Το πυρηνικό διαστημόπλοιο JIMO θα ταξιδέψει στα φεγγάρια του Δία

Από την ιστοσελίδα του NewScientist, 10 Δεκεμβρίου 2003

Λεπτομέρειες για μια αποστολή στον Δία και τα φεγγάρια του, με σκοπό να βρεθούν εκείνα τα στοιχεία που θα δείχνουν ότι υπάρχει ζωή εκεί πάνω, αναγγέλθηκε από τους επιστήμονες της NASA.

Το διαστημικό σκάφος JIMO, Jupiter Icy Moons Orbiter, θα είναι το πρώτο που θα τροφοδοτείται από έναν πυρηνικό αντιδραστήρα ουρανίου και η NASA προγραμματίζει να προωθήσει το σκάφος αυτό μετά από το 2011 για να ψάξει για ζωή ή τα πιθανά ίχνη της στον Δία και τα τρία από τα 61 φεγγάρια του.

Το JIMO θα είναι επίσης το μεγαλύτερο διαστημικό σκάφος που θα έχει σταλεί ποτέ στο εξωτερικό ηλιακό σύστημα, και το πρώτο σε μια σειρά πυρηνοκίνητων διαστημικών σκαφών του προγράμματος PROMETHEUS, που η NASA άρχισε νωρίς το 2003.

Το τεράστιο σκάφος θα ταξιδέψει στον Δία και τα φεγγάρια του Καλλιστώ, Γανυμήδη και Ευρώπη - στα οποία υποψιαζόμαστε ότι βρίσκονται κάτω από το έδαφος τεράστιοι ωκεανοί με νερό.

Τα τρία φεγγάρια, που έχουν τέτοιο μέγεθος σαν να είναι πλανήτες, είναι τα μεγαλύτερα από τους 61 δορυφόρους του Δία. Εκτός από νερό, τα παγωμένα φεγγάρια εμφανίζουν σημάδια ότι περιέχουν βασικές χημικές ουσίες και πηγές ενέργειας. Αυτές οι ιδιότητες τα κάνουν ιδανικούς στόχους για το ταντάλιο έργο της αναζήτησης εξωγήινης ζωής.

"Δεν ξέρουμε εάν υπάρχει ζωή εκεί πάνω. Αλλά αυτή η αποστολή θα μας επιτρέψει να το ψάξουμε με μερικά όμορφα εργαλεία", λέει ο Christopher McKay της NASA.

Οι επιστήμονες περιέγραψαν τις προτεραιότητες και τους στόχους του JIMO σε μια συνεδρίαση της Αμερικανικής Γεωφυσικής Ένωσης στο Σαν Φρανσίσκο των ΗΠΑ.

Δυναμικοί ωκεανοί

"Προκειμένου να αρχίσουμε να ψάχνουμε για τη ζωή σε αυτά τα παγωμένα φεγγάρια, πρέπει να απαντήσουμε σε βασικές ερωτήσεις," εξηγεί ο William Moore στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας και ο Νικόλας Μακρής του Τεχνολογικού Ινστιτούτου Μασαχουσέτης.

"Πόσο πυκνός είναι ο πάγος; Και πώς και πού και πότε ο ωκεανός επικοινωνεί με την επιφάνεια;" Αν τοποθετηθεί πάνω στα φεγγάρια ένα ραντάρ θερμικής απεικόνισης, καθώς και ένας σεισμικός αισθητήρας ίσως απαντηθούν αυτές οι ερωτήσεις, πρότεινε ο ίδιος κατά τη διάρκεια της συνεδρίασης.

Οι Moore και Μακρής λένε ότι η Ευρώπη έχει τις περισσότερες πιθανότητες να κρύβει ζωή επειδή μπορεί να έχει δυναμικότερους ωκεανούς, που να οφείλεται στην έντονη βαρυτική έλξη του Δία. Η βαρύτητα του γιγαντιαίου πλανήτη είναι τόσο ισχυρή που αυτή παραμορφώνει ένα άλλο φεγγάρι, την Iώ, μέχρι του σημείου να έχει την πιο έντονη ηφαιστειακή δραστηριότητα στο ηλιακό σύστημα.

Αυτή η αποσταθεροποιητική δύναμη εμφανίζεται να καθιστά τον υποθετικό ωκεανό της Ευρώπης πολύ δυναμικό, όπως δείχνουν τα έμμεσα στοιχεία που έχουμε. Οι πιθανοί ωκεανοί στα φεγγάρια Καλλιστώ και Γανυμήδης εμφανίζονται να είναι πιο σταθεροί, μεταξύ των στρωμάτων του πάγου.

"Εάν το φεγγάρι Ευρώπη έχει έναν ωκεανό, και εάν αυτός περιέχει τη ζωή, και εάν το νερό από τον ωκεανό μεταφέρεται μέχρι την επιφάνεια, τότε σημάδια της ζωής μπορεί να βρίσκονται σε οργανικό υλικό πάνω στην επιφάνεια," προτείνουν ο McKay και οι συνάδελφοι του.

Το JIMO θα τροφοδοτείται από έναν αντιδραστήρα πυρηνικής διάσπασης του ουράνιου, ελευθερώνοντας έτσι θερμότητα η οποία θα μπορεί να μετατραπεί σε ηλεκτρική ενέργεια. Ο πυρηνικός αυτός αντιδραστήρας θα παρέχει πάνω από εκατό φορές περισσότερη ισχύ από μια μη πυρηνική πηγή παρόμοιου μεγέθους, σύμφωνα με τη NASA. Τέτοια ισχύς είναι κρίσιμη για την ώθηση του διαστημικού σκάφους - που μπορεί να έχει και μήκος 30 μέτρα - σε αποστάσεις δισεκατομμυρίων χιλιομέτρων, όπως είναι ο Δίας.