Σκοτεινή ύλη εναντίον σκοτεινής ενέργειας - Το πιο κρύο αστέρι
Ανακοινώσεις από το συνέδριο της Αμερικανικής Αστρονομικής Εταιρείας

Από τη σελίδα του MSNBC, 6 Ιανουαρίου 2003

Αυτές τις μέρες ξεκίνησε το 201ο συνέδριο της Αμερικανικής Αστρονομικής Εταιρείας (AAS) στο Σίατλ της Πολιτείας Washington.

Η συνεδρίαση άρχισε τη Δευτέρα, 6 Ιανουαρίου και θα τελειώσει τη Πέμπτη 9 Ιανουαρίου. Το συνέδριο θα ασχοληθεί με όλα τα θέματα της αστρονομίας και κοσμολογίας, από νέες ανακαλύψεις πλανητών σε εξωηλιακά συστήματα έως μαύρες οπές και τις θεμελιώδεις δυνάμεις που εξουσιάζουν το Σύμπαν.

Θα το παρακολουθήσουν κάπου 2.000 αστρονόμοι από όλο τον κόσμο.  Θα παρουσιαστούν περίπου 1.300 επιστημονικές εργασίες.

Δευτέρα 6 Ιανουαρίου 2003

Σκοτεινή ύλη εναντίον σκοτεινής ενέργειας

Η σκοτεινή ύλη και ενέργεια είναι στο επίκεντρο αυτή η εβδομάδα στη χειμερινή συνεδρίαση της Αμερικανικής Αστρονομικής Εταιρείας στο Σιάτλ. Διάφορες εργασίες δίνουν έμφαση στα μυστήρια που περιβάλλουν τη σκοτεινή ύλη, μια ακαθόριστη ουσία στο Σύμπαν που δεν μπορούμε να τη δούμε αλλά μπορούμε μόνο να την ανιχνεύσουμε μέσω της βαρυτικής της επίδρασης σε κάθε γαλαξία. Επίσης και στην σκοτεινή ενέργεια, μια ιδιότητα του χωρόχρονου που εμφανίζεται σαν η αιτία της διαστολής του Κόσμου. Οι δύο λοιπόν σκοτεινές επιδράσεις αποτελούν κατ' εκτίμηση το 95 τοις εκατό του περιεχομένου του Σύμπαντος.

Μια εργασία λοιπόν αναφέρει ότι ο Γαλαξίας μας μπορεί να περιτυλίγεται από μια ζώνη δισεκατομμυρίων αστεριών, εκτός των γνωστών σπειρών του. Η εργασία αυτή μπορεί να είναι η σημαντικότερη για την αναζήτηση της σκοτεινής ύλης στο Γαλαξία μας.  Αυτός ο δακτύλιος μπορεί να γίνει ο ανιχνευτής που θα μας επιτρέψει να εξετάσουμε τη σκοτεινή ύλη για πρώτη φορά.

Αν καταφέρουν να μετρήσουν οι αστρονόμοι τα αποτελέσματα της βαρύτητας στον αστρικό δακτύλιο, θα μπορούσαν να χαρτογραφήσουν με ποιό τρόπο η σκοτεινή ύλη κατανέμεται. Παραδείγματος χάριν, εάν αυτή κατανέμεται ομοιόμορφα ή σχηματίζει ένα δακτύλιο δηλαδή ένα φωτοστέφανο ή μια σφαίρα γύρω από το Γαλαξία μας.

Μάλλον η κατανομή της σαν δακτυλίδι ταιριάζει καλύτερα στην εργασία.

Η σκοτεινή ενέργεια και η σκοτεινή ύλη μπορεί να είναι "σκοτεινά" αλλά  αυτά τα δύο κοσμικά αινίγματα είναι πιθανώς ανεξάρτητα μεταξύ τους. Η σκοτεινή ενέργεια δείχνει ότι έχουμε ένα μεγάλο κενό στο πώς το Σύμπαν λειτουργεί σε μεγάλες κλίμακες, ενώ η σκοτεινή ύλη μπορεί να φανερώσει κάποια εξωτικά νέα είδη αστρονομικών αντικειμένων ή θεμελιωδών σωματιδίων.

Είναι επίσης ασαφές πώς μια έχει διαμορφωθεί μια τέτοια δομή. Η μια δυνατότητα είναι τα αστέρια να δημιουργήθηκαν μέσα στο Γαλαξία μας αλλά πετάχτηκαν έξω κατά τη διάρκεια του χρόνου. Άλλη πιθανότητα είναι ότι η βαρύτητα του Γαλαξία μας διαχώρισε έναν μικρότερο δορυφορικό γαλαξία σε κομμάτια αφήνοντας αυτά τα εξωτερικά συντρίμμια γύρω του.

Η εργασία βασίστηκε σε δύο ομάδες. Η μία ομάδα έλεγξε την εξωτερική άκρη του Γαλαξία χρησιμοποιώντας την Ψηφιακή Έρευνα του Ουρανού Sloan, που γίνεται στο Σακραμέντο του Νέου Μεξικού.

Το πιο κρύο αστέρι

Ερευνητές υποστηρίζουν ότι έχουν ανακαλύψει το πιο ψυχρό αστέρι που έχει ανακαλυφθεί ποτέ, ένα καφέ νάνο 19 έτη φωτός μακριά στον αστερισμό Eridanus. Ο καφέ νάνος έχει μια θερμοκρασία περίπου 410 βαθμούς Κελσίου.
Αυτή η θερμοκρασία πρέπει να συγκριθεί με τα εκατομμύρια των βαθμών που βρίσκεται ο πυρήνας του Ήλιου μας και το εσωτερικό του στέμματος (κορώνας). Η θερμοκρασία είναι μόνοι 9.940 βαθμοί στην επιφάνεια του ήλιου.

Το αστέρι, που είναι ένας καφές νάνος, είναι μετά βίας βαρύτερο από το Δία και δεν περιέχει αρκετή μάζα ώστε να ξεκινήσει η θερμοπυρηνική τήξη, όπως γίνεται στα πραγματικά αστέρια.

Ο Frederick Vrba, ένας αστρονόμος στο Ναυτικό Παρατηρητήριο μαζί με άλλους συνάδελφους του και το Πανεπιστήμιο Καλιφόρνιας στο Λος Άντζελες καθόρισαν τη θερμοκρασία κάνοντας αναγωγή από την απόσταση και τη φωτεινότητα του καφετιού νάνου, γνωστού ως το αντικείμενο 2MASS 0415-0935. Τα συμπεράσματα μπερδεύουν τη διαχωριστική γραμμή μεταξύ των αστεριών και των πλανητών, είπαν οι ερευνητές.

Φυσιολογικά, αυτό το αντικείμενο μοιάζει με έναν πλανήτη. Αλλά δεν βρίσκεται σε τροχιά γύρω από ένα αστέρι όπως κάνουν οι πλανήτες, και πιθανώς αρχικά σχηματίσθηκε όπως ένα αστέρι.

Οι καφέ νάνοι, που είναι κάτι μεταξύ των πλανητών και των αστεριών, συνεχίζουν να μπερδεύουν τους αστρονόμους, οι οποίοι έγιναν γνωστοί από τα μέσα της δεκαετίας του '90.

Θα χρειαζόμαστε μισό εκατομμύριο καφέ νάνους για να παραγάγουν το ίδιο ποσό φωτός με τον ήλιο", λέει ο ερευνητής του  UCLA Adam Burgasser, ο οποίος επισήμανε αρχικά το αντικείμενο  πριν δύο έτη.

Ο ερευνητής του UCLA Adam Burgasser, ήταν αυτός ο οποίος ανακάλυψε το αντικείμενο αυτό το 2001 ως τμήμα του προγράμματος Two Micron All Sky Survey ή 2MASS.

Για πιο πολλές ειδήσεις από το συνέδριο της AAS κτυπήστε στις παρακάτω διευθύνσεις
       UC-Santa Cruz: Cannibalism in the Andromeda Galaxy
       Univ. of Toronto: Extrasolar meteors hint at planets
       UCLA: Are planets forming in binary-star system?
       NASA: Astronomers find a new HERO