στηρίξουμε "την υπόθεση της χρονολογικής προστασίας" η οποία θα απαγόρευε το ταξίδι στο χρόνο, έχουν αποτύχει. Δεν γνωρίζουμε συνεπώς τους φυσικούς νόμους και τόσο καλά. Είναι εκπληκτικό ότι κάθε φορά που κοιτάζουμε τους υπολογισμούς, προσπαθώντας να αποδείξουμε ή να απορρίψουμε τη δυνατότητα ταξιδιών στο χρόνο, σπρώχνουμε τη θεωρία του Einstein στα όρια όπου κυριαρχούν κβαντομηχανικά φαινόμενα. Αυτό μας λέει ότι χρειαζόμαστε πραγματικά μια θεωρία των πάντων για να λυθεί το ζήτημα αυτό. Και ο μόνος υποψήφιος είναι η θεωρία χορδών. Να λοιπόν γιατί πρέπει να να μελετήσουμε αυτά τα αντικείμενα, τις χρονομηχανές, έστω κι αν δεν μπορέσουμε να φτιάξουμε καμιά για χιλιετίες. 

SA: Δίνει η θεωρία χορδών ως τώρα καμιά απάντηση σ' αυτά τα ζητήματα; 

MK: Όχι. Η θεωρία χορδών σας δίνει τρισεκατομμύρια λύσεων. Κάθε λύση είναι συνεπής με τις εξισώσεις του Einstein και την κβαντική θεωρία. Έτσι στη θεωρία χορδών υπάρχει ένα πουσύμπαν (Πολλά δυνατά σύμπαντα, που ίσως συνυπάρχουν.) Η θεωρία χορδών είναι όμως συμβιβαστή και με την ερμηνεία τη σχολής της Κοπεγχάγης για την κβαντομηχανική (μια εναλλακτική αντίληψη για τους πολλούς κόσμους.) Έτσι η θεωρία χορδών δεν αποκλείει καμιά ερμηνεία. Προσωπικά πιστεύω ότι αν η ερμηνεία των πολλών κόσμων είναι σωστή θ' αποφασιστεί από τη θεωρία χορδών. Και η θεωρία χορδών μοιάζει να κλίνει υπέρ της ιδέας του πολλαπλού σύμπαντος. 

SA: Γιατί λοιπόν πιστεύετε ότι δεν έχουμε δει καθόλου χρονο-τουρίστες; 

MK: Αν συναντήσετε στο δρόμο μια μυρμηγκοφωλιά θα πα΄τε στα μυρμήγκια και θα τους πείτε: "Σας φέρνω πυρηνική ενέργεια, σας φέρνω τεχνολογία του DNA;" Η απάντηση είναι όχι. Και ίσως μάλιστα να τα πατήσετε κιόλας. Η απόσταση μεταξύ των μυρμηγκιών και των ανθρώπων, από επιστημονική άποψη, είναι συγκρίσιμη με την απόσταση μεταξύ των ανθρώπων και ενός πολιτισμού που μπορεί να χειριστεί ενέργειες της κλίμακας του Planck (η οποία χρειάζεται για να διερευνήσουμε τις πολύ μικρές αποστάσεις και για να λειτουργήσουμε μια χρονομηχανή.) Θα είμαστε υπερόπτες και εγωϊστές αν πιστεύουμε ότι θα θέλουν οι εκπρόσωποι ενός τέτοιου πολιτισμού να μας επισκεφτούν και να μας δώσουν τεχνολογία. Μάλλον δεν θα νοιαστούν για κάτι τέτοιο. Όμως θα πρέπει να σας προειδοποιήσω ότι αν κάποια μέρα κάποιος χτυπήσει την πόρτα σας και σας δηλώσει ότι είναι το εγγόνι του εγγονιού του εγγονιού του εγγονιού σας, που αποφάσισε να σας επισκεφτεί στο παρελθόν, μην του κλείσετε την πόρτα. Γιατί ποιός ξέρει; Ίσως να έχουν πρόσβαση σε μια χρονομηχανή. 

SA: Πως αισθάνεστε για την επιρροή της λαϊκής κουλτούρας και της επιστημονικής φαντασίας πάνω στη φυσική; 

MK: Οι επιστήμονες ιστορικά ταράζονται με την επιστημονική φαντασία. Θέλουν να κρατήσουν αποστάσεις από αυτήν. Όταν όμως διαβάσετε τις βιογραφίες των μεγάλων επιστημόνων, αναγνωρίζετε ότι αρκετοί από αυτούς, όταν ήταν παιδιά έλκονταν από την επιστημονική φαντασία. Μόλις τελείωσα μια βιογραφία του Einstein με τίτλο "ο κόσμος του Einstein" που θα εκδοθεί τον Απρίλιο του 2004. Για τις ανάγκες του βιβλίου αυτού χρειάστηκε να κοιτάξω τις βιογραφίες πολλών μεγάλων συγχρόνων του επιστημόνων. Με έκπληξη είδα για παράδειγμα ότι ο Edwin Hubble όταν ήταν νέος άνδρας διάβαζε Ιούλιο Βερν. Και τον συνάρπαζε η ιδέα να ταξιδέψει στο μακρινό διάστημα, στο φεγγάρι κ.λ.π. Αυτή η παιδική φαντασία ήταν τόσο μεγάλη ώστε εγκατέλειψε μια πολλά υποσχόμενη καριέρα νομικού, για να γίνει αστρονόμος. Σκέπτομαι λοιπόν ότι αν και οι επιστήμονες δεν θέλουν να το παραδεχτούν, πολλοί από αυτούς ως παιδιά επηρεάστηκαν από τον Ιούλιο Βερν και και το Star Trek. νομίζω όμως ότι δεν πρέπει να ντρεπόμαστε γι αυτά. Να λοιπόν ένας λόγος γιατί πιστεύω ότι πρέπει να παίρνουμε στα σοβαρά την επιστημονική φαντασία. 

Ένας άλλος λόγος όμως είναι γιατί πρέπει να καταπολεμήσουμε την επιστημονική άγνοια στο πλατύ κοινό. Οτιδήποτε προάγει ένα πυρήνα της επιστήμης, ακόμη και έχει διογκωθεί ή αλλοιωθεί από το Hollywood, νομίζω ότι αποτελεί ένα βήμα προς τα εμπρός. Δυστυχώς νομίζω ότι εμείς οι επιστήμονες έχουμε αποτύχει να βάλουμε το κοινό στο παιχνίδι. Και αυτό νομίζω ότι έχει αρνητικές συνέπειες. 

SA: Γιατί αυτό; 

MK: Ρίξτε μια ματιά στον  George Gamow, ο οποίος τώρα αναγνωρίζεται ως ένας από τους μεγάλους κοσμολόγους των τελευταίων 100 ετών. Υποθέτω ότι δεν πήρε το βραβείο νόμπελ γιατί οι άνθρωποι δεν τον πήραν στα σοβαρά. Έγραψε παιδικά βιβλία. Οι συνάδελφοί του έχουν δηλώσει δημόσια ότι η συγγραφή παιδικών βιβλίων με θέμα την επιστήμη είχε ένα αντίστροφο αποτέλεσμα στην επιστημονική του φήμη, και οι άνθρωποι δεν θα μπορούσαν να τον πάρουν στα σοβαρά όταν πρότεινε ότι έπρεπε να υπάρχει μια κοσμική ακτινοβολία υποβάθρου, η οποία όμως σήμερα γνωρίζουμε ότι είναι μια από τις μεγαλύτερες ανακαλύψεις της φυσικής του 20ου αιώνα. 

Όταν ο Carl Sagan καταπιάστηκε με την εκλαΐκευση πριν από χρόνια, του αρνήθηκαν την είσοδο στην Εθνική Ακαδημία Επιστημών. Στη συζήτηση που ακολούθησε πάνω στο θέμα αυτό, αποδείχτηκε ότι πολλοί επιστήμονες δεν μπορούσαν να τον πάρουν στα σοβαρά. Τον είδαν στην τηλεόραση και αναρωτήθηκαν πόσο σοβαρός μπορεί να είναι κάποιος που βγαίνει στην τηλεόραση; Στην τηλεόραση εμφανίζονται ηθοποιοί. Νομίζω λοιπόν ότι αυτό είχε αρνητικό αντίκτυπο για την επιστημονική καριέρα του. 

SA: Μοιάζει όμως να έχουν αλλάξει τώρα πια τα πράγματα. 

MK: Η μεγάλη αλλαγή ήρθε όταν ο Steven Hawking έγραψε το βιβλίο " Το Χρονικό του Χρόνου" Ήταν ένας σοβαρός κοσμολόγος που βρήκε το χρόνο να γράψει ένα βιβλίο για το πλατύ κοινό και το βιβλίο αυτό έγινε ένα από τα best seller όλων των εποχών. Ακόμα και ο εκδοτικός κόσμος έλαβε υπ' όψιν του αυτό το βιβλίο. Νομίζω ότι αυτό βοήθησε  ώστε περισσότεροι επιστήμονες να καταπιαστούν με την εκλαΐκευση και αξιοσέβαστοι επιστήμονες να γράψουν λαϊκά βιβλία για την επιστήμη, χωρία να πάθου ότι έπαθε ο Gamow πριν μερικές δεκαετίες . 

SA: Έχει να κάνει αυτό με το πρόγραμμά σας στο ραδιόφωνο; και τι σας κάνει να διατηρείτε αυτό το πρόγραμμα; 

MK: Ναι μ' αρέσει ν' ασχολούμαι με το ευρύ κοινό γιατί όταν ήμουν στο σχολείο με απασχολούσαν όλες αυτές οι ερωτήσεις για την αντι-ύλη, τις παραπάνω διαστάσεις και τα ταξίδια στο χρόνο. Κάθε φορά που πήγαινα στη βιβλιοθήκη, κάθε φορά που έκανα στους ανθρώπους αυτές τις ερωτήσεις, με κοίταζαν παράξενα. Κανείς δεν θ' απαντούσε στις ερωτήσεις μου αυτές. Έτσι είπα στον εαυτό μου όταν ήμουν παιδί, ότι όταν γίνω θεωρητικός φυσικός και κάνω έρευνα θα ήθελα να είμαι ικανός ν' απαντάω σ' αυτές τις ερωτήσεις των παιδιών που κάνουν τέτοιες ερωτήσεις και δεν παίρνουν απαντήσεις. 

SA: Σας αρέσει ιδιαίτερα κάποια ταινία γύρω από τα ταξίδια στο χρόνο; 

MK: Δύσκολη ερώτηση. Υπάρχει κάποιο πρόβλημα όταν είσαι φυσικός, βλέπεις αυτές τις ταινίες και σκέφτεσαι: " Αυτό που δείχνει η ταινία δεν είναι σωστό." Μια τέτοια σκέψη καταστρέφει την εντύπωσή σου για την ταινία. Μ' αρέσει όμως η σειρά, Πίσω στο Μέλλον. Πρόκειται για μια ταινία που βλέπεις τον επιστήμονα να δημιουργεί. Επρόκειτο για ένα κεντρικό χαρακτήρα στη σειρά. Ο Δόκτωρ Brown ήταν αυτός ο τρελλός, αλλά τουλάχιστον τον έδειχναν. ήταν αυτός που έκανε τη σειρά των ταινιών να δένει και προχωράει. 

SA: Έστω κι αν στον Υπερχώρο λέτε ότι το είδος του ταξιδιού στον χρόνο που βλέπουμε στη σειρά Πίσω στο Μέλλον, δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί πραγματικά; 

MK: Καμιά από τις δύο θεωρίες, (απλή ή πολλαπλή χρονοσειρά), δεν είναι συμβατή με την αργή εξαφάνιση καθώς αλλάζετε αργά το παρελθόν. Στο δεύτερο μέρος ο Δόκτωρ Brown δημιουργεί μια χρονοσειρά που διχάζεται και λέει καθαρά ότι πήγαμε από τη μία χρονοσειρά στην άλλη. Πίστεψα ότι ήταν ενδιαφέρον που στον κινηματογράφο έπαιρναν  μια ξεκάθαρη θέση και η θέση αυτή ήταν η άποψη των πολλαπλών κόσμων.